Nazariy fizika kursi

в(а>т
„ )
kattalik orqali 

chastotaga tegishli 
b oigan e (?) ning Fur’ ye komponentasi belgilangan va uning qiymati
Wmn( t ) = jy / l W ( r , t ) Y nd v =
= - £
( O j v 'l ( 1D 
) v « d v = - £
( 0 ( 1D™)
(8.114)
(8.115)
Shunday qilib, tekshirilayotgan kattalik uchun quyidagi
» ; „ ( < » „ , ) = - £ ( < » „ . ) ( '
d
,
j
(8.116)
E
=
/ E 
j
e
( 8. 117)
ga teng.
263

---

Umuman olganda, nurlanish hodisasiga nisbatan kvant sistemani 
garmonik tebranavchi dipollar to‘plami bilan ifodalab, bu ossillatorlar 
to‘plamining barchasini 
elektr momentining matrisasi orqali tassavur 
qilish mumkin, ya’ ni
(8,118)
'
A i
D u e ia'J
...
D. e ia>1”
1П
o ( < )
=
D 2le u
d
22-
D 2 n e
D е ш""‘
r \
D m n e
b o iib , uning chastotalari esa
0
)
mn
_
ti
(8.118')
kabi aniqlanadi. Ular ham quyidagi matritsani tashkil etadi:
0 ft),.
(0,.
(o2x
0 ••• 
(o2„
( 0 , ( 0 - ,
m l
m 2
03.
(8.118")
D ( ? )
matristaning 
D m ( t )
diagonal elementlari vaqtga b o g liq emas, 
chunki 
= 0 b o‘ lib, ular 
n
- kvant holatda joylashgan atomning 
o ‘ rtacha elektr momentini ifodalaydi. Diagonal b o‘ lmagan elementlar 
esa atomning nurlanishini ifodalab, Bor chastotalariga teng b o‘ lgan 
chastotalar bilan tebranadi.
Shunday qilib, (8.114) formulani (8.98) formulaga q o ‘yish 
natijasida