Neft gаz texnologiyasi

Quduqlarni teshishda maxsus eritmalardan foydalanish.
Quduq tubidan teshilgan kanallarni bekilib qolishi quduq bilan mahsuldor qatlamning gidrodinamik aloqasini yomonlashtiradi.
Texnik normalarga muvofiq ravishda harakatdagi burg’ilash ishlarini olib borishda teshishdan oldin ishlatish quduqlarini burg’ilash eritmalari bilan to’ldirilmagan va qatlamni birlamchi ochishda qo’llanilgan eritmalarga e’tibor berilmagan hollarda quduq tubi sohasida qatlamning ifloslanishi yuzaga kelgan.
Dunyo mamlakatlarda burg’ilash eritmalari sifatida qo’llaniladigan eritmalardan qatlamni ochishda qo’llashdan avvaldan voz kechilgan. Quduq tubini teshishda qattiq fazasiz yoki suyuqliksiz kislota eritmali to’ldiruvchilar birgalikda aralashtirilgan maxsus tayyorlangan eritmalardan foydalanilmokda.
Mahsuldor qatlamlarni ikkilamchi ochishda kumulyativ teshishni qo’llash texnologiyasi uchta bosqichni bosib o’tgan.
Birinchi bosqichda kumulyativ teshish burg’ilash eritmalari bo’yicha amalga oshirilgan. Bunday usul qo’llanilganda teshish kanallari loyli zarrachalar bilan tiqilib qolganligi uchun kollektorlarning o’tkazuvchanlik imkoniyati 2 martaga va undan ham ko’p kamayib ketgan. Lekin hozirgi kunda bunday usul ko’pgina holatlarda qo’llanilmokda, lekin iqtisodiy samaradorligi past.
Ikkinchi bosqichda qatlamni ikkilamchi ochishda teshish muhiti sifatida maxsus qattiq eritmalardan foydalaniladi. Bunday eritmalar sifatida tuz-suvli eritmalar, polimer-tuzli eritmalar, uglevodorod asosli eritmalar va boshqalardan foydalanilgan.
Qatlamni ikkilamchi ochish jarayonida maxsus eritmalardan foydalanilganda loyli eritma muhitida teshishga nisbatan yaxshi natijalar olingan. Bunday usul qo’llanilganda uni tayyorlashda, teshishda va quduqqa haydashda muallaq zarrachalar qo’shilganda ular qatlam kanallarida tiqilib qolishi mumkin.
Maxsus eritmalarni quduqqa haydashda asosiy ifloslantirish manbalaridan biri, manifold, qulfak va sirkulyatsiya tizimlari hisoblanadi. Erimaydigan qattiq fazalarning asosiy miqdori suv va tuzning tarkibida bo’lib, maxsus eritmalarni tayyorlashda ishlatiladi.
Maxsus eritmalar tarkibida quduqlarni to’ldirgan qattiq zarrachalarning mikdori 1000-2000 mg/l gacha yetadi va bunda ijobiy samaraga erishish qiyin bo’ladi.
Ikkilamchi ochishda qo’llaniladigan maxsus eritmalarning tarkibini takomillashtirish va muallaq zarrachalardan tozalash talab qilinadi. Bu qatlamni ikkilamchi ochishda uchinchi rivojlantirish bosqichi hisoblanadi.
Quduqdagi burg’ilash eritmasini maxsus eritmalarga almashtirish quyidagi bir qancha bosqichlarda olib boriladi:
- ishlatish tizmasidagi burg’ilash eritmalarini suv bilan almashtirish;
- quduq stvolida yopishib kolgan burg’ilash eritmalarining qoldiqlarini suvga spirt va SFM ni qo’shib yopiq siklda sirkulyatsiya yo’li bilan yuvish, nasos filtrlarini yuvishdan chiqqan qattiq zarrachalarni yuvish uchun quduq sig’im idishidan foydalanish;
- suvni filtrlangan teshish suyuqliklari bilan aralashtirish; yuvilgan suvdagi qattiq zarrachalarni va maxsus eritmalarni tozalash uchun har xil konstruksiyali filtrlardan foydalanish;
- turli plastik shakldagi filtrlovchi elementlardan foydalanish, kvars qumlari bilan to’ldirish va h.k.