Низомий номидаги тдпу профиссионал талим факултети тс101-гурухТиллаев Азиз режа

Ч.Дарвиннинг «Табиий танланиш натижасида турларнинг келиб чиқиши» (1859) ва «Инсоннинг келиб чиқиши ва жинсий танланиш» (1871) асарлари каби асарларида баён этилган эволюция назарияси ҳал қилувчи аҳамиятга эга бўлди.

Ф.Энгельс антропогенезнинг меҳнат назариясида («Маймуннинг одамга айланишида меҳнатнинг роли», 1873-1876) «Меҳнат -инсонни яратди» деган формулада ифода этилган эди.

• Инсон муаммосининг фалсафага оид масалалари

• а) инсон моҳияти;
• б) инсонда ижтимоийлик ва биологик (табиийлик)нинг нисбати;
• в) шахснинг эркинлиги;
• г) инсоннинг мавжуд бўлиши (борлиғи) ва моҳиятининг диалектикаси;
• д) инсон ҳаётининг мақсад ва маъноси.

«Инсон ўзининг алоҳида хусусиятлари билан барча ҳайвонлардан фарқ қилади, чунки унда жон бор, ундан тана аъзолари воситасида таъсир этувчи кучлар пайдо бўлади, бундан ташқари, унда тана аъзоларининг воситасисиз таъсир этувчи куч ҳам бор; бу куч ақлдир».

• «Инсон ўзининг алоҳида хусусиятлари билан барча ҳайвонлардан фарқ қилади, чунки унда жон бор, ундан тана аъзолари воситасида таъсир этувчи кучлар пайдо бўлади, бундан ташқари, унда тана аъзоларининг воситасисиз таъсир этувчи куч ҳам бор; бу куч ақлдир».

• СУИЦИД

Инсон онги тил билан узвий боғлиқ

• Инсон онги тил билан узвий боғлиқ
• Одам фикрнинг мазмунини турли лисоний тизимлар: оғзаки нутқлар ва ёзма матнлар, ҳозирги замон информатикасининг сунъий тиллари ёки турли символлар, кодлар, шифрлар, формулалар ва ҳоказолар орқали билиб олади.

• Материализм

• Пантеизм

• Онг феноменини
• фалсафий таҳлил қилиш

• Идеализм

• Дуализм

• Гилозоизм

• «Худо», «табиат»,
• «руҳ» тушунчаларини
• максимал даражада
• бир-бирига
• яқинлаштирадилар

• инъикоснинг
• алоҳида
• шакли

• онгни руҳий,
• идеал ҳодисани,
• моддийликка
• боғлиқ
• бўлмаган, ундан
• олдинги ва ҳатто
• уни
• туғдирадиган
• омил
• деб билади

• иккита мустақил,
• тенгҳуқуқли
• бошланғич
• нуқта –
• модда ва руҳ
• мавжуд

• жонли табиат
• билан
• жонсиз табиат
• ўртасидаги
• чегарани
• инкор этади

• онг – ташқи дунёнинг
• инсон миясидаги инъикосининг
• олий шаклидир

• Дуализм

• Материализм

• Онгнинг келиб чиқиши
• муаммоси бўйича
• фалсафий-назарий
• ёндашувлар

• Замонавий фан

• Диний

• онг (жон) Худо
• томонидан
• яратилгандир, яъни у
• илоҳий хилқатдир

• Меҳнат, сўз,
• фикр алмашинуви

• Идеалистик

• Материалистик

• Онг ижтимоий
• омил
• сабабли вужудга
• келган

• Редукционизм
• (вульгар
• материализм)

• Физикализм

• фикр мия
• ажратиб
• чиқарадиган
• алоҳида
• моддадир

• онг
• материянинг
• муайян тури

• идеал нарсанинг,
• руҳий моҳиятнинг
• моддий воқеликдан
• ташқарида ва
• унгача мавжуд
• бўлганлигини
• эътироф этади.

• ОНГ ТИЗИМИ
• ЭЛЕМЕНТЛАРИ

• Тафаккур

• Хотира

• Ирода

• Эмоция

• Идрок

• Сезги

• Сезги

• Ушлаш

• Кўриш

• Ҳид билиш

• Таъм билиш

• Эшитиш

Идрок – субъектнинг ахборотни қайта ишлашида сезгидан кейинги босқичдир. Бу босқич давомида объект, унинг замон ва маконий тавсифи яхлит ҳолда англаб олинади ва идеал образ унга тааллуқли моддий объектнинг ўзи билан, яъни идрок объектининг ўзи билан таққосланади.

• Идрок – субъектнинг ахборотни қайта ишлашида сезгидан кейинги босқичдир. Бу босқич давомида объект, унинг замон ва маконий тавсифи яхлит ҳолда англаб олинади ва идеал образ унга тааллуқли моддий объектнинг ўзи билан, яъни идрок объектининг ўзи билан таққосланади.

«Одамнинг хусусияти шундайки, у камёб нарсаларни идрок қилганида унда ажабланиш деган рефлекс пайдо бўлади, шундан кейин кулги келади. Зарарли нарсаларни идрок қилиш эса қўрқув деб аталган рефлексни келтириб чиқаради, шундан кейин йиғи келади... Демак, одам умумий қараш қобилиятига эгадир ҳамда айрим нарсалар ҳақида: у фойдали ёки зарарли нарсани қилиши лозимми ёки лозим эмаслиги, бу хавфлими ёки хавфсиз, яхшими ёки ёмон эканлиги ҳақида ўйлаб кўриш қобилиятига эгадир».

• «Одамнинг хусусияти шундайки, у камёб нарсаларни идрок қилганида унда ажабланиш деган рефлекс пайдо бўлади, шундан кейин кулги келади. Зарарли нарсаларни идрок қилиш эса қўрқув деб аталган рефлексни келтириб чиқаради, шундан кейин йиғи келади... Демак, одам умумий қараш қобилиятига эгадир ҳамда айрим нарсалар ҳақида: у фойдали ёки зарарли нарсани қилиши лозимми ёки лозим эмаслиги, бу хавфлими ёки хавфсиз, яхшими ёки ёмон эканлиги ҳақида ўйлаб кўриш қобилиятига эгадир».

• Эмоциялар -
• ҳодисалар ва воқеаларга
• ижобий ёки салбий муносабат

• қувониш

• нафратланиш

• рашқ
• қилиш

• Отчаяние

• Страх

• қувонч

• умид

• умидсизлик

• қўрқув