Nizomiy nomidagi tdpu tabiiy fanlar fakulteti

Javoblar:
4)c 5) b 6)c 7)a 8) b 9) d 10) b 11) a 12) a 13) c 14) a 15) a.


Xulosa
Kimyoning asosiy tushunchalariga oid hisoblashlarni yechishda quyidagi qoidalarga rioya qilish zarur degan qisqa hulosaga kelindi:
Kimyoviy masalalarni yechish usullari turlicha bo ‘lib, masalalarni yechishda qaysi usulni tanlash masalalarning shartidan kelib chiqadi.
Masala yechish uchun uning aniq rejasini tuzib olish va imkoni boricha ixcham, qisqa usul bilan yechishga harakat qilish kerak. Har qanday holatdaa ham masala yechishnda e ‘tiborni quyidagilarga qaratish zarur:
1. Masalani yechishga kirishishdan oldin masala shartini qayta-qayta o‘qish, mantiqan mulohaza yuritish, nimalar ma‘lum hamda nimalarni aniqlash lozimligini fikran belgilash kerak.
2. Masala shartlarida qiymatlarn ifodalashda davriy sistemasidagi birliklarda va qisqartmaladan foydalanish kerak.
3. Kimyoning asosiy tushunchalariga oid masalalar yechishga kirishishdan oldin uni shartiga ko‘ra tahlil qilib, yechish usuli belgilab olinadi. Bunda mumkin qadar oson usulni tanlash zarur.
4. Masalani ayni bir usul bilan yechgandan keyin uning natijalarini boshqa bir usul bilan tekshirib ko‘rish kerak.
5. Masala kimyoning qaysi bo ‘limiga taluqli ekanligini aniqlash;
6. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariiga doir masalalarni yechishda reaksiyada ishtirok etuvchi elementlarning oksidlanish darajalari o ‘zgarishi aniqlanadi, jarayonning elektron tenglamalari tuziladi. Oksidlaovchi elemnt(atom) yoki qaytaruvchi element aniqlanadi.
Kimyoning asosiy hisoblashlari boshlang‘ich tushunchalardan boshlanadi. Kimyo fanini nazriy qasmini o‘rganib chiqqan holda unga asoslanib hisoblash ishlarini olib borishimiz mumkin. Kimyoni yaxwi tushunmasdan avval mashq va masalalarni ishlash birmuncha murakkab. Kimyo fanisiz asosan hayotimizni tasavvur eta olmaymiz shu jumladan uning hisoblash ishlarini olib bormasak kimyo fanining o‘zi ham oqsashini kuzatishimiz mumkin bo‘ladi. Kimyoviy hisoblashlarni amalga oshirishdan avval matematik hisoblashlarni chuqurroq bilish ham talab etiladi.
Kimyoning boshlang‘ich hisoblashlarini aytib o‘tadigan bolsak Valentlik, Molyar masa, hajmiy ulush, Mol, Modda miqdori va boshqa ko‘plab hisoblashlarga to‘xtalib o‘tdim.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M. Mirziyoyev 2020-yil 24-yanvarda Oliy Majlisga qilgan Murojatnomasi2.
2. Sh.M.Mirziyoyev. tanqidiy tahlil, qatiy tartib-intizomi va shaxsiy javobgarlik har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo ‘lmog‘I kerak.-Toshkent:
3. M.Nishonov, Sh.Mamajonov, V.Xo‘jaev. “Kimyo o ‘qitish metodikasi’’
4. Bobur yoqubov. Toshkent;Tafakkut nashriyoti. 2020.
5. Gruchenko G, Kaygorodova G.A.
6. Xomchenko G.P. ‘‘Xomchenko’’
7. S.S.Churanov. Kimyoviy maktab olimpiadasi qo‘llanmasi, 1982.
8. A.A.Ibragimov. ‘‘Kimyo o‘qitish metodikasi’’.