Nizomiy nomidagi

Filogenetik bog‘lanishlarni isbotlovchi morfo-anatomik dalillar

Har xil sistematik birliklarga mansub o‘simliklar, hayvonlar tashqi va ichki tuzilishi bilan bir-biridan farq qiladi. Masalan ko‘pchilik baliqlar tashqi tomondan tangachalar bilan qoplangan. Bunday tangachalar sudralib yuruvchi hayvonlarda xam bor. Lekin baliqlarning tangachasi suyak, sudralib yuruvchilarniki esa muguz moddasidan tuzilgan. Baliqlarda xam, sudralib yuruvchilarda xam yurak bor, biroq baliqlarning yuragi bitta bo‘lma, bitta qorinchadan, sudralib yuruvchilar yuragi esa uch kamerali bo‘lib o‘ng va chap yurak bo‘lmasi xamda bitta yurak qorinchasidan iborat. Lekin ularning xar ikkisida umurtqa pog‘ona, skelet bor. Shunga ko‘ra ular o‘rtasida filogenetik bog‘lanishlar kam.

Xuddi shunday fikrni o‘simliklarga nisbatan xam aytish lozim. Masalan, ochiq urug‘li o‘simliklarda o‘tkazuvchi to‘qimasi traxeidlar, gulli o‘simliklarda esa naylardan tashkil topgan. Keyingi holat poya bo‘ylab suv va unda erigan mineral moddalarni shu bilan birgalikda barglarda sintezlangan organik moddalarni poya bo‘ylab xarakatlanishini tezlashtiradi.

Shunday tuzilishga qaramay ochiq urug‘lilar va yopiq urug‘lilar urug‘li o‘simliklarga kiradi. Demak ular orasida filogenetik bog‘lanishi bor, lekin u gulli o‘simliklarning bir urug‘pallali, ikki urug‘pallali sinflaridagi filogenetik bog‘lanishlarga qaraganda sust ifodalangan.

Binobarin organik olamdagi filogenetik bog‘lanishlarni aniqlash uchun albatta ko‘p hujayrali organizmlar tashqi, ichki tuzilishini o‘rganish, ularning o‘zaro o‘xshashliklari va tafovutlarni aniqlab shundan keyingina ular orasidagi filogenetik bog‘lanish qay darajada ekanligi to‘g‘risida mulohaza yuritish mumkin.