Nazariya javoblari

17.энг умумий методлар: метафизик ва диалектик методлар;
Davlat va huquq nazariyasi ish ko‘radigan umumiy metodlardan yana biri metafizikadir. “ Metafizika” yunoncha so‘z bo‘lib, m a’nosi — “fizika ketidan keladigan narsa” degani. U hozirgi paytda fanda “qotib qolgan fikr yuritish usuli” m a’nosida ishlatiladi. Ushbu metoddan foydalanib ilmiy izlanish olib boruvchilar davlat va huquq ilgaridan mavjud bo‘lgan, bundan keyin ham bo‘ladi, ular abadiy va o ‘zgarmasdir, hech qanday boshqa ijtimoiy hodisalar bilan ichki aloqadorlikda emas, ular rivojlanishda emas, qanday bo‘lsa shunday!igicha saqlanib qoladi, deb fikrlaydilar. Metafizika sof ilmiy, ijodiy metod emas, u davlat va huquq hodisalarining tub mohiyatini ilmiy ravishda ochib berolmaydi
18.Umumiy ilmiy metodlar	tabiat, jamiyat va tafakkur hodisalarini o ‘rganishda qofllaniladigan eng umumiy yondashuvlar, usullar, bilishning umumiy prinsiplaridir. Barcha fanlar uchun eng umumiy universa metod — dialektikadir. Dialektika nazariyasi — voqeliklarning umumiy aloqadorligi va doimiy rivojlanish holatida bo‘lishi to‘gkrisidagi ta’limot. Dialektik metod davlat va huquqni o‘zaro aloqada, doimiy rivojlanishda, o ‘zgarishda, bir tipdan ikkinchi tipga hamda bir shakldan ikkinchi shaklga o ‘tish, mazmunan boyish va takomillashishda, deb tushuntiradi
19.Tarixiy metod	davlat va huquqni tarixiy rivojlanish shart-sharoitlariga bog‘lab o‘rganish usul boiib, unda davlat va huquqning tavsifi va rivojlanish bosqichlari tarixiy xronolologik izchillikda, ketma-ketlikda o‘rganiladi. Ushbu o‘rinda davlat va huquqning tarixan vujudga kelish sabablari va shart-sharoitlarini aniqlash, ularning tarixiy taraqqiyot bosqichlarida rivojlanishi, o ‘zgarishi va shakllanishiga ta’sir etgan omillami ko‘rsatib berish, shu asosda davlat va huquqning bugungi holatiga baho berish hamda istiqboldagi evolyutsiyasini bashorat qilish muhim ahamiyat kasb etadi. Tarixiy metod vositasida davlat — huquqiy hodisalarga ikki nuqtayi nazardan yondashish mumkin: birinchidan, bu hodisalarning “vaqt o‘lchovida harakatlanish, o‘zgarish jarayoni”ni kuzatish, ikkinchidan, bu jarayonni “nazariy jihatdan anglash”. Tarixiy yondashuv asosida tahlil yuritish umuman abstrakt davlat va huquqni emas, balki konkret, aniq muayyan davlat va huquqning paydo bo‘lishi, rivojlanishi va mohiyatini, tabiatini o ‘rganish imkoniyatini beradi. Va nihoyat, davlat va huquqning nazariy jihatlarini tarixiy voqealar hamda faktlar bilan bog‘lab o‘rganish puxta bilim olish garovidir. Davlat va huquq haqidagi turli-tuman fikrlar ichida o ‘ralashib qolmaslik uchun ularning asosiy tarixiy bog‘lanishlarini unutmaslik lozim. Shu bois har bir masalaga tarixdagi m a’lum hodisa qanday paydo bo‘lganligi, bu hodisa o ‘z rivojlanishida qanday asosiy bosqichlardan o‘tganligi nuqtayi nazaridan qarab, bu hodisa hozirgi paytda qanday bo‘lib qolganligiga baho berish lozim. Bu metodologik talab davlat va huquq hodisalariga ham bevosita taalluqlidir.