Nizomiy nomidagi tdpu ning 70 yilligiga bag’ishlanadi

tekisligi H dan A A i= A xA
2
masofada, frontal proyeksiyalar tekisligi V
dan esa A A
2
= A xAi masofada joylashgan. Demak, fazodagi nuqtaning
o ’mini uning proyeksiyalarini X X proyeksiyalar o ’qidan o ’zoqliklariga
qarab ham aniqlash mumkin ekan.
Endi gorizontal proyeksiyalar tekisligi H ni X X proyeksiya o ’qi
atrofida soat mili harakati y o ’nalishi b o’yicha (agar chapdan qaralsa) 90°
pastga burib frontal proyeksiyalar tekisligi V bilan jipslashtiramiz.
Natijada 16-shakl, b) dagi tekis shaklga ega b o ’lamiz. Bu tekis chizma-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

epyur deb ataladi. A nuqtaning epyurdagi gorizontal proyeksiyasi Ai va
frontal proyeksiyasi A 2 lami b o g ’lovchi chiziq A iA xA
2
proyeksiyalar
o ’qi X X ga hamma vaqt perpendikulyar b o’ladi, y a ’ni A iA x -LXX va
A
2
Ax_LXX.
Fazoda ihtiyoriy olingan gorizontal H tekislik uni ikkiga : yuqori va
pastki yarim fazoga b o ’ladi. Bu tekislikka perpendikulyar qilib olingan
frontal V tekislik H bilan birga fazoni to ’rt qism ga, y a ’ni choraklarga
ajratadi. Choraklar tartibi (17-shakl, a) da k o’rsatilgan bo’lib, gorizontal
H tekislikning yuqori qismida, y a ’ni yuqorigi yarim fazoda I va II,
pastki yarim fazoda esa III va IV choraklar joylashadi.
Bu choraklarda А, В, С va D nuqtalar tanlab, ularning gorizontal va
frontal proyeksiyalarini hosil qilamiz. S o ’ngra gorizontal proyeksiyalar
tekisligi H ni X X proyeksiyalar o ’qi atrofida 90° ga burib frontal
proyeksiyalar tekisligi V bilan jipslashtirib epyurda yuqoridagi
nuqtalarning proyeksiyalarini yasaym iz (17-shakl, b). 17-shakl a) va b)