Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti pedagogika fakulteti

III Test. Fe’llarni tanlash va faol qо‘llash.

1. 
   Quyoncha nima qilyapti? 2. Bola nima qilyapti? 3. Xо‘roz nima qilyapti? 4. Ona nima qilyapti? 5. Ota nima qilyapti?
   

Baho 5 ta tо‘g‘ri javob.

IV. Test. Sifatlarni tanlash va faol qо‘llash.

1. Olma qanday? 2. It qanday? 3. Fil qanday. 4. Qish qanday?

5. 
   Gullar qanday?*’
   

Baho: 5 ta tо‘g‘ri javob.

• 
  Test. Sо‘z о‘zgarishining grammatik (marfologik) qoidalarining amaliy tatbigi.
  

1. Kichik stullar qanday nomlanadi? Ular kо‘p bо‘lsa-chi?

2. 
   Kichik kuchuk qanday nomlanadi? Ular kо‘p bо‘lsa-chi?
   
3. 
   Kichik olmani qanday nomlashadi? Ular kо‘p bо‘lsa-chi?
   

Baho: 2 ta tо‘g‘ri javob.

6. 
   Test. Berilgan sо‘z bо‘yicha gap tuzish.
   

1. Bola. 2. О‘yinchoq.. 3. Ayiqcha.

Baho: 2 ta tо‘g‘ri jdvob.

6. 
   Test. Berilgan 3 ta sо‘z bо‘yicha gap tuzish..
   

1. Qо‘g‘irchoq, qiz, kо‘ylak. 2. Xolla, plita, ovqat. 3. Amaki, yuk mashinasi, о‘tin.

Baho: 2 ta tо‘g‘ri javob.

6. 
   Test. Ergash gapli qо‘shma gapning ergash gap qismini tо‘ldirish.
   

1. 
   ... gapda, u chiqdi.
   
2. 
   U aylanishga chiqmadi, chunki ...
   
3. 
   ..., u hovliga chiqmadi.
   
4. 
   ..., u о‘yinchoqni olmadi.
   

Baho: 3 ta tо‘g‘ri javob.#

6. 
   Test. Gapni qayta tuzish orqali grammatik xatolarni aniqlash va tuzatish.
   

Topshiriq «Men bir nechta gap aytaman, sen e’tiborli bо‘l, xatolarni top. Ularni tо‘g‘irlay olasanmi?»

1. 
   U daryodan ketdi.
   
2. 
   U yerda kichik baliqcha kо‘rdi.
   
3. 
   Keyin faqat toshlarga tashladi.
   
4. 
   Kо‘ldan qizil qurbaqa sakrab chiqdi.
   

Baho: 3 ta tо‘g‘ri javob.

6. 
   Test.Muayyan xarakatning ketma-ketligini sо‘z bilan tushuntirish.
   

Topshiriq: 1. «Menga bu kubiklardan qanday qilib uycha yasash mumkinligini tushuntirdi». 2. «Bekinmachoq о‘yini yoki о‘zinga yoqadigan boshqa о‘yinni о‘ynash qoidalarini tushuntirib ber».

Baho: Topshiriqlardan birining tо‘liq va asosli

tushutirilishi.

6. 
   Test. Asosiy til unsurlarini amaliy anglash.
   

1. Bir sо‘z ayt. 2. Bir tovushni talaffuz qil. 3. Bitta gap ayt.
Baxo: Zta tо‘g‘ri javob.

6. 
   Test. Og‘zaki fikr ifodalashni erkin va ongli qurish.
   

Topshiriq: «Taqiqlangan sо‘z» о‘yiniga о‘ynaylik. Men sendan nimanidir sо‘rayman, sen gap tuzayotganingda taqiqlangan sо‘zlardan foydalanmaysan.

1. 
   Quyoncha nimani yaxshi kо‘radi? (taqiqlangan sо‘zlar: quyoncha - sabzi).
   
2. 
   It nima qilyapti? (taqiqlangan sо‘zlar: it, vovullayapti).
   
3. 
   Tulki qanday? (taqiqlangan sо‘zlar: tulki, ayyor).
   

Baho: 2 ta tо‘g‘ri javob (javob gap shaklida berilishi kerak).

Olingan natijalar ustida ishlash va ularni sharxlash.Nutqiy rivojning miqdoriy va sifat bahosi quydagi formula bilan belgilanadi: NRK = NRYO x 100 XTYO

Bunda nutqiy rivoj koeffitsiyenti - NRK, nutqiy rivoj yoshi - NRYO, bolaning taxminiy (xronologik) yoshi - TYO

- Nutqiy rivoj yoshi (NRYO) bolalar tarafidan tо‘g‘ri yechilgan verbal topshiriqlar sonini 6 ga kо‘paytiruvidan chiqadigan son bilan belgilanadi. Chunki 12 topshiriqdan har birining tо‘g‘ri bajarilishi 6 oyga tenglashtiriladi.

Taqvimiy yosh (TYO) tadqiqot muddati va tuzilish vaqti о‘rtasidagi farq bilan belgilanadi va oylar bilan sanaladi, bunda 15 kundan ortiq qoldiq kun 1 oyga tenglashtiriladi. Masalan, tadqiqot davrida bola 5 yopgu 3 oylik, 17 kunlik bо‘lsa, uning taqvimiy yoshi 64 oyga teng.

Agar bola, masalan, 10 ta topshiriqni bajarsa, uning nutqiy rivoji yoshi (NRYO) 66 oyga teng.

Bu holda NRK = 66 x 100 / 64 = 103,125 = 103.

NRK bola umumiy nutqiy rivojining darajasini va nutqiy qobiliyatini shakllanganligi darajasini kо‘rsatadi. NRK ni tasniflashning quydagi chegaralari kо‘rsatiladi.

NRK 1 dan 9 gacha - nutqiy rivojning ancha past darajasi.

NRK 10 dan 41 gacha bо‘lganida - nutqiy rivojning past darajasi.

NRK 42 dan 108 gacha bо‘lganida - meyoriy nutqiy rivojlanish.

NRK 109 dan 141 gacha bо‘lganida - yuksak nutqiy rivojlanish.

Shunday qilib, tekshirilayotgan bolalarning topshriqlarni bajarishining mikdoriy bahosini NRK ning tasniflash meyoriga qiyoslaganda bolaning umum nutqiy rivoji darajasi haqida bir xulosaga kelish mumkin.