Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedogogika universiteti jismoniy tarbiya va sportda menejment hamda marketing

M: Jismoniy tarbiya va sport marketingi faoliyati samaradorligini hisoblash

1. 
   Xalqaro globallashuv jarayonining sport marketingda joriy kuzatishlardagi roli.
   
2. 
   Sport marketingi faoliyatining iqtisodiy samaradorligini hisoblash metodikasi.
   
3. 
   Sport marketing xizmati samaradorligiga ta`sir etuvchi omillar.
   
4. 
   Sport marketingi xizmati samaradorligining asosiy ko’rsatkichlari.
   
5. 
   Sport marketingi xizmati samaradorligini oshirish yo’llari.
   

Marketingning xalkaro koidalari. Xalkaro marketing faoliyatining aspektlari kuyidagilar xisoblanadi:
mavjud yoki kutilayotgan xorijiy talabni aniklash yuli bilan u yoki bu maxsulot (tovar, xizmat) turini ishlab chikarish;
xalkaro bozor talablarini rakobatchilar ishlab chikaruvchi tovarlarga nisbatan tularok kondiruvchi tovar (xizmat) ishlab chikarish;
chet ellik iste’molchilar talabiga javob beruvchi maxsulot yaratish buyicha ilmiy-tadkikot va tajriba-konstruktorlik ishlarini (ITTKI) tashkil etish;
xalkaro bozor va uning strukturasi, muayyan iste’molchilar talabi dinamikasi, chet ellik iste’molchilar talabi va xoxish istagi tug‘risida ma’lumotlar tuplash;
ishlab chikarish, sotish va moliyaviy faoliyatni xalkaro bozor manfaatlarini xisobga olgan xolda muvofiklashtirish va rejalashtirish;
tovar maxsulotlarini sotish usullarini takomillashtirish;
xalkaro bozorda ratsional tovar xarakatlanishi;
tovar va xizmatlarni sotish soxasida xalkaro nazorat;
ishlab chikarish va sotish soxasidagi bosh maksadlarga erishish maksadida bozor sub’ektining faoliyatini tartibga solish.
Firmaning xalkaro marketing faoliyatidagi asosiy vazifa iste’molchilar talabini firmaning tijorat manfaatlariga mos xolga keltirishdir.
Xalkaro marketingning maksadi firmaning tashki bozordagi ijobiy imidjini yaratish va kulay natjalarga erishish xisoblanadi. Xalkaro bozor sub’ektlarining marketing maksadlarini sifat va mikdor buyicha ajratib kursatish mumkin.
Sifat buyicha maksadlar xalkaro bozor sub’ektining obrusini ustirishga xizmat kiladi. Bu maksadlar katoriga kuyidagilarni kiritish mumkin:
mamlakat ichida va importchi mamlakatlarda iktisodiy yutuklardan foydalanish.
bandlikka ijobiy ta’sir kursatish – ichki va tashki mexnat bozori.
mamlakat ichida va chet elda madaniy, ma’rifiy, sport va boshka tadbirlarni kullab-kuvvatlash.
Mikdor buyicha maksadlar kuyidagi kursatkichlar yordamida ifodalanadi:
sotuv xajmining pul va natural kurinishda usishi.
mazkur xalkaro bozor sub’ekti tovarlari egallab turuvchi bozor ulushining mamlakatlar, bozor segmentlari va tovarlar buyicha usishi.
bozor sub’ektlari oluvchi foyda mikdorining usishi.
Marketingning tashki iktisodiy alokalar rivojlanishiga xos bulgan turt xil turi mavjud:
ichki (milliy) marketing;
eksport marketingi;
xalkaro marketing;
global marketing.
Ichki (milliy) marketing. Unga faoliyat mikyosi mamlakat xududi chegaralaridan tashkariga chikmaydigan milliy kompaniya va firmalar amal kiladi. Ular eksport operatsiyalarini rad kilmaydilar va vakti-vakti bilan bu operatsiyalarni amalga oshirib turadilar. Birok bu operatsiyalar xozircha bozor sub’ektining farovonligini belgilab bermaydi.
Eksport marketingi. Milliy bozorda mustaxkam uringa ega bulgan kuplab bozor sub’ektlari uchun eksport operatsiyalari kushimcha daromad olish manbai bulishi mumkin. Bunday bozor sub’ektlari rakobatbardosh maxsulot ishlab chikarish imkoniyatiga ega buladilar. Eksport faolligini ichki bozorining tuyinishi va sof kon’yunktura xarakteridagi nokulayliklar bilan izoxlash mumkin.
Xalkaro marketing. Xalkaro marketingdan foydalanishga chet elda ishlab chikarish filiallariga ega bulgan va rakobatbardosh maxsulot ishlab chikarayotgan transmilliy kompaniyalar faoliyatini misol kilib keltirish mumkin. Bunday kompaniyalarga chet elda amalga oshiruvchi operatsiyalar asosiy foyda keltiradi xamda xalkaro ishlab chikarish kooperatsiyasi uchun kulay sharoitlarni ta’minlaydi.