Nazariya javoblari

137-savol. Davlatning asosiy belgilari.

Davlatni boshqa jamoat tashkilotlaridan ajratib turuvchi asosiy belgilari hudud, fuqarolar, ommaviy hokimiyat, yagona soliq tizimi kabilar bo‘lib, mazkur belgilarsiz davlat muayyan mavjudlik kasb eta olmaydi. Davlatning asosiy belgilari quyidagiar: Davlat hududi — uning yurisdiksiyasi tarqaladigan makon. Davlat o‘zining tegishli hududida suveren hokimiyatini amalga oshiradi va ularni boshqa davlatlar va ayrim shaxslarning hujumidan himoya qilish huquqiga ega. Muayyan davlatning tegishli qonunlari faqat o‘sha davlatning belgilangan hududida amal qiladi, boshqa davlatlar esa undan mustasno hisoblanadi. Zero, qonunlarni makonda amal qilishi prinsipining mohiyati va mazmuni ham shundadir. Fuqarolik — o‘zaro huquq va majburiyatlar hamda javobgarlikning mavjudligida ifodalanadigan, davlat hududida yashovchi shaxslarning davlat bilan barqaror huquqiy aloqasi tushuniladi. Davlatning yana bir muhim belgisi — ommaviy-siyosiy hokimiyatningta’sis etilganligi. Ya'ni, siyosiy elita va jamiyatning qolgan qismi o‘rtasida mavjud hukmronlik va bo‘ysunish (hokimlik va tobelik) munosabatlarining mavjudligi. Suverenitet — mamlakat ichkarisida va undan tashqarida (xalqaro maydonda) davlat hokimiyatining oliyligi, ustunligidir. Suveren hokimiyat — bu oliy, mustaqil, bo‘linmas, umumiy va uzviy, ya’ni ajralmas, begonalashtirib bo‘lmas hokimiyatdir. Davlat hokimiyatining suverenligi — uning mamlakathududidagi barcha tashkilotlar, muassasalar, uyushmalar, partiyalardan ustunligi va ulardan mustaqilligidir. Soliqlarning joriy etilganligi — davlatning asosiy belgilaridan biri bo‘lib, u aholidan davlat apparatini saqlab turish, faoliyatini ta’minlash uchun zarur bo‘Igan moddiy mablag‘larni undirib olishda ifodalanadi. Mamlakatning davlat byudjeti aholidan, turli xil xo‘jalik subyektlaridan olinadigan soliqlar va yig‘imlardan kelib tushadigan daromadlar hisobiga to‘ldiriladi hamda ushbu moliyaviy mablag‘lar jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy hayot sohasini ta’minlash uchun maqsadli sarf etiladi.