Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti b. S. Abdullayeva, N. Sh. Ruzikulova

Savol va topshiriqlar 

---

49 
1. Axborot texnologiyalari, kompyuterlashgan darslarning oʻziga xosliklari 
bbayon qiling. 
2. Axborot texnologiyasi, kompyuterlar yordamida darslarning sifat 
koʻrsatkichlari qanday asosiy faktorlar bilan aniqlanadi? 
3. Ta‘lim jarayonida axborot – kommunikatsion texnologiyalardan 
foydalanishda qanday bosqichlarga e‘tibor qaratish kerak? 
4. Ta‘limda axborot – kommunikatsiya texnologiyalari vositasida tashkil 
etilgan darslardan foydalanishning oʻziga xos xususiyatlari tahlil qiling. 
6 - §. WORD DASTURIDA ISHLASH. BOSHLANG„ICH SINF 
OʻQITUVCHILARINI ME‟YORIY XUJJATLARINI TAYYORLASHDA 
WORD DASTURIDAN FOYDALANISHNI OʻRGATISH. 
Tayanch soʻz va iboralar: 
axborot texnologiyalari, kompyuter,Word dasturi.
 
Shaxsiy kompyuterning dasturiy ta‟minoti. 
Shaxsiy kompyuter ikkita tashkiliy qismlardan iborat. Bular apparat ta‘minot 
(Hardware) va dasturiy ta‘minot (Software)lardir. 
Apparat ta‘minoti — bu birinchi navbatda kompyuterning asosiy texnik 
qismlari va qoʻshimcha (atrof) qurilmalaridir. 
Kompyuter dasturi deb axborotni qayta ishlash uchun moʻljallangan 
kompyuter tushinadigan tilda yozilgan toʻgʻri va toʻliq amallar va buyruqlar 
ketma-ketligiga aytiladi.
Kompyuterdagi dasturlar majmuasi dasturiy ta‘minot deyiladi. Dasturiy 
ta‘minot kompyuterning ikkinchi muxim qismi boʻlib, u ma‘lumotlarga ishlov 
beruvchi dasturlar majmuasini va kompyuterni ishlatish uchun zarur boʻlgan 
hujjatlarni oʻz ichiga oladi. Dasturiy ta‘minotsiz har qanday kompyuter bamisoli 
bir parcha temirga aylanib qoladi. 
Kompyuterning apparat va dasturiy ta‘minoti orasidagi bogʻlanish interfeys 
deb ataladi. Kompyuterning turli texnik qismlari orasidagi oʻzaro bogʻlanish - 
apparat interfeysi, dasturlar orasidagi oʻzaro bogʻlanish esa - dasturiy interfeys, 

---

50 
apparat qismlari va dasturlar orasidagi oʻzaro bogʻlanish - apparat - dasturiy 
interfeys deyiladi. 
Shaxsiy kompyuterlar haqida gap ketganda kompyuter tizimi bilan ishlashda 
uchinchi ishtirokchini, ya‘ni insonni (foydalanuvchini) xam nazarda tutish lozim. 
Inson kompyuterning xam apparat, xam dasturiy vositalari bilan muloqotda 
boʻladi. Insonning dastur bilan va dasturning inson bilan oʻzaro muloqoti — 
foydalanuvchi interfeysi deyiladi.
Kompyuterning dasturiy ta‘minotini uchta kategoriya boʻyicha tasniflash 
mumkin: 
— tizimli dasturiy ta‘minot; 
— amaliy dasturiy ta‘minot; 
— dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari. 
Tizimli dasturiy ta‘minot (System software) — kompyuterning va kompyuter 
tarmoqlarining ishini ta‘minlovchi dasturlar majmuasidir. 
Amaliy dasturiy ta‘minot (Aplication program paskage) — bu aniq bir 
predmet soxasi boʻyicha ma‘lum bir masalalar sinfini еchishga moʻljallangan 
dasturlar majmuasidir. 
Dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari — yangi dasturlarni ishlab 
chiqish jarayonida qoʻllaniladigan maxsus dasturlar majmuasidan iborat 
vositalardir. Bu vositalar dasturchining uskunaviy vositalari boʻlib xizmat qiladi, 
ya‘ni ular dasturlarni ishlab chiqish(shu jumladan, avtomatik ravishda ham), 
saqlash va joriy etishga moʻljallangan.