Нефть ва газни қайта ишлаш жараёнлари ва ускуналари Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий ўқув юртлари бакалавриатининг «Нефть ва нефть-газни қайта ишлаш технологияси»

Ускуна қобиғининг ички диаметрини аниқлаш. Қобиқ ичига жойлаштирилган қувурли тўрнинг майдони қуйидаги тенглама орқали топилади:
Ф = Ф_Ф + Ф_Э = , (8.25)
бу ерда Ф_Ф – қувурлар томонидан эгалланган фойдали майдон; Ф_Э – қувурлар жойлашмаган эркин майдон; Ψ – қувур тўридан фойдаланиш коэффициенти; олтибурчакли қирралари буйича жойлаштирилганда Ψ=0,6 – кўп йўлли, Ψ=0,9 – бир йўлли ускуналар учун.
Битта қувурнинг фойдали майдони (8.20-расм) t²sinα га тенг (t – қуврларнинг жойланиш қадами, α=60⁰ – қувур қаторларининг марказий чизиқлари ҳосил қилган бурчак). Бунда ҳамма қувурлар n учун қувурли тўрнинг майдони:
Ф = . (8.26)





8.20-расм. Битта қувур учун тўрнинг фойдали майдонини аниқлашга доир.

(8.20) тенгламага асосан битта йўлли қувурларнинг иситиш юзаси (d_Ҳ=d_T бўлганда):

F = n π d_T ℓ . (8.27)
бундан
n = . (8.28)
Агар Ф = ҳисобга олинганда қобиқнинг ички диаметри D₀ (м ҳисобида) қуйидаги тенглама билан аниқланади:


. (8.29)


Ускуналарнинг тўла баландлигини топиш. Иссиқлик алмашиниш ускунасининг баландлиги (ёки узунлиги) қуйидаги тенглама билан топилади:
Н = ℓ + 2 б + 2 h , (8.30)
бу ерда ℓ – қувурларнинг узунлиги; б – тўрнинг қалинлиги, м; h – кирувчи ва чиқувчи камераларнинг баладлиги, м.
Патрубкаларнинг диаметрини аниқлаш. Патрубкаларнинг ички диаметри берилган муҳитнинг сарфига ва ҳаракат тезлигига қараб аниқланади:
D_П = , (8.31)
бу ерда V – муҳитнинг ҳажмий сарфи, м³/с; w – муҳитнинг ҳаракат тезлиги, м/с.
Ҳисоблаш учун қуйидаги тезлик қийматларидан фойдаланиш мумкин: суюқликлар 0,1÷2,5 м/с; газлар 2÷20 м/с; сув буғи 15÷60 м/с.