Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universitetti ergasheva g. S., M. Nataqulova

0 ‘zb ek isto n R esp u b lik a si
P rezid en ti S h avk at M irziyoyev.
D em ak, 
ilm -fan 
v o q elik
haq id ag i 
o b y ek tiv
b ilim lam i 
riv o jlan tirish va tizim lash tirish g a q a ra tilg a n inson fao liy atin in g kuchi 
b o 'lib , ush b u faoliyat d alillam i to 'p lash , ularni m un tazam yan g ilab
borish, tizim lash tirish va ta n q id iy tah lil q ilish yo'li b ilan am alga 
oshiriladi. Shu asosda k u z atilg an ta b iiy yoki ijtim o iy hodisalarni 
tavsiflovchi va prognoz “b ash o rat ’’q ilish g a im kon b eru v ch i, sababiy 
alo q alam i ko'rsatadigan, yangi b ilim la r yoki u m u m lash m alar sintezi
54

---

am alga oshiriladi. K u zatilg an d a lilla m in g u m u m iy lig in i tav siflo v ch i 
va tajrib alar orqali rad e tilm ag an farazlar tab iat yoki ja m iy a t q o n u n lari 
sifatida tan olinadi [w ik ip e d iy a l],
M a ’lum ki, h a r qanday ilm b o rliq n i anglashga, dalillarg a, b ilim g a 
asoslanib, 
ilm iy 
v a
falsafiy 
b ilim la rg a ajratiladi.
Ilm iy bilim
m a ’nolar, m a q sad lar, q ad riy atlar va in so n n in g
qiziqishlariga befarq b o 'Isa, 
fa lsa fiy bilim
in so n n in g d u n y o d ag i o 'm i 
va roli haqidagi bilim dir.
Ilm iy bilim , y a ’ni, b ilish n in g eng oliy sh ak li fa n d ir. A y rim
fan lam in g vak illari fanni t a ’rifla r ekanlar, uni m u ay y an tad q iq o tla r 
sohasi b ila n b o g 'la y d ila r. 
Ilm iy b ilim
b o sh q a b ilim tu rla rid a n o 'z in in g
aniqligi b ilan ajralib turadi. Ilm iy b ilim , m a ’n av iy ishlab c h iq a rish n in g
barcha shakllari kabi, p iro v a rd id a inson fao liy atin i ta rtib g a solish 
uchun zarur. B ilish n in g h a r xil tu rlari b u vazifani tu rlich a b ajarad i va 
m azkur farq n in g tahlili ilm iy b ilim n in g o 'z ig a xos x u su siy atlarin i 
an iq lash n in g birinchi va m u h im sh arti h isoblanadi.
F an am aliy fao liy at p red m e tla rin in g (b o s h la n g 'ic h h olatdagi 
o b yektning) teg ish li m a h su lo tla rg a (p iro v ard h o latd ag i o b yektga) 
ay lan ish ja ra y o n in i o ld in d an k o 'r a b ilishni o 'z o ld ig a p iro v ard m aq sad
qilib q o 'y a d i. B u o 'z g a ris h h a r d oim o b y e k tla m in g o 'z g a ris h va 
riv o jlan ish q o nunlari b ilan b elg ilan ad i, fao liy at sh u q o n u n larg a 
m uvofiq b o 'lg a n taq d ird ag in a m u v affaq iy atli b o 'lis h i m um kin. Shu 
sababli fa n n in g asosiy v azifasi o b y e k tla m in g o 'z g a ris h va riv o jlan ish
qonunlarini an iq lash d an iborat.
T ab ia tn in g o 'z g a ris h ja ra y o n la rig a tatb iq an bu v azifan i