Navoiykon-metallurgiyakombinati navoiydavlatkonchilikinstituti «mashinasozliktexnologiyasi»

Dastgohning texnik tasnifi

1. Ishchi stol yuzasi o`lchamlari (eni, uzunligi), mm		250 x 630
2. Ko`tarilib buriluvchi stol planshaybasi diametri, mm		250
3. Koordinata o`qi bo`ylab surilish, mm: Salazka X o`qi bo`yicha Support Y o`qi bo`yicha SHpindel kallagi Z o`qi bo`yicha		250 250 200
4. SHpindel aylanish chastotalari soni		12
5. SHpindel aylanish chastotasi cheklari, ayl/min		45 – 2000
6. Surishlar cheklarai, mm/min X o`qi bo`yicha Y o`qi bo`yicha Z o`qi bo`yicha		10 – 1000 10 – 1000 10 – 1000
7. Koordinatalar bo`yicha tez surilish tezligi, mm/min		1200
8. Surishlar soni		11
9. Koordinata o`qlari bo`ylab harakatlanish diskretligi, mm		0,01
10. Koordinatalar soni		4
11. Bir vaqtda boshqariladigan koordinatalar soni		3
12. Magazindagi asboblar soni		20
13. Asbobning almashuvi vaqti, s		5
14. RDB qurilmasi turi		Razmer - 4
15. Bosh harakat elektrodvigateli quvvati, kVt		2,2

Ishni bajarish tartibi

1. 
   Dastgoh vazifasi va uning texnik tasnifini o`rganib chiqish
   
2. 
   Dastgohning ishlash printsipi va asosiy uzellar konstruktsiyasini o`rganish
   
3. 
   Dastgohning koordinata tizimini aniqlash
   
4. 
   RDB boshqarish tizimi bilan tanishish
   
5. 
   Dastgohning koordinataviy texnologik sxemasini (KTS) ishlab chiqish
   
6. 
   Dastgohning strukturaviy texnologik formulasini (STF) ishlab chiqish
   
7. 
   Dastgohning kombinatsiyalashgan koordinataviy texnologik sxemasini (KKTS) ishlab chiqish
   
8. 
   Dastgohning quvvat formulasini (DQF) yozish
   
9. 
   Bajarilgan ish bo`yicha hisobot topshirish
   
10. 
    
    

Nazorat savollari

1. 
   Dastgohning vazifasi
   
2. 
   Dastgohning asosiy harakat yuritmasi
   
3. 
   Dastgohning surish yuritmasi turi
   
4. 
   Surish yuritmaning ishlash printsipi
   
5. 
   Dastgoh koordinata o`qlarining ijobiy yo`nalishlarini tanlash qanday amalga oshiriladi?
   
6. 
   Dastgohning koordinataviy texnologik sxemasi nima?
   
7. 
   Dastgohning strukturaviy texnologik formulasiga nima kiradi?
   
8. 
   KTS KKTS dan nimasi bilan farq qiladi?
   
9. 
   Dastgohning quvvat formulasi qanday ma`lumotlardan tashkil topgan?
   
10. 
    Asboblar magazinida nechta asbob joylashgan?
    
11. 
    Magazinda asboblar almashuvi tartibi
    
12. 
    Magazinda kerakli asbobni qidirish tartibi
    
13. 
    Dastgoh qanday turdagi RDB qurilmasiga ega?
    

amaliy mashg’ulot № 6
RDB TOKARLIK STANOKLARIDA TAYANCH NUQTALARNING KOORDINATALARINI ANIQLASH.
Ish maqsadi: "universal 5.02" rusumli sanoat robotini strukturaviy texnologik modellashtirish
Sanoat robotining vazifasi
Sanoat roboti – bu statsionar yoki harakatlanuvchi, manipulyator ko`rinishidagi bajaruvchi qurilmalardan tashkil topgan, bir necha harakatlanish darajasiga ega va ishlab chiqarish jarayonida harakatlanuvchi va boshqaruv funktsiyalarini dastur bo`yicha bajarish qobiliyatiga ega avtomatik mashina.

“Universal 5.02” rusumli sanoat roboti tokarlik Dastgohlariga zagatovkalarni o`rnatish va tayyor detallarni bo`shatib olish uchun mo`ljallangan.

Sanoat robotining qisqa ta`rifi

"Universal 5.02" rusumli sanoat roboti statsionar konstruktsiyaga ega. Robotda jami olti harakatlanish darajasi mavjud. Bunda platformaning sozlash harakati, fo`dni siqish, bo`shatish harakatlari hisobga olinmagan.

Sanoat robotining strukturaviy parametrik formulasini (SPF) yozilishida strukturaviy texnologik formuladan (STF) farqli o`laroq birinchi bo`lib formulaning o`ng tomoniga qo`zg’almas blok (statsionar robotlar uchun), oxiri bo`lib esa ishchi organ yoziladi. Formula robotni boshqarish tizimi, pozitsiyalash xatosi va ko`taradigan yuk og’irligi nominali bilan yakunlanadi.

Sanoat robotning boshqaruv tizimi APS-1 tipidagi analog pozitsion bo`lib, dastur tashuvchi sifatida shtekerli baraban ishlatiladi. Ishchi organning pozitsiyalanish hatoligi +/- 1,8 mm, nominal yuk ko`tarishi - 5 kg.

Z koordinatasi bo`yicha aniq pozitsiyalanish uchun 80 mm/s teng tezlik belgilangan, dag’al pozitsiyalanish uchun esa tezlikning miqdori 95 mm/s tashkil etadi. Ishchi zonaning eng kichik radiusi 630 mm, eng kattasi esa (maksimal ekstsentrisitet holatida) 1500 mm tashkil etadi.

Harakatlanishning to`rt darajasi (C<sub>v</sub> - butun manipulyator burilishi, E<sub>v</sub> - qo`lning burilishi, z – manipulyator ko`tarilishi va qo`yib yuborishi va X – qo`lni tortish va uzatish) qo`lni ishchi zonada harakatlanishi va pozitsiyalanishini ta`minlaydi. Harakatlanish alohidagi elektrodvigatellar yuritmalari orqali amalga oshiriladi. Harakatlanishning ikki darajasi (Ap – qo`l o`qi atrofida panjani aylanishi va Vp – qo`l o`qiga perependikulyar panjani silkinishi) panjaning kerakli orientatsiyasini ta`minlaydi va u pnevmotsilindrlar orqali amalga oshiriladi.

Burilish va silkinish harakatlarini ravonligi uchun maxsus demferlar qo`llaniladi. Kuzatuvchi yuritmalarida taxogeneratorlar va ko`p oborotli potentsiometr yordamida tezlik va holati bo`yicha orqa aloqasi qo`llaniladi. Panjaning burilish va silkinish burchaklari tayanchlar bilan tartibga solinadi.

Robot qo`lini ko`tarish - tushirish mexanizmida (Z koordinatasi) platforma bilan kinematikaviy bog’langan pantograf qo`llaniladi. Platformaga (U koordinatasi), qo`l o`rnatilgan buriladigan (E<sub>v</sub> koordinatasi) blok o`rnatilgan.

"Universal 5.02" rusumli sanoat robotining

texnik tasnifi

1. Og’irlik ko`tara olish qobiliyati, kg		5
2. Harakatlanish darajasi soni		6
3. Pozitsiyalashning umumiy hatoligi, mm		± 1,8
4. Ishchi zonaning eng kichik radiusi, mm		630
5. Ishchi zonaning eng katta radiusi, mm		1500
6. Qo`lning o`q bo`ylab siljishi, mm		670
7. Manipulyatorning burilish tezligi, grad/s: Aniq pozitsiyalanishda dag’al pozitsiyalanishda		15 - 630 20 - 60
8. Manipulyatorning burilish burchagi, grad		340
9. Qo`lning burilish burchagi, grad		240
10. Qo`lning burilish tezligi, grad/s: Aniq pozitsiyalanishda dag’al pozitsiyalanishda		15 – 53 20 – 60
11. Manipulyatorning ko`tarilish balandligi, mm		400
12. Manipulyatorning ko`tarilish tezligi, mm/s: Aniq pozitsiyalanishda dag’al pozitsiyanilashda		80 95
13. Qo`lning siljish uzunligi, mm		670
14. Qo`lning siljish tezligi, mm/s: Aniq pozitsiyalanishda dag’al pozitsiyanilashda		350 430
15. Platformaning siljish uzunligi, mm		20
16. Panjaning burilish burchagi, grad		180
17. Panjaning burilish tezligi, grad/s		120
18. Panjaning silkinish burchagi, grad		180
19. Panjaning silkinish tezligi, grad/s		80
20. Manipulyatorning tez burilish tezligi, grad/s		84
21. Manipulyatorning tez ko`tarilish va tushish tezligi, mm/s		270
22. Qo`lning tez burilish tezligi, grad/s		132
23. Boshqaruv tizimi		Analog pozitsion APS-1
24. Dastur tashuvchi		SHtekerli baraban
25. Robot burilishi elektrodvigatel’ quvvati, kVt		0,23
26. Manipulyator qo`li burilishida elektrodvigatel quvvati, kVt		0,16
27. Manipulyatorni surilish elektrodvigatel’ quvvati, kVt		0,23
28. Qo`lni uzatish va tortish uchun elektrodvigatel quvvati, kVt		0,16

Ishni bajarish tartibi

1. 
   "Universal 5.02" rusumli sanoat robotining vazifasini o`rganib chiqish
   
2. 
   Sanoat robotiningICHR asosiy qismlari va kinematik sxemasi bilan tanishish
   
3. 
   Robotni harakatlanish darajasini aniqlash
   
4. 
   Robotni boshqarish tizimi bilan tanishish
   
5. 
   Robotning koordinata o`qlarini ijobiy yo`nalishlarini aniqlash
   
6. 
   Robotning texnik tasnifi bilan tanishib chiqish
   
7. 
   Robotning strukturaviy parametrik formulasini (SPF) ishlab chiqish
   
8. 
   Robotning koordinataviy texnologik sxemasini (KTS) ishlab chiqish
   
9. 
   Robotning kombinatsiyalashgan koordinataviy texnologik sxemasini (KKTS) ishlab chiqish
   
10. 
    Bajarilgan ish bo`yicha hisobot topshirish
    

Nazorat savollari

1. 
   "Universal 5.02" rusumli sanoat robotning vazifasi
   
2. 
   Manipulyatorning qo`li, panjasi nima?
   
3. 
   Robotning qanday harakatlanish darajalari mavjud?
   
4. 
   Robotni boshqarish tizimida dastur tashuvchi nima?
   
5. 
   Robot qanday boshqaruv tizimiga asoslangan?
   
6. 
   Robotning koordinata o`qlari qanday yo`nalgan?
   
7. 
   Robotning strukturaviy parametrik formulasiga nima kiradi?
   
8. 
   Robotning pozitsiyalanish xatoligi nima?
   
9. 
   Robotning silkinish burchagi nima bilan tartibga solinadi?
   
10. 
    Robotning kombinatsiyalashgan koordinataviy struktura sxemasiga nima kiradi?
    

amaliy mashg’ulot № 7
Frezalash operatsiyalarini RDB koordinatali frezalash stanoklarida dasturlash metodikasi

Ishning maqsadi:2R135F2 rusumli vertikal parmalash RDB Dastgohini strukturaviy texnologik modellashtirish

Dastgohning vazifasi va asosiy uzellari

2R135F2 rusumidagi Dastgohi uncha katta bo`lmagan partiyadagi detallarning ichki yuzalariga ishlov berishga mo`ljallangan.

Ishlov berilayotgan detal o`zaro bir biriga perpendikulyar yo`nalishda harakatlanuvchi stolga (1-rasm) mahkamlanadi. Stol dastur bo`yicha harakatlanib, ishlov beriladigan yuza tekisligidagi teshiklar va aylanuvchi shpindel o`qlarini mos holatda bo`lishini ta`minlaydi. Ichki yuzalarga ishlov berish 6 pozitsiyali revol’ver kallak shpindellarida joylashgan asboblar orqali amalga oshiriladi.

Rasm 1. 2R135F2 rusumidagi vertikal parmalash RDB Dastgohini umumiy ko`rinishi:

1. Stanina;

2. Bosh harakat elektrodvigateli;

3. Revol’ver kallagini burilish yuritmasi;

4. Parmalash kallagi;

5. Parmalash kallagining surish yuritmasi;

6. SHpindel; 7. Revolver kallaki; 8. Boshqarish pul’ti;

9.Bo`ylama harakatlanuvchi stol; 10. Ko`ndalang salazkalar

Teshiklarni parmalash, zenkerlash, razvertkalash va ochib kengaytirish operatsiyalari Dastgohda "tez yaqinlashishi - ishchi surish - tez qaytish" tsikli bo`yicha amalga oshiriladi. TSekovkalash va zenkovkalash asbobni ishchi yurish ohirida surilmasdan bir oz ushlab turish orqali bajariladi. Stol, salazkalar va revol’ver kallaki supporti elektromexanikaviy yopiq yuritmalarga ega. YUritmalarning harakat vintlari bilan ko`chishlarni nazorat qiluvchi o`lchash o`zgartirgichlar (sel’sinlar) bog’langan. Dastgoh "S-70-3 Koordinata" RDB tizimi bilan jihozlangan. Boshqaruv dasturi ISO - 7 bit kodi asosida 8 qatorli perfolentaga yoziladi.
Dastgohning bosh harakat yuritmasi

Dastgohning pog’onali tezliklar qutisi elektromagnit muftalar yordamida avtomatik ravishda shpindelning 12 chastotali aylanishini ta`minlaydi.

O`zaro ko`ndalang stol surish yuritmasi

O`zaro ko`ndalang stolning ko`ndalang va bo`ylama yo`nalishlardagi harakatining har biri stolning 2 xil harakat tezligini (tez va sekin) ta`minlovchi alohida yuritmalar orqali amalga oshiriladi. Harakat tezligini katta tezlikdan kichik tezlikka o`tishi elektromagnit muftalar orqali amalga oshiriladi.

O`zaro ko`ndalang stol asos, salazkalar va stol o`zidan tashkil topgan. Salazkalar ko`ndalang yo`nalishda, stol esa bo`ylama yo`nalishda harakatlanadi. Harakatni nazorat qilish orqa aloqa zanjiridagi datchiklar sifatida tishli uzatmalar orqali surish vintlari bilan bog’langan doiraviy kontaktli, kodli o`zgartirgichlar qo`llaniladi.
Dastgohning texnik tasnifi

1. Ishlov berilayotgan teshikning eng katta diametri, mm		35
2. Revol’ver kallagining shpindellar soni		6
3. SHpindel aylanish chastotalari soni		12
4. SHpindel aylanish chastotasi cheklari, ayl/min		31,5 - 1400
5. Revol’ver kallaki supportining surishlar soni		18
6. Support surishlar cheklari, mm/min		10 – 500
7. Supportning tez harakat tezligi, mm/min		3360
8. Stolning surish tezligi, mm/min Tez Sekin		3210 2,1
9. Stolning eng katta ko`chishi, mm Ko`ndalang Bo`ylama		360 560
10. Surish diskretligi, mm		0,01
11. Bshqarish koordinatalar soni		4
12. Bir vaqtda boshqariladigan koordinatalar soni		2
13. Bosh harakat elektrodvigateli quvvati, kVt		4
14. RDB qurilmasi turi		Koordinata S-70-3

Ishni bajarish tartibi

9. 
   Dastgoh vazifasini o`rganib chiqish
   
10. 
    Dastgohning ishlash prinsipini o`rganish
    
11. 
    Dastgohning koordinata tizimini aniqlash
    
12. 
    Dastgohning koordinata-texnologik sxemasini (KTS) ishlab chiqish
    
13. 
    Dastgohning struktura texnologik formulasini (STF) ishlab chiqish
    
14. 
    Dastgohning kombinatsiyalashgan koordinata-texnologik sxemasini (KKTS) ishlab chiqish
    
15. 
    Dastgohning quvvati formulasini (DQF) yozish
    
16. 
    Bajarilgan ish bo`yicha hisobot topshirish
    

Nazorat savollari

9. 
   Dastgohning vazifasi
   
10. 
    Dastgohning ishchi organlari surilishini o`lchash qanday amalga oshiriladi?
    
11. 
    Dastgoh koordinata o`qlarining ijobiy yo`nalishlarini tanlash qanday amalga oshiriladi?
    
12. 
    Dastgohning koordinataviy texnologik sxemasi nima?
    
13. 
    Dastgohning strukturaviy texnologik formulasiga nima kiradi?
    
14. 
    KTS KKTS dan nimasi bilan farq qiladi?
    
15. 
    Dastgohning quvvati formulasi qanday ma`lumotlardan tashkil topgan?
    
16. 
    RDB Dastgohi qurilmasining texnik tafsiloti?
    

amaliy mashg’ulot № 8
RDB frezalash stanoklarida tayanch nuqtalarning koordinatalarini aniqlash
Ishning maqsadi:6N13F3 rusumidagi vertikal-frezali konsolli RDB Dastgohini strukturaviy texnologik modellashtirish.

Dastgohning vazifasi va asosiy uzellari

6N13F3 rusumidagi konsolli vertikal frezalash RDB Dastgohi tekis, fason va xajm yuzali detallarga ishlov berishga mo`ljallangan. Ushbu Dastgoh universal vertikal frezalash Dastgohi asosida ishlab chiqilgan va tezliklar qutisi ko`rinishidagi bosh harakat yuritmasiga ega. Tezliklar qutisi yordamida Dastgoh shpindeli 18 xil aylanish chastotasiga ega.

Dastgohning shpindel babkasi, stoli va salazkalari qadamli elektrogidravlik yuritmalari bilan ta`minlangan.

Dastgohning boshqaruv tizimi
Dastgoh N33-14 turidagi RDB tizimi bilan ta`minlanga bo`lib, uning tarkibiga qadamli dvigatellarni boshqaruvchi qurilma, interpolyator va dastur kirgizuvchi qurilmalar kiradi.

Interpolyator interpolyatsiya algoritmini amalga oshirish uchun hisoblash qurilmadan tashkil topgan. Interpolyator yordamida koordinata o`qlari bo`ylab interpolyatsiyaning har bir maydoni uchun harakatlarni ketma-ketligi hisoblanadi. Geometrik axborot X,Y, Z koordinata o`qlari bo`ylab to`g’ri burchakli koordinat tizimida beriladi.

Elektrogidravlik qadamli yuritma
Elektrik qadamli dvigatel’ va buruvchi moment gidrokuchaytirgichi elektrogidravlik qadamli yuritmaning asosiy qismlari hisoblanadi. Gidrokuchaytirgich aksial porshenli gidrodvigateli (rasm 1) va o`qiy turidagi kuzatuvchi zolotnikdan tashkil topgan. Qadamli dvigatel’ rotori taqqoslash qism gaykasi 1 bilan, kuzatuvchi zolotnik plunjeri esa vintli val 4 bilan ulangan.

Rasm 1. Burovchi momentlarni gidrokuchaytirgichi:

1 - rez’bali vtulka gaykali kichik val; 2 - zolotnik; 3 - korpus; 4 – vintli val;

5- shlitsali vtulka; 6 - aksial porshenli gidromotor; 7 - chiqish vali

Gidrokuchaytirgich chiqish valining 7 bikr orqa aloqasi kichik val 4 yordamida amalga oshiriladi. Valning o`ng tomoni shlitsali vtulka 5 orqali chiqish vali 7 ning shlitsali uchi bilan ulangan. Val 4 ning chap uchida rez’ba mavjud bo`lib, unga val 1 ning vtulka-gaykasi burilgan.

Gidrokuchaytirgichning korpusida o`qiy yo`nalishda val 4 bilan bikr bog’langan zolotnik 2 joylashadi. Zolotnik valga nisbatan tayanch podshipniklarda burilishi mumkin. Zolotnikning o`q bo`yicha harakatlanishi qadamli dvigatel’ni u yoki bu tomonga aylanishi oqibatida val 4 ni gaykaga burilishi yoki undan burilib chiqishi yo`li bilan amalga oshiriladi. SHunda moy bosim bilan gidromotorning tegishli bo`shliqlariga o`ynaltirilib, kirish vali 1 kabi chiqish valini xuddi o`sha tezlikda, yo`nalishda hamda o`sha burchakka harakat qilishini ta`minlaydi.

Qadamli dvigatel’ rotori va mos ravishda kirish valini to`xtashi zolotnikning o`tish kesimini yopilishi va natijada gidromotor valining to`htashiga olib keladi.

SHu yo`sinda qadamli dvigatel’ rotorining birlamchi qadamlari gidrodvigatel’ tomonidan bajariladi.

Dastgohning texnik tasnifi

1. Ishchi stol yuzasi o`lchamlari (eni, uzunligi), mm		400 x 1600
2. SHpindel aylanish chastotalari soni		18
3. SHpindel aylanish chastotasi cheklari, ayl/min		31,5 - 1600
4. Surishlar cheklari, mm/min Ko`ndalang Bo`ylama Vertikal		8 – 1200 8 – 1200 8 – 800
5. Ko`ndalang va bo`ylama yo`nalishlar bo`yicha tez surish tezligi, mm/min		4000
6. YUritmalarni boshqarish		Pog’onasiz
7. Koordinata o`qlari bo`ylab harakatlanish diskretligi, mm		0,01
8. Koordinatalar soni		4
9. Bir vaqtda boshqariladigan koordinatalar soni		3
10. Asosiy harakatlanuvchi elektrodvigateli quvvati, kVt		7,8
11. RDB qurilmasi turi		N33 - 1M

Ishni bajarish tartibi

10. 
    Dastgoh vazifasini o`rganib chiqish
    
11. 
    Dastgohning ishlash printsipini o`rganish
    
12. 
    Dastgohning koordinata tizimini aniqlash
    
13. 
    RDB Dastgoh tizimi bilan tanishish
    
14. 
    Dastgohning koordinataviy texnologik sxemasini (KTS) ishlab chiqish
    
15. 
    Dastgohning strukturaviy texnologik formulasini (STF) ishlab chiqish
    
16. 
    Dastgohning kombinatsiyalashgan koordinataviy texnologik sxemasini (KKTS) ishlab chiqish
    
17. 
    Dastgohning quvvat formulasini (DQF) yozish
    
18. 
    Bajarilgan ish bo`yicha hisobotni tayyorlash
    

Nazorat savollari

10. 
    Dastgohning vazifasi
    
11. 
    Qadamli dvigatel’ni ishlash printsipi
    
12. 
    Burovchi moment gidrokuchaytirgichining ishlash printsipi
    
13. 
    Elektrogidravlik qadamli yuritmaning ishlash printsipi
    
14. 
    Dastgoh koordinata o`qlarining ijobiy yo`nalishlarini tanlash qanday amalga oshiriladi?
    
15. 
    Dastgohning koordinataviy texnologik sxemasi nima?
    
16. 
    Dastgohning strukturaviy texnologik formulasiga nima kiradi?
    
17. 
    KTS KKTS dan nimasi bilan farq qiladi?
    
18. 
    Dastgohning quvvati formulasi qanday ma`lumotlardan tashkil topgan?
    

amaliy mashg’ulot № 9
RDB tokarlik stanoklarida hisoblash-texnologik xaritasini aniqlash
16K20F3 rusumli RDB tokarlik dastgohini strukturaviy texnologik modellashtirish.

Ishning maqsadi: 16K20F3 rusumli RDB tokarlik dastgohi bilan tanishish, asosiy ishchi mexanizlari konstruktsiyalarini va dastgohning texnologik imkoniyatlarini o`rganish, dastgohning strukturaviy texnologik modelini ishlab chiqish.

Dastgohning vazifasi

Dastgoh tashqi va ichki tsilindrik, sferasimon va fason yuzalarga ishlov berish, chervyakli va turli xil yakka va ko`p kirimli, shu bilan bir qatorda o`zgaruvchan qadamli rez’balarni ochishga mo`ljallangan. Ishlov berish jarayonida zagotovka sodda shakl hosil qiluvchi harakatni (Z o`qi atrofida aylanish) amalga oshiradi, ko`p pozitsiyali keskich tutqichiga mahkamlangan keskich esa zagotovka o`qi bo`ylab (koordinataning Z o`qi) va zagotovka o`qiga perpendikulyar (koordinataning X o`qi) bo`yicha harakatlanadi. Zagatovkaning aylanma harakati va keskichning bo`ylama va ko`ndalang harakatlari natijasida kerakli mahsulot shaklini olish imkoniyatini beradi.

Dastgoh tavsifi

16K20F3 rusumidagi RDB tokarlik dastgohi raqamli dastur boshqaruv qurilmasi va dastgoh o`zidan tashkil topgan.

Boshqaruv qurilmasi dastgoh yoniga o`rnatilgan elektron bloklar katakchalariga ega ustundan tashkil topgan. elektron bloklar dastur tashuvchilardagi axborotlarni o`qish, ularni boshqaruv tizimiga kirgizish, joriy axborotlarni taxlil qilish, dasturni to`g’irlash va o`zgartirish uchun mo`ljallangan.

Dastgoh tavsifnomasiga uning vazifasi, tuzilishi, asosiy harakat uzatmalari, qo`l va avtomat surishlar, dastgohning texnologik imkoniyatlarini kengaytiradigan va ekspulatatsiya jarayonini soddalashtiradigan bloklar va qurilmalar kiradi.

RDB dastgohini baholash asosan quyidagi asosiy ko`rsatgichlar asosida amalga oshiriladi: mahsulot ishlab chiqarish unumdorligi, ishlash aniqligi va ekspluatatsiya sermexnatligi.

Asosiy harakat 1460 ayl/min nominal aylanish chastotasiga ega asinxron chastotasi rostlanadigan elektrodvigatel’dan amalga oshiriladi. SHpindel’ aylanishlar chastotasi 12,5 - 2000 ayl/min oralig’ida uchta ostdiapazonda sozlanadi. Ostdiapazonlar qo`l yordamida o`zgartiriladi. Asbobiy kallak o`rnatilgan support harakati (Z va X koordinata o`qlari) gidrokuchaytirgichli qadamli yuritma (SHD-4 tipidagi)orqali amalga oshiriladi.

Olti holatli gorizontal o`q atrofida buriladigan asbobiy kallak supportga o`rnatilgan.

Ishlov berish dasturi sakkiz qatorli perfolentaga ISO 7-bit kodi orqali yoziladi. Dastgohda 2R22 tipidagi boshqarish qurilmasi qo`llaniladi.

Ketingi babka dastur asosida bajariladigan pinol’ harakatlanishi, pinol’ni qisish va bo`shatish uchun elektromexanik yuritmaga ega. Ketingi babkani stanina yo`naltirgichlari bo`yicha ko`chirish qo`lda amalga oshiriladi.

Elektrogidravlik qadamli yuritmaning asosi elektrik qadamli dvigatel’ va buruvchi momentning gidrokuchaytirgichidan tashkil topgan. Gidrokuchaytirgich aksial porshenli gidrodvigatel’ va o`qiy tipidagi kuzatuvchi zolotnikdan bo`ladi.

Elektrogidravlik qadamli yuritmalarni oziqlantiruvchi nasos qurilmasi moy etkazishini avtomatik rostlaydigan aksial porshenli nasos, quvvatlantiruvchi qurilma, fil’trlash, ishchi suyuqligini sovutish, nasos qurilmasini oldindan qizdirish va nazorat rostlash asboblaridan tashkil topgan.
Dastgohning texnik tasnifi

1. Ishlov berilayotgan detalning eng katta diametri, mm	400
2. Asboblar soni	6
3. SHpindel aylanish chastotasini tartibga solish	pog’onasiz
4. SHpindel aylanish chastotasi quyi va yuqori chegarasi, ayl/min	12,5 - 2000
5. SHpindel aylanishlar soni	22
6. Surishlarning tezlik cheklari, mm/min: bo`ylama surish, Z o`qi bo`yicha ko`ndalang surish, X o`qi bo`yicha	3 – 1200 1,5 - 600
7. Tez surish tezligi, mm/min: bo`ylama surish, Z o`qi bo`yicha ko`ndalang surish, X o`qi bo`yicha	4800 2400
8. Surish diskretligi, mm: bo`ylama surish, Z o`qi bo`yicha ko`ndalang surish, X o`qi bo`yicha	0,01 0,005
9. Kesilgan rezbalarning qadamlari cheklari, mm	0.5 – 20
10. Bir vaqtda boshqariladigan koordinatalar soni	2
11. RDB qurilmasi turi	2R22
12. Asosiy harakatlanuvchi elektrodvigateli quvvati, kVt	10
13. Qadamli elektrodvigatel quvvati, kVt	0,48

Ishni bajarish tartibi

13. 
    Dastgoh vazifasini o`rganib chiqish
    
14. 
    Dastgohning asosiy uzelarini aniqlash
    
15. 
    Dastgohning tuzilishi, ishlash printsipi va uning asosiy uzellar konstruktsiyasini o`rganish
    
16. 
    RDB Dastgohi boshqarish qurilmasi bilan tanishish
    
17. 
    Dastgoh koordinata o`qlarining kerakli yo`nalishini aniqlash
    
18. 
    Dastgohning texnik tavsifnomasi bilan tanishish
    
19. 
    Dastgohning strukturaviy texnologik formulasini (STF) ishlab chiqish
    
20. 
    Dastgohning koordinataviy texnologik sxemasini (KTS) ishlab chiqish
    
21. 
    Dastgohning kombinatsiyalashgan koordinataviy texnologik sxemasini (KKTS) ishlab chiqish
    
22. 
    Dastgohning quvvat formulasini (DQF) yozish
    
23. 
    Dastgohning texnologik imkoniyatlarini oshirish yo`llarini ko`rsatish
    
24. 
    Bajarilgan ish bo`yicha hisobotni tayyorlash
    

Nazorat savollari

10. 
    Dastgohning vazifasi
    
11. 
    Qadamli surish yuritmasining ishlash printsipi
    
12. 
    Dastgohning ishchi organi ko`chish diskretligi nima?
    
13. 
    Dastgoh koordinata o`qlarining ijobiy yo`nalishlarini tanlash
    
14. 
    Dastgoh qanday RDB tizimi bilan ta`minlangan?
    
15. 
    Dastgohning strukturaviy texnologik formulasiga nima kiradi?
    
16. 
    Dastgohning koordinataviy texnologik sxemasi nima?
    
17. 
    KTS KKTS dan nimasi bilan farq qiladi?
    
18. 
    Dastgohning quvvat formulasi nima uchun tuziladi?
    

ADABIYOTLAR

1. 
   G.N.Molchanov, K.I.Smetankin. Stanki s CHPU. T.: O`qituvchi, 1993, 234 bet.
   
2. 
   L.V.Peregudov, A.N.Xashimov, I.K.SHalagurov va boshqalar. Avtomalashgan korxonalar texnologik jihozlari. T.: O`zbekiston, 2003, 494 bet.