Нефть ва газни қайта ишлаш жараёнлари ва ускуналари Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий ўқув юртлари бакалавриатининг «Нефть ва нефть-газни қайта ишлаш технологияси»

Нормал назарий қуритиш жараёни. Бундай жараённинг схемаси 16.6-расмда кўрсатилган. Бу қурилма вентилятор, иситкич (калорифер) ва қуритиш камерасидан иборат. Иситкичга кираётган ҳавонинг катталикларини I₀, t₀, φ₀, x₀ билан белгилаймиз. Иситкичда ҳаво t₁ ҳароратгача қиздирилади, бунда унинг намлик сақлаши ўзгармайди (х₀ = х₁), нисбий намлиги камаяди (φ₁), энтальпияси ортади (I₁). Шу катталиклар билан қизиган ҳаво қуритиш камерасига киради. Қуритиш камерасида ҳавога қўшимча иссиқлик берилмайди ва ҳаво ўзидаги иссиқликни йўқотмайди, деб қабул қиламиз. Бу



16.6-расм. Нормал қуритиш жараёнининг схемаси:
1-вентилятор; 2-калорифер; 3-қуритиш камераси.

жараён назарий қуритиш деб аталади. Ҳаво орқали материалга берилган иссиқлик миқдори намликнинг материалдан буғланиши учун сарфланади ва ҳосил бўлган сув буғи орқали материалдан қайтади, деб қабул қилинади. Назарий қуритишда ҳавонинг энтальпияси ўзгармай қолади (I = const). Қуриткичдан чиқаётган ҳавонинг катталиклари t₂, φ₂, I₂, x₂, бироқ I₂ = I₁; x₂>x₁; t₂1; φ₂>φ₁. Схемадан кўриниб турибдики, нам материалнинг массаси G₁ (кг/соат), унинг намлиги W₁ (%), қуриган материалнинг массаси G₂ (кг/соат) ва унинг намлиги W₂ (%).

16.7-расмда назарий қуритиш жараёни I–х диаграмасида тасвирланган. Иситкичдаги ҳавонинг t₀ ҳароратдан t₁ ҳароратгача қиздириш жараёни АВ чизиқ билан ифодаланади. ВС чизиқ эса қуритиш камерасида содир бўладиган жараённи кўрсатади. Куритиш камерасидан чиқаётган ҳавонинг ҳолати С нуқта билан белгиланади.



16.7-расм. Назарий қуритиш жараёнининг I-х диаграммасида тасвирлаш.

Диаграмма ёрдамида (16.7-расм) 1 кг намликни буғлатиш учун зарур бўлган ҳаво сарфи l (кг) ва иссиқлик сарфи q (кЖ) ни аниқлаш мумкин:

; (16.9)
. (16.10)