Nazariy fizika kursi

1
0 
0 
- I
, a .
=
0
0
(11.39)
bundagi cr matritsalar ikki qatorli Pauli matritsalaridir, y a’ni (11.39) 
tasavvurdagi matritsalarning har 
oMchamli matritsadan iboratdir:
bir elementi o‘z navbatida ikki
0
- I
a,
=
/
0
/1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
- 1
0
,0
0
0
-
ь
'0
0
0
1
]
0
0
1 0
0
1 0
0
0
0
0
;
(11.40)
11.4. Dirak matritsalarining algebrasi
Avvalgi paragrafda Dirakning relyativistik tenglamasini keltirib 
chiqardik hamda 
a 
va 
j? 
matritsalarning eng sodda xossalari bilan 
tanishib 
chiqdik. 
Dirak 
matritsalarining 
relyativistik 
kvant 
mexanikasining apparatida o ‘ynaydigan muhim rolini hisobga olib, bu 
paragrafda Dirak tenglamasini ко variant ko'rinishga keltiriladi va Dirak 
matritsalarining asosiy xossalari bilan tanishib chiqiladi. Ya’ni, bu va 
keyingi bir necha paragraflar ko‘proq formal xarakterga ega bo‘ladi.
326

---

Bunda biz ba’zi bir takrorlanishlardan xalos bo‘la olmaymiz. 0 ‘quvchi 
relyativistik 4-vektorlar bilan tanish deb faraz qilamiz.
Umumiy va 
nazariy 
fizika kurslaridan 
ma’lumki, 
fizik 
kattaliklaming birliklari aniq bir kelishuv asosida tanlab olinadi, 
masalan, SI sistemasi, SGS sistemasi va h.k. Relyativistik kvant 
mexanikasida ham o ‘ziga xos birlik sistemasi ko‘p ishlatiladi. U ham 
bo‘Isa - 
tabiiy birliklar sistemasi
deb nom olgan sistemadir, bu 
sistemada yorug‘lik tezligi va Plank doimiysi birga tenglashtirib 
olinadi: