Нефт-газни қайта ишлаш жиҳозлари, ускуналари ва лойиҳалаш асослари

l - цилиндрнинг узунлиги, м.
V_кр - қопқоқ ҳажми, м³.
V_дн - остки қисмнинг ҳажми, м³.

бу ерда r - сфериксимоностки қисмнинг радиуси,
h - остки қисмнинг баландлиги.
Қурилмани танлаш ва ҳисоблаш учун қурилмага бериладиган суюқликнинг хусусиятлари ва уни сақлаш учун заҳира миқдори ҳисобга олиниши керак.
Суюқлик эгаллайдиган ҳажм қуйидагича аниқланади.
V_с = G_с  p
бу ерда G_c - суюқлик миқдори, кг;
p - суюқлик зичлиги.
Қурилманинг шартли ҳажми V_ш = V_c  
бу ерда  - тўлдириш коэффициенти (суюқлик тик ҳолатда бўлганда  = 0,7 - 0,85), қайнаш ва кўпикланиш вақтида  = 0,4 - 0,6.
Қурилманинг конструктив ўлчам катталиклари ГОСТ 931-69, 1981-4 бўйича аниқланади.
Агар қурилма рубашка орқали иситилса ёки совитилса, аралаштиргичлар ёрдамида аралаштирилса қуйидаги ҳисоблар амалага оширилади:
Моддий баланс, технологик ҳисоб, иссиқлик баланси, иссиқлик бериш, ўтказиш коэффициентларини аниқлаш, иситиш юзасини, рубашканинг ўлчам катталикларини аниқлаш, иситувчи трубани, эмеевиксимон трубанинг ўлчам катталикларини аниқлаш, механик ҳисоб.
Моддий баланс. Моддий баланс тенгламасини келтириб чиқариш реакторда кетаётган химиявий жараён учун кимёвий реакция тенгламасини ёзиб, берилаётган массанинг миқдорини, охирги маҳсулотнинг микдори аниқланади. Сўнгра моддий баланс жадвали тузилади.
Агар ишлаб чиқариш жараёнида бораётган босқич қуйидагича борса:
na+mb = vc+ud
бу ерда a,b - берилган моддалар;
n,m - моллар ҳисобидаги иштирок этаётган комонентлар миқдори;
c,d - олинган моддлар;
v,u - тайёр маҳсулотларнинг моляр улушлари.
Ишлаб чиқариш босқичида иштирок этиб ва реакция натижасида ҳосил бўлган маҳсулотларнинг барча моддларнинг молекуляр оғирлигини Ma, Mb, Mc, Md билан белгилаб, моддларнинг массасини ҳисоблаймиз.
b моддасининг сарфи
Бу ҳолда с моддаси ҳосил бўлади:
d маҳсулоти ҳосил бўлади:
бу ерда Ga - қайта ишлаш учун қурилмага солинган 100% ли а моддаси.
Ишлаб чиқариш жарёнида ҳосил бўлган тайёр маҳсулотнинг миқдори назарий жиҳатдан ҳисобга қараганда камроқ бўлади. Чунки реакция охиригача бормаслиги, ёрдамчи маҳсулот ҳосил бўлиши, механик йўқотишлар бўлиши мумкин. Реакция натижасида ҳосил бўлган маҳсулотни назарий ҳосил бўладиган маҳсулот миқдорига нисбати ф.и.к. ёки дейилади,  билан белгиланади.
 ни қиймати 1 дан кичик бўлади.
Ишлаб чиқариш жараёни бир неча босқичларда борса, хар бир босқичда чиққан маҳсулотнинг миқдори умумий чиққан маҳсулотнинг миқдорига тенг бўлади, яъни
_у = ₁₂₃ ... _n
бу ерда ₁ > ₂ ... _n - хар бир босқичда чиққан маҳсулотлар
Агар b моддаси ортиқча қилиб олинса, унинг бир қисми реакцияга кирмай қолади. Бу ҳолда унинг миқдори қуйидагича аниқланади:

бу ерда Gb - шу босқич учун қурилмага солинган 100 % ли b модда.
Берилган унумдорлик бўйича сарф бўлган а модда қуйидаги тенглама орқали аниқланади:

бу ерда G - с маҳсулотнинг суткали унумдорлиги, кг.

бу ерда Р - ишлаб чиқаришнинг йиллик унумдорлиги т/й;
Хс - маҳсулотнинг концентрацияси, %;
330 - бир йилдаги иш куни.
а - модданинг техник маҳсулотга нисбатан сарфи қуйидагича аниқланади:

бу ерда Ха - а моддасининг концентрацияси, %.
Худди шундай b модасининг сарфи аникланади. Моддий баланс 1 жадвалда келтирилган.
1.жадвал

Модда номи	Техник маҳсулот массаси, кг	Модда концентрацияси, %	Модда массаси, кг	Зичлик, кг/м^3	Ҳажм, м^3
а - модда b - модда	Ga.тех Gb.тех	Ха Хb	Ga Gb	a b	Va Vb
Жами	Gy	100			Va+Vb

Олинган маҳсулот

Маҳсулот номи	100 % ли модданинг массаси, кг	Модданинг концентрацияси, %	Ҳажм, м^3
с - маҳсулоти	Gc=Ga(vMc/nMa)	Xc	Vc
d - маҳсулоти	Gd=Gb(uMd/nMa)	Xd	Vd
а - маҳсулотига қўшилган аралашма	Gc.тех=(100-Xa)/100	X1	V1
b - маҳсулотига қўшилган аралашма	Gb.тех=(100-Xb)/100	X2	V2
Реакцияга киришмаган а маҳсулоти	Gb=Ga(nMb/nMa)	X3	V3
Аралашмага қўшилган ва йўқотилган моддалар нисбати	Gй	X4	V4
Жами	Gу	100	Vc+Vd+V1+V2+V3+V4