Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
561 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
тенденцияларини, рақамли технологиялар даврида зарур бўлган ва хоттоки мухандис 
кадрларнинг инқирозини аниқладилар. Шунинг учун ҳам АҚШ да STEM-таълими America 
COMPETES Act (The America Creating Opportunities to Meaningfully Promote Excellence in 
Technology, Education and Science Act of 2007) қонуни орқали давлат даражасида қўллаб 
қувватлана бошлади. 
Иккинчи талаб бизнес томонидан юқори технологияли ишлаб чиқариш таълимига ва 
меҳнат бозори қўйилган янги талаблар. Брэд Смит, Microsoft корпорацияси вице-президенти 
2012 йилда “Юқори технологияли компаниялар учун квалификацияга эга бўлган кадрларнинг 
етарли эмаслиги ва хатто билимдонларнинг кризиси даражасига етган деб айтиш мумкин” деб 
мурожаат қилди. Royal Academy of Engineering Education and Skills нинг охирги хисоботида 
мухандис кадрларниниг кризиси деб таъкидлади. Корпарацияларнинг тахминий қарашлари 
бўйича бу муаммоларнинг келиб чиқиши таълимда физика математика профилидаги 
фанларининг паст ўзлаштирилиши, STEMга оид фанларни паст мотивацияда ўқитилиши, шу 
билан бирга мухандислик касблари бошқа фанларга нисбатан камроқ танланишидир. Замонавий 
технологиялар иннавацион иқтисодиётнинг пойдевори бўлиб хизмат қилади, барча даражаларда 
кадрларга бўлган янги талабларни қўяди.
Учинчи талаб: Таълимда янгича ёндашув адолатли ва инклюзив жамият қуришда қурол 
сифатида хизмат қилади. Бундай вазифа АҚШ да STEM-таълими 5-йиллик стратегик режа 
асосида амалга ошириш йўлга қўйилган. STEM-дастурига киришиш яхшилангандан сўнг 
америкаликларни имконият яратади четлашган аҳоли гуруҳлари (қишлоқ аҳолиси, узоқ 
территориядаги қизлар ва аёллар) келажаги юқори бўлган таълим ва юқори даромадли иш 
билан таъминланади интилади. 
STEАM- кундалик ҳаётнинг илмий-тадқиқот, техника тараққиёти концепциялари билан 
таълимнинг интегратив ёндашувини тақазо этади. Бундай ёндашувдан мақсад - таълим бериш 
орқали бутун дунё тараққиёти ва иқтисодиётининг барқарор ривожланишини таъминлашда 
мактаб, жамоатчиликни жалб қилиб, илмий саводхонлик, рақобатбардошликни тарғиб қилишга 
қаратилган.
Хозирги кунда янгиликлар, юқори техникавий-технологик инновациялар, маълумотлар 
оқимининг ўсиб бориши ҳаётнинг барча жабҳаларида тўртинчи технологик инқилобни юзага 
келтирмоқда. Шахснинг қизиқишлари ва жамиятнинг талаблари ўзгармоқда. 
Илгари технология дарсларида қизлар фақат фартук тикишни, ўғил болалар ёғочга ва 
металга ишлов беришни ўрганишган бўлса, ҳозирга кунда бунинг ўзи етарли бўлмай қолди. 
Бугунги кунда бутун дунё мактаб ўқувчиларини робототехника, моделлаштириш, 
конструкциялаштириш, программалаштириш, 3D-лойиҳалаштириш ва бошқа кўплаб 
янгиликлар қизиқтирмоқда. 
Бундай қизиқишларни амалда синаб кўриш учун янада мураккаброқ билим, кўникма, 
малакаларни эгаллаш ва компенецияларни шакллантириш зарур бўлади. Бу ўринда нафақат 
билиш ва уддалай олиш балки, тадқиқот олиб бориш ва ихтиро қилиш талаб этилади.
Хулоса сифатида айтиш мумкинки бугунги кундаги фан техника ва технологияларнинг 
жадал ривожланиб бораёрган бир даврда шу давр талабларига жавоб берадиган кадрларни 
тайёрлаш, уларни умумий ўрта таълим мактаблари ўқув жараёнини такомиллаштиришни талаб 
этади. 
Фойдаланилган адабиётлар
1. Russell, B. (1979). History of Western philosophy. London, U.K.: Unwin Paperbacks. 
Trowsdale, J., & Davies, R. (2018). The value of instability: Lessons from reviewing how and why 
creativity and the arts might interact with STEM education. European Journal of Curriculum 
Studies, 4(1), 584–600. 
2. Breimer, J. M., Johnson, C. C., Harkness, S. S., & Koehler, C. M. (2012). What is STEM? A 
discussion about conceptions of STEM in education and partnerships. School Science and 
Mathematics, 112(1), 3–11. 

---