Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

МАГИСТРАТУРА ТАЪЛИМИДА БЎЛАЖАК КАДРЛАРНИ ИЛМИЙ-ПЕДАГОГИК 
ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШНИНГ НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ 
Эсанов М.Х. – Тарих фанлари номзоди, Ўзбекистон. 
Аннотация: В статье изложены научно-теоретические основы подготовки будущих 
магистров и социально-экономические аспекты требований к выпускникам. 
Ключевые слова: образование, воспитание, модель, магистр, педагогика, студент, 
компетенция, система. 
Аннотация: Мақолада бўлажак магистрларни тайёрлашнинг илмий-назарий 
тамойиллари ва битирувчиларга қўйиладиган талабларнинг ижтимоий-иқтисодий жиҳатлари 
баён қилинган.
Калит сўзлар: таълим, тарбия, модель, магистратура, педагогика, талаба, 
компентенция, тизим. 
Annatation: This article explores the scientific and theoretical foundations for the preparation 
of future masters and the socio-economic aspects of the requirements for graduates. 
Key words: education, upbringing, model, master's degree, pedagogy, student, competence, 
system. 
Магистратуранинг асосий вазифаси бўлажак кадрларда илмий-педагогик касбий 
компетенцияларни шакллантириш ҳисобланиб, мамлакатнинг иқтисодий-ижтимоий 
тараққиётини таъминловчи асосий интелектуал тизим ҳисобланади. Ўзбекистон 

---

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
505 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
Республикасида олий таълимнинг икки босқичи бакалавриат ва магистратурада “Таълим 
тўғрисидаги Қонунга мувофиқ кадрлар тайёрланиб, бакалавриат таълим босқичида шахс 
касбий-ишлаб чиқариш соҳа вакили сифатида шаклланса, магистратурада илмий-педагог 
кадр сифатида намоён бўлади. 
Ўзбекистонда магистратура таълимида кадрларни жаҳон тажрибалари асосида илмий-
тадқиқот, илмий-педагогик ва касбий фаолиятни мустақил юритиш, замонавий ахборот-
коммуникация технологияларидан унумли фойдаланиш, мутахассислик бўйича катта илмий 
ходим-изланувчилар институтида фаолиятини давом эттириш ва кадрларни қайта тайёрлаш 
ва уларнинг малакасини ошириш тизимида қўшимча касб таълими олиш учун тайёрланади.
Магистратура алоҳида босқич сифатида биринчидан, илмий тадқиқот учун 
мутахассисларни тайёрласа, иккинчидан таълим муассасаларини педагог кадрлар билан 
таъминлайди. Шунингдек, илмий-тадқиқот институтлари ва бошқа муассасаларни юқори 
малакали кадрлар билан таъминлаш каби муҳим вазифани бажаради. 
Магистратура таълими бугунги кунда замонавий ёндашув асосида таълим бериши, 
аниқ тизим асосида ўқитиши, илмий ва педагогик таълим дастурлари асосида олий 
таълимдан кейинги босқичлар учун кадрлар тайёрлашни ўз ичига олган ҳолда мустақил 
фикрга эга бўлган, прогрессив илмий-техникавий, ижтимоий-иқтисодий ва маданий 
кўникмаларга 
эга 
бўлган, 
таълимнинг 
бугунги 
илғор 
тажрибаларини 
ўзида 
мужассамлаштирган кадрлар тайёрлаш тизимига айланиши зарур. 
Магистратура таълим ва фаннинг ўзаро уйғунлиги асосида академик мобиллик ва 
меҳнат бозоридаги муваффақиятли мослашиш асосларига ҳамда халқаро нормалар ва 
баҳолаш индекслари талабларига жаво бера олиши лозим. 
Бугунги иқтисодий соҳанинг жадал равишда ривожланиб бораётганлиги, соҳалар 
бўйича юқори малакали мутахассисларни етиштириб чиқаришни тақозо қилмоқда. Бундай 
шароитда магистратура битирувчисига қандай талаблар қўйилади: 
Биринчидан, 
магистратура 
талабасида 
соҳаси 
бўйича 
асосий 
касбий 
компетенцияларни эгаллаган бўлиши; 
Иккинчидан, магистратуранинг тўлиқ ўқув босқичларида мустақил илмий-тадқиқот 
фаолияти асосида илмий-педагогик эспериментлар, мавжуд муаммолар бўйича танқидий 
таҳлил асосида илмий хулосаларга эга бўлиши; 
Учинчидан, соҳаси бўйича илмий-техник ахборотлар билан ишлаш, махаллий ва 
хорижий тажрибаларни касбий фаолиятда қўллаш, мавжуд концепциялар ва жараёнларни 
танқидий таҳлил қилиш ва педагогик-психологик билимларни ўз фаолиятида қўллай олиши 
лозим. 
Магистратура талабаси касбий фаолият шаклидан келиб чиқиб қуйидаги 
кўникмаларга эга бўлиши лозим:
Илмий-тадқиқот ва илмий-тадқиқотчилик соҳасида: 
- Илмий-методик муассасаларда ишланмалар яратиш, моделлаштириш ва илмий-
тадқиқот лойиҳаларини шакллантириши; 
- Шаклланган ижтимоий дунёқараш асосида педагогик ва психологик муаммолар 
бўйича илмий-тадқиқот ўтказа олиши; 
- Соҳалар бўйича олинган илмий билимни амалиётга тадбиқ эта олиши керак. 
Ўқув-тарбиявий фаолиятида: 
- Олий таълимда ўқитишнинг замонавий ёндашувлари ва методларини эгаллаганлиги; 
- Илмий тадқиқот муассасалари ва олий таълим тизимида илмий-педагогик жараённи 
ташкил эта олиши; 
- Ўқув-тарбия жараёнида шахсни ижтимоийлаштириш кўникмасига эга бўлиши; 
- Таълим муассасасида педагогик фаолиятни ташкил этишда ва педагогик-психологик 
фанларни ўқитишда фанда қарор топган етакчи тушунларни амалда қўллай олиши; 

---