Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universitet

O’smalarning  paydo bo’lish sabablari. O‘smalarni indutsiya qilish , ya‘ni ularga 

ta‘sir  ko‘rsatish  yaxshi  ma‘lum:bu  o‘smalarni  tug‘diradigan  kanserogen  

moddalarning  viruslari  va  ularni  yo‘q  qilish  usullaridir  .  Biroq  o‘smalarning 

aksariyati  ,  hatto  asosiy  qismi  birdan  paydo  bo‘ladi.Kanserogen  moddalar  xilma 

xil:  oddiy  to‘rt  xlorid    uglerodlardan  murakkab  polisiklik  va  geterosiklik 

birikmalargacha  ,ya‘ni  metil  xolitren  va  benzantropengacha  bor.  Bular  qandaydir 

kimyoviy  guruhlarga  taalluqli  bo‘lmaydi,  ammo  o‘xshash  biologic  samaralarga  ega 

bo‘ladi.  Bu  eng  avvalo  o‘smalar  paydo  bo‘lishidan  oldin  hosil  bo‘ladigan 

hujayralar  stimulyatsiyasi  ,  tabiiyki  ,  shu  yetilgan  hujayralardagi  to‘qimalarning 

mutagen  samarasidir.  Kanserogen  moddalarga  alohida  o‘sma  hujayralarning 

o‘sishiga  yordam  beradigan  kanserogen  promotorlar  degan  moddalar  ham  bor. 

Promotorlar  kimyoviy  kanserogenezning  juda  muhim  komponentlaridan  bo‘lib  , 

alohohida  o‘sma  hujayralar  normal  holatlardagi  to‘qimalarichida  bo‘lsa  ham  uning 

bosimiga bardosh berolmaydi va yillar  mobaynida o‘sma bilinmasligi  mumkin.