Нефть ва газни қайта ишлаш жараёнлари ва ускуналари Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий ўқув юртлари бакалавриатининг «Нефть ва нефть-газни қайта ишлаш технологияси»

Ҳақиқий қуриткичнинг моддий ва иссиқлик баланси. Ҳақиқий қуриткичлардаги жараён назарий қуритишдаги жараёндан шу билан фарқ қиладики, бунда I₂  I₁ бўлади. Бунга сабаб шуки, ҳақиқий қуриткичларда иссиқликнинг бир қисми атроф муҳитга йўқолади. Айрим пайтларда қуритиш камерасига қўшимча иссиқлик киритилади (16.8-расм). Узлуксиз ишлайдиган қуриткичнинг моддий балансини тузиш учун қуйидагиларни қабул қиламиз: G₁ – нам материалнинг массаси, кг/соат; W₁ – унинг намлиги, %; G₂ – қуруқ материалнинг массаси, кг/соат; W₂ – унинг камлиги, %; W – буғланган намлик миқдори, кг/соат; L – ҳавонинг сарфи (қуруқ ҳаво ҳисобида), кг/соат.



16.8-расм. Ҳақиқий қуритгични ҳисоблашга доир.


Модданинг кириши (кг/соат): 1) ҳаво L; 2) ҳаво таркибидаги намлик Lх₀; 3) нам материал G₁.
Модданинг чиқиши (кг/соат): 1) ҳаво L; 2) ҳаво таркибидаги намлик Lх₂; 3) қуриган материал G₂.
Моддий баланс тенгламасини тузамиз:
L + Lх₀ + G₁ = L + Lх₂ + G₂ .
Бундан G₁ – G₂ = Lх₂ - Lх₀ = L (х₂ – х₀) ,
ёки W = L (х₂ – х₀) .
Бу ерда
Қуритиш жараёни учун қуруқ моддалар бўйича ушбу баланс тенгламасини тузиш мумкин:

Бу сўнгги ифодадан қуритиш охиридаги материалнинг массасини аниқлаймиз:
. (16.11)
Буғланган намликнинг (ёки материалдан чиқарилган сувнинг) миқдорини қуйидаги тенглама орқали ҳам топиш мумкин:

ёки
. (16.12)
Модда баланс асосида ҳақиқий қуриткичнинг иссиқлик балансини тузамиз.
Иссиқликнинг кириши (кЖ/соат): 1) ҳаво билан LI₁ = LI₀ + Q_n (бу ерда LI₀ – иситкичга кирган ҳавонинг иссиқлиги, Q_n – иситкичда ҳавонинг берган иссиқлиги; 2) материал билан G₁C₁θ₁ (бу ерда С₁ – нам материалнинг иссиқлик сиғими, θ₁ – материалнинг дастлабки ҳарорати); 3) транспорт ускуналари билан G_трC_трθ_тр^/ (бу ерда G_тр – ускуналарининг массаси, С_тр – транспорт ускуналари материалининг иссиқлик сиғими, θ^/_тр – транспорт ускуналарининг дастлабки харорати); 4) қуритиш камерасига киритилган қўшимча иссиқлик q_к.