Navoiy viloyati pedagog xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti kimyo va ekologiya kafedrasi

Metallarning  atomlariga o’z  o’rnini  bera oladigan vodorod  atomlari  bilan kislota 
qoldiqlaridan tarkib topgan murakkab moddalar  kislotalar deyiladi.   
   O’quvchilarda  
1. Kimyoviy reaksiya vaqtida kislota qoldig’i saqlanib qolishi, faqat bir modda 
molekulasidan ikkinchi modda molekulasiga tarkibiga o’tishi: 
2.  Kislota  qoldig’i  valentligi  molekulada  ular  necha  atom  vodorod  bilan 
birikkanligiga  qarab  aniqlanishi  kabi  nazariy  tushuncha  shakllanadi.  Bu  o’rinda 
rus  olimi  N.N.Beketovning  metallarning  kislotalar  molekulasidan  vodorodni  va 
birikmalardan  bir-birini  siqib  chiqarish  qatorini  tuzganligi  va  uning  mohiyatiga 
katta  e`tibor  qaratish  lozimligi  diqqat  markazda  bo’lmog’i  kerak.  Anorganik 
birikmalar  orasidagi  genetik  bog’lanish  hodisasini  kislotalarni  o’rganish 
jarayonida  ham  tadbiq  etish          imkoni  tug’iladi.  Biz  yuqorida  nometallarning 
oksidlari  haqida  fikr  yuritgan  edik.  Demak  kislotalar  nometallarning  oksidlariga 
(kislorodli  kislotalar)  suv  ta`sir  etishi  natijasida  hosil  bo’lishi  tushunchasi 
shakllanadi.  Bu  o’rinda  asosiy  genetik  skeletda  nometall  element  borligi  alohida 
urg’u  bilan  ifodalanadi.  Tuzlar  haqidagi  dastlabki  tushunchalarni  o’quvchilar 
kislotalarning  metallar bilan o’zaro birikishini  o’rganish jarayonida oladilar. 
O’quvchilar  metallar  bilan  kislotalar  va  metallarning  oksidlari  bilan  kislotalar  
orasida  sodir  bo’ladigan  kimyoviy  reaksiyalarda  tuzlar  hosil  bo’lishini  bilib 
oladilar. 
O’quvchilarda shunday tushuncha shakllanadiki: 
Tuzlar  –  metallarning    atomlari    bilan    kislota    qoldiqlaridan    hosil  bo’lgan