|
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA OʻRTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDOGOGIKA UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI
“KIMYO VA UNI OʻQITISH METODIKASI” kafedrasi
ʻʻTasdiqlaymanʼʼ
Tabiiy fanlar fakulteti dekani
_________K. A. SAPAROV
“____” __________2022-yil
60110800 - “Kimyo” ta’lim yoʻnalishi I kurs
102-guruh talabasi
Islomova Dildora Komiljon qizining
“Anorganik kimyo” fanidan
“Metallarning umumiy xossalari va olinish usullari"
mavzusidagi
KURS ISHI
ʻʻHimoyaga tavsiya etilsinʼʼ
“Kimyo va uni oʻqitish metodikasiʼʼ
kafedra mudiri, PhD. Kurs ishi rahbari
________R.Sh.Berdiqulov ______PhD Sh.B.Formanova
“__” _________2022-yil “__”_________2022-yil
Toshkent-2022
Annotatsiya
Ushbu kurs ishida metallar , metallarning kimyoviy xossalari ( aktivligi , passivligi ) , ularning fizik xossalari (rangi , hidi , qaynash-suyuqlanish temperaturasi kabilar) olinish usullari hamda ishlatilish sohalari yoritilib berilgan.
Аннотация
Этот курс охватывает металлы, химические свойства (активность, пассивность) металлов, их физические свойства (цвет, запах, температура кипения и т. Д.), способы производства и области применения.
Annotation
This course covers metals, chemical properties (activity, passivity) of metals, their physical properties (color odor, boiling point, etc.), methods of production and areas of application.
Mundarija:
I Kirish……………………………………................................…...4
II Asosiy qisim
Metallar haqida umumiy tushuncha ..............…………………..….6
Metallarning olinishi va xossalari.....................................................7
Metallarning ishlatilishi ..................................................................20
III Xulosa………….……........………………………………….……26
IV Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati….…...…….………………….27
Kirish
Yangi Oʻzbekiston hayotining barcha sohalari chuqur islohotlar maydoniga aylangan. Bu jarayonda ijtimoiy sohaning asosi hisoblangan taʼlim tizimidagi oʻzgarishlar haqida toʻlqinlanib soʻzlamaslikning iloji yoʻq. Mamlakatimizda soʻnggi yillarda taʼlim tizimining barcha bosqichlarini zamonaviy talablar asosida tashkil etish boʻyicha amaliy ishlar hal qiluvchi bosqichga kirdi.
Prezidentimiz taʼkidlaganidek: “Farzandlarimiz maktabdan qanchalik bilimli boʻlib chiqsa, yuqori texnologiyalarga asoslangan iqtisodiyot tarmoqlari shuncha tez rivojlanadi, koʻplab ijtimoiy muammolarni yechish imkoni tugʻiladi. Shunday ekan, Yangi Oʻzbekiston ostonasi maktabdan boshlanadi desam, oʻylaymanki, butun xalqimiz bu fikrni qoʻllab-quvvatlaydi”.
Taʼlim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning asosiy qismini, albatta, oliy taʼlim tizimidagi islohotlar tashkil etadi. Xususan, Oʻzbekiston Respublikasida oliy taʼlimni tizimli isloh qilishning ustuvor yoʻnalishlarini belgilash, mustaqil fikrlaydigan yuqori malakali kadrlar tayyorlash jarayonini sifat jihatidan yangi bosqichga koʻtarish, oliy taʼlimni modernizatsiya qilish, ilgʻor taʼlim texnologiyalariga asoslangan holda ijtimoiy soha va iqtisodiyot tarmoqlarini rivojlantirish maqsadida davlatimiz rahbarining 2019-yil 8-oktyabrdagi farmoni bilan tasdiqlangan Oʻzbekiston Respublikasi oliy taʼlim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish Kontseptsiyasi sohadagi yangi islohotlar uchun debocha vazifasini bajarib bermoqda.
Ushbu hujjatga intellektual taraqqiyotni jadallashtirish, raqobatbardosh kadrlar tayyorlash, ilmiy va innovatsion faoliyatni samarali tashkil etish hamda xalqaro hamkorlikni mustahkamlash maqsadida fan, taʼlim va ishlab chiqarish integratsiyasini rivojlantirish singari vazifalar asos qilib olindi.
Kontseptsiya mazmuni mamlakatimiz oliy taʼlim tizimini isloh qilishning ustuvor yoʻnalishlarini aks ettiradi. Unda oliy oʻquv yurtlarida qamrov darajasini kengaytirish hamda ta’lim sifatini oshirish, raqamli texnologiyalar va taʼlim platformalarini joriy etish, yoshlarni ilmiy faoliyatga jalb qilish, innovatsion tuzilmalarni shakllantirish, ilmiy tadqiqotlar natijalarini tijoratlashtirish xalqaro eʼtirofga erishish hamda boshqa koʻplab aniq yoʻnalishlar belgilab berilgan. Bularning barchasi taʼlim jarayonini yangi sifat bosqichiga koʻtarish uchun xizmat qiladi.
Bugungi kunda jahondagi nufuzli oliy taʼlim muassasalari ilm-fanning yirik oʻchoqlari hisoblanishi hech kimga sir emas. Hozirda yangi-yangi oliy oʻquv yurtlari, dunyodagi yetakchi universitetlarning filiallari tashkil etilmoqda. Misol uchun, soʻnggi 5 yilda mamlakatimizda 47 ta yangi oliy taʼlim muassasini, jumladan, xorijiy universitetlarning filiallari tashkil etilib, oliy oʻquv yurtlarining soni 125 taga yetdi.
Davlat-xususiy sheriklik tizimi asosida nodavlat oliy taʼlim muassasalari faoliyati yoʻlga qoʻyilmoqda. Aholi fikrini oʻrgangan holda, sirtqi va kechki taʼlim shakllari qayta tiklandi, qabul kvotalari oshirilmoqda. Maktab bitiruvchilarni oliy taʼlimga qamrab olish darajasi 2016 yilgi 9 foizdan 2020 yilda 25 foizga yetdi.
Professor-oʻqituvchilarning xorijdagi oliy taʼlim hamda ilmiy-tadqiqot maskanlarida malaka oshirishi va stajirovka oʻtashini taʼminlaydigan mexanizim yaratildi. Ularning oylik ish haqi miqdori 2018 yilga nisbatan oʻrtacha 2,5 barobar oshirildi. Bu yildan boshlab 10 ta oliy taʼlim muassasasi oʻzini-oʻzi moliyalashtirish tizimiga oʻtkazildi. Oliy ta’limga ajratiladigan davlat grantlari soni kamida 25 foizga oshirilganligi, oliy oʻquv yurtlariga qabul qilishda ehtiyojmand oilalar qizlari uchun grantlar sonini 2 barobarga koʻpaytirilib, 2 mingtaga etkazilishi oliy taʼlimga qamrab olish koʻlamini yanada kengaytirdi.
Taʼlim tizimidagi eng muhim yangiliklardan biri oliygohlar va ta’lim tizimining quyi boʻgʻinlari oʻrtasidagi uzviylikni kuchaytirish maqsadida 65 ta akademik litsey oliy oʻquv yurtlari tasarrufiga oʻtkazilishi, shuningdek, 187 ta texnikum ham oʻz yoʻnalishi boʻyicha turdosh oliygoh va tarmoq korxonalarga biriktirilishi boʻldi.
Xulosa qiladigan boʻlsak, taʼlim sohasida amalga oshirilayotgan istiqbolli vazifalar, oʻzining dolzarbligi hamda amaliy ahamiyati bilan boshqa sohalardagi islohotlardan aslo qolishmaydi, chunki ushbu sohadagi islohotlarni yanada keng koʻlamda davom ettirish davr talabidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
