Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Mantiqiy  tafakkur  -  asosiy 
tafakkur 
turlaridan, 
sabab-
oqibat  bog’lanishlari  asosida 
fikr  yuritish.  Insonning  o’zi 
bilgan  narsalarini  o’zaro  fikriy 
qiyoslash  va  tahlil  qilish  orqali 
hosil  qilgan  bilimlari    mantiqiy 
bilim deyiladi. 
 
Islom 
ma’rifatchiligi 
bosqichi 
– 
milliy 
ma’naviyatimizning  Islom  mintaqa  madaniyati 
doirasidagi  takomilining  ikkinchi  bosqichi  va 
etakchi tamoyillaridan biri, X-XI asrlarda o’zining 
eng  yuksak  takomilini  namoyon  qilgan  va  Tavhid 
Haqiqatini  mantiqiy  tafakkur  darajasida  anglab 
etishga  erishilgan  bu  tamoyilni  Ilm ma’rifati  deb 
ta’riflash  joizdir.  “Islom  ma’rifatchiligi”  - 
insoniyat  anglab  etgan  barcha  mavjud  bilimlar 
mohiyatan  Tavhid  e’tiqodiga  muvofiq  ekanligini 
ilm  va  mantiqiy  tahlil  vositasida  isbot  qilishga 
qaratilgan  turli  yo’nalishdagi  qomusiy  allomalar 
guruhining umumiy faoliyatini anglatadi. 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
62
holatida  tartib  berilmay  turib,  Tavhid  ta’limotining  aqlga,  mantiqiy  tafakkurga 
tayanuvchi talqinlariga  urinish  nomukammal  xulosalarga olib kelishi  mumkin edi. 
Mu’tazila  yo’nalishining  yanglishuvlari  bunga  misol  bo’la  oladi.  Ammo  hayot 
murakkab,  inson  izlanishlari  nazariy  mukammalliklarni  kutib  turmaydi.  Yangi 
bosqichdagi etakchi  yo’nalishlarning deyarli barchasi buyuk  muhaddislar  faoliyati 
bilan bir zamonda, ya’ni IX asrda paydo bo’la boshladi.