Nizomiy nomidagi tdpu ning 70 yilligiga bag’ishlanadi

da 
fazoda turli 
choraklardagi, 
proyeksiyalar 
tekisliklaridagi 
va
proyeksiyalar o ’qida joylashgan А, В, C, D, E, F, M va N nuqtalar
k o ’rsatilgan.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Texnikada ba’zi murakkab detallami faqat ikki proyeksiyada
tasvirlash yetarli b o ’lmaydi. U lam i uch va undan k o ’p proyeksiyalarda
tasvirlashga t o ’g ’ri keladi.
Gorizontal 
H 
va 
frontal 
V
proyeksiyalar 
tekisliklariga
perpendikulyar holda uchinchi tekislikni o ’tkazamiz (18-shakl, a) va uni
profil (yon) proyeksiyalar tekisligi deb W bilan belgilaym iz. Bu
proyeksiyalar tekisliklarining kesishuv chiziqlari koordinata o ’qlari
deyiladi. H va V tekisliklarning kesishuv c h iz ig ’ini O X bilan belgilab,
uni abssissa, H va W tekisliklarning kesishuv ch izig ’ini OY bilan
belgilab, uni ordinata va V bilan W tekisliklarning kesishuv ch izig ’ini
OZ bilan belgilab, uni applikata o ’qi deyiladi. Bu koordinatalar o ’qlari
o ’zaro koordinata boshi deyiluvchi О nuqtada kesishadi. H osil qilingan
H, V va W proyeksiyalar tekisliklari sistem asida A nuqtaning
proyeksiyalanishini va epyurini yasashni k o ’rib chiqaylik. Berilgan A
nuqtadan proyeksiyalar tekisliklariga tik to’g ’ri chiziqlar tushurib
nuqtaning proyeksiyalarini topamiz. Bu holda A x - fazodagi A nuqtaning
gorizontal proyeksiyasi, A
2
- nuqtaning frontal proyeksiyasi, A
3
-
nuqtaning profil proyeksiyasi deyiladi.
z
D em ak, fazodagi A nuqtaning o ’m ini uchta koordinata o ’qlari
b o’yicha aniqlash mumkin, ya ’ni A (X i, Y h Zj), bu yerda Xi=OAx;