|
ixtirochi
deb atash mumkin.
Kashfiyot esa, kashfiyotchidan m ustaqii ravishda m avjud b o 'lg a n
narsa, hodisaning subyekt tom onidan anglab yetilishidir. Ilm iy -
16
tadqiqot jarayonida kashfiyotni ochish bu bajarilgan ilmiy ishning
ichida eng taraqqiy etgan, o'zida yangilikni saqlagan, ijobiy
tom onlarga ega bo'lg an va boshqalardan jiddiy farq qilgan unsum i
ajratish demakdir. Ilmiy tadqiqot jarayonida odatda kashfiyot ilmiy
ishning ichida berkinib yotadi, m uallif uni ocha bilishi kerak b o ia d i.
Kashfiyotni ochish berilgan obyektlar guruhidagi um um iy, foydali va
yangi tom onlami topish va uning boshqa kashfiyotlardan farqini
aniqlab, ijobiy tom onlarini ko'rsatib berish ilm iy-ijodiy faoliyatning
negizini tashkil qiladi.
Ilmiy tadqiqot, ijodiy faoliyat natijalari shuni ko'rsatadiki, fan
rivojlanishning yuksak darajasiga erishgan b o ‘lsa-da, lekin am alda
falsafa bilan uzviy bog'liq b o iib qolm oqda. U lar faol o ’zaro ta ’sirga
kirishib, bir-birining rivojlanishiga sam arali ta ’sir ko'rsatm oqda. Bu
hoi shu bilan izohlanadiki, ilmiy tadqiqotlar natijasida falsafa daliliy
materialga, sinovdan o 'tg an ilmiy m a’lum otlarga tayanib, o 'zining
m avhum g'oyalarini borliq bilan taqqoslash im koniyatiga ega, fan esa,
dalillami qayd etish va tavsiflash bilan cheklanm ay, yanada asosliroq
xulosalar chiqarish imkoniyatini q o 'lg a kiritadi.
3.
Z am onaviy tadqiqot va uning asosiy kontsepsiyasi.
Hozirgi
globallashuv jarayonida jahon fani, zam onaviy tadqiqot natijalari va
innovatsiya faoliyatining yutuqlaridan keng foydalanish jam iyat va
davlat
hayotining
barcha
sohalarini
izchil
va
barqaror
rivojlantirishning, m am lakatning m unosib kelajagini barpo etishning
m uhim om ili b o 'lib borm oqda. O 'tg a n davrda m am lakatim izda fan va
texnologiyalam i rivojlantirish sohasida zarur infratuzilm a yaratildi,
m uayyan intellektual va texnologik salohiyat shakllantirildi. Shunga
qaram ay m alakatim izda zam onaviy ilmiy tadqiqotlar, x o 'jaliklarda
innovatsion g o'yalam i ilgari surish, yangi texnologiyalam i ishlab
chiqish va joriy etish uchun m avjud im koniyat va salohiyatlardan
yetarli darajada foydalanilm ayotganligi m illiy yuksalish y o'lida
yangicha rivojlanayotgan davlatim iz xo'jaliklarini m odem izatsiyalash,
islohotlam i sam arali am alga oshirilishiga ham da yurtim izning jadal
innovatsion rivojlanishiga to 'sq in lik qilm oqda. Zam onaviy tadqiqotni
y o 'lg a q o 'y ish bu boradagi to 'siq lam i bartaraf etishda m uhim rol
o'ynaydi.
Zam onaviy tadqiqot - bu zamon talablariga javob beradigan fan-
texnikaning so 'n g g i yutuqlaridan foydalangan holda ilmiy tadqiqot
ishlarini olib borish, tadqiqot jarayoniga innovdtsicrii texnotogiyaiarini,
N izo m iy nom li
k utub xo nasi
zamonaviy А К Т vositalarini tadbiq etish orqali natijalarga erishish va
uni am alda joriy etishni y o 'lg a qo'yishdir. B iologiya va texnika
sohasidagi
yutuqlam ing
integratsiyasi
tibbiyot
am aliyotiga
(operatsiyalar)
qo'llanilishi,
bu
sohada
birm uncha
qulayliklar
yaratm oqda.
M asalan,
O 't-to sh
kasalliklarini
davolashda,
o 't
xaltachasini olish zam onaviy texnologiya asosida - laboraskopiya
usulini qo'llash orqali am alga oshirilmoqda. Yoki oftalm ologiya
sohasida k o 'z gavharini alm ashtirish, k o 'z n in g g'ilayligini davolash
masalalari ham bunga yorqin misoldir.
Zam onaviy tadqiqot asosiy kontsepsiyasi bu - rivojlanishning
innovatsion m odellari, texnologiyalari, axborot kom m unikatsiion
texnologiyalar,
elektrotexnika,
robototexnikaning
rivojlanishi,
ulam ing ta'sirid a xo'jalikning barcha sohalariga nanotexnologiyalarni
joriy
etilishi
natijasida
infratuzilm aning
sezilarli
darajada
takom illashishidir.
T a ’lim sohasida sm art-m aktablam ing tashkil
etilishi,
distatsion
ta ’lim,
electron
ta ’lim,
onlayn
ilm iy
konferensiyalar, ilmiy sem inarlar bunga yaqqol misol bo'ladi.
Bugun
rivojlanishning
innovatsion
m odellari
va
“aqlli”
texnologiyalar am alga oshirilayotgan m am lakatlar eng m uvaffaqiyatli
va
barqaror
hisoblanadi.
Bunday
m am lakatlam ing
barqaror
taraqqiyoti, ulam ing jahon bozorlarida raqobatbardoshligi tabiiy
resurslam i eksport qilish va jism oniy m ehnatdan foydalanishga emas,
balki innovatsion g ‘oyalar va ishlanm alarga asoslanadi. Bu m am lakat
faqat xom -ashyoni emas, balki uni ozida qayta ishlab, tayyor m ahsulot
sifatida jahon bozoriga taqdim qilish im koniyatiga ega bo'ladi. Ushbu
m am lakatlarda innovatsion g ‘oyalar, ishlanm alar va texnologiyalam i
joriy etish b o ‘yicha davlat strategiyasining ijrosi va uni nazorati
tizimli ravishda y o 'lg a qo'yilgan bo'ladi.
Bizning
m am lakatim izda
ham
rivojlanishning
yuqori
texnologiyalari, nou-xau va zam onaviy ishlanm alam i joriy etishni
talab qiluvchi ustuvor soha va tarm oqlam i aniqlash b o 'y ich a tizim li va
m aqsadga yo'naltirilgan faoliyat y o 'lg a qo'yish, innovatsion g'oyalar,
ishlanm alar va texnologiyalar sohasida yuqori salohiyatga ega bo'lgan
xorijiy (xalqaro) tashkilotlar bilan ham korlik qilishni yuqori darajaga
ko'tarish zarur. M azkur vazifalam i bajarish, shuningdek, innovatsion
faoliyatni qo'llab-quvvatlash, innovatsion g'oyalar, ishlanm alar va
texnologiyalar, ilmiy yutuqlam i joriy etishni rag'batlantirishning
institutsional va tashkiliy-huquqiy asoslarini tubdan takom illashtirish
18
m aqsadida
2017
yil
289-noyabrda
0 ‘zbekiston
Respublikasi
Prezidenti
tom onidan
“O 'zbekiston
R espublikasi
Innovatsion
Do'stlaringiz bilan baham: |
