m u am m o larin in g hal etilishi o d a m la m in g m u am m o larin i hal q ilish va
hayot sifatini y ax sh ilash g a im kon b erad ig an ilm -fan qobiliyatiga
om m aning ish o n ch in i oshirdi.
U shbu yangi e'tiq o d m ad an iy at va ijtim oiy fik m in g ko'plab
sohalarida o'z aksini topgan. K o sm ik tad q iq o tlar,
atom energiyasini
yaratish, ro b o to tex n ik a so h asid ag i d astlab k i y u tu q lar ilm iy, tex n ik av iy
va ijtim oiy ta raq q iy o tn in g m u q arrarlig ig a ishonchni uyg'otdi, ochlik,
turli b edavo k asallik lar va h o k a z o la r kabi m u am m o lam i tezroq hal
qilish um idini uyg'otdi.
B ugungi k unda zam o n av iy ja m iy a td a fan, zam o n av iy ilm iy
tadqiqot natijalari inson h ay o tin in g k o 'p lab qirralarid a.
jam ia y tn in g
barcha so halarida m uhim rol o 'ynaydi, deb ay ta olam iz. S hubhasiz,
zam onaviy ilm iy ta d q iq o t n atijalarin i am ald a jo riy etilish i fanning
rivojlanish d arajasin i oshirib, u ja m iy a t riv o jlan ish in in g aso siy
ko 'rsatkichlaridan biri bo'lib x izm at qilishi m um k in va bu, albatta,
davlatning
iqtisodiy, siyosiy, ijtim oiy, m adaniy jih a td a n taraq q iy
etishini, ja m iy a t a ’z o larin in g m ad an iy atli, m a'lum otli, zam onaviy
riv o jlan ish lariin in g k o'rsatkichi sifatid a baholanadi.
Z am o n am izn in g global m u am m o larin i hal q ilish d a ijtim oiy kuch
sifatida
fanning v azifalari, zam o n av iy ilm iy tad q iq o t n atijalari,
shuningdek t a ’lim tizim id a d id ak tik ja ra y o n n in g rivojlanishi ju d a
m uhim b o 'lib , taraq q iy o t n a tijasid a y u zag a k elad ig an m u am m o lam i
b a rta ra f etish y o ’llarini topadi. B u n g a m isol - ek o lo g ik m uam m olar.
M a'lum ki, te z k o r ilm iy -tex n ik ta raq q iy o t ja m iy a t va inson uchun
say y o ram izn in g tabiiy resu rslari, havo, suv va
tu proq ifloslanishi kabi
xavfli h o d isa la m in g aso siy sa b ab larid an biridir. Shu sababli, fan
bugungi kunda antro p o g en t a ’sirdagi m u h itd a ro'y b erad ig an keskin va
zararli o 'zg arish larn in g o m illarid an biridir. B uni o lim la m in g o'zlari
ham y ash irish m ay d i. Ilm iy m a 'lu m o tla r ek o lo g ik x av fn in g darajasi va
param etrlarini an iq lash d a yetakchi rol o'ynaydi. B u n d a av v alo ilm iy
tadqiqot
n atijasid a
yu zag a
k elg an
va
k elay o tg an
ek o lo g ik
m u am m o lam in g sabablari an iq lan ad i, s o 'n g ra
uni ilm iy asosda
b a rta ra f etish ch o ra-tad b irlari ishlab chiqiladi.
Jam iyat h ay o tid a ilm -fan n in g to b o ra ortib b o ray o tg an roli u n ing
zam onaviy m adaniyatdagi alo h id a m av q ey in i va ijtim oiy o n g n in g turli
qatlam lari b ilan o 'zaro m u n o sab atlarin in g yangi x u su siy atlarin i
keltirib chiqardi. Shu m u n o sab at b ilan ilm iy b ilish xu su siy atlari va
uning kognitiv fao liy atin in g b o sh q a shakllari (san 'at, k u ndalik ong va
68
, alar) b ilan a lo q a m u am m o si ju d a d o lzarb d ir. B u m u am m o
biatan falsafiy b o 'lib , ayni p ay td a katta am aliy a h a m iy a tg a ega.
Do'stlaringiz bilan baham: