Navoiy davlat pedagogika instituti «Tasdiqlayman»

Yorga yetkur sabo, kim makr qilmishdir manga
Qildi ersa kimga makrin, qaytadir bir kun anga

Temuriylar davriga oid G’arbda 3 mingdan ortiq, sharqda 500 dan ortiq asarlar yozildi.

Kristafor Marlo V.Sheksperning utozi Buyuk Temur nomli dramma yozib bu asarini Angliya qirolining teatrlarida sahnalashtirgan Unda Amir Temur nomi ulug’lanib yevropa xaloskori sifatida ulug’langan keyinchalik bu an’ana fransuz, ingliz, ispan, nemis tarixida hamqayd etilgan. «Tuzuklar»da davlatni yetti nafar vazir idora qilganligi ko’rsatiladi. Bular: 1.Mamlakat va raiyat ishlari bo’yicha vazir (bosh vazir); 2. Vaziri sipoh, ya'ni harbiy ishlar bo’yicha vazir; 3. Egasiz qolgan mol-mulklarni tasarruf etish vaziri; 4. Saltanatning kirim-chiqim ishlarini boshqaruvchi vazir, ya'ni moliya ishlari vaziri; 5, 6, 7. Sarhad (chegara) viloyatlarining ishlarini nazorat qilib turuvchi vazirlardir. «Vazirlar, — deyiladi «Tuzuklar»da,— saltanat ustunlaridir... (ular) mamlakat obodomchiligini, raiyatning tinchligini, sipoxlarning birligini, xazina boyligini doimo ko’zda tutadilar. Davlat, saltanat ishlarini yuzaga chiqarishda kamchilikka yo’l qo’ymaydilar. Saltanatga zararli narsalarni qaytarishda molu jonini ayamaydilar. Amir Temur vazir to’rtta sifatga ega bo’lishi lozim deb xisoblagan: «Birinchisi — asllik, toza nasllilik; ikkinchisi — aql-farosatlilik; uchinchisi –sipohu raiyat ahvolidan xabardorlik, ularga nisbatan xushmuomalada bo’lishlik; to’rtinchisi — sabr-chidamlilik va tinchliksevarlik...
Temur bilan yuzma yuz suhbatlashishga muyassar bo’lgan arab faylasufi Ibn Xaldunning e’tirof etishicha jahogir turk, arab fors xalqlarini tarixini juda yaxshi chuqur bilgan diniy va dunyoviy fanlarning falsafiy fanlarni ham eng murakka jihatlarini o’rganib olgan. Temur Tuzuklarini 1857 yil Xivada Muhammad Yusuf Rojiy va 1858 yil Pahlavon Niyoz tomonidan turkiy o’zbek tiliga o’girilgan. Uning Tuzuki temuriy malfuzot yana bir tarjima Xo’jand qozisi Nabijon Maxdum tomonidan Muhammad Alixonning buo’rug’iga binoan amalga oshirilgan
Hofizi Abruning “Zubdat at tavorix” asarida 1443 yil Shohruh Misr podshosiga elchi jo’natib Kabaga yopinchiq kigizishni so’ragan va1444-45 yillarda Kabapush tayyorlangan va uni Shayx Nuriddin va Shamsiddin Muhammad Abhariy vositasida Kabaga jo’natadi.
Temur tuzuklarini turkiydan forsiyga Husayn Turbatiy Yamandan olib kelib tarjima qilgan. Turkiydan o’zbek tiliga Hamidillo Karomatov tarjima qilgan. Guliston jurnalida Temur tuzuklarini tarjimasida qatnashgan Rustam Rahmon va boshqalarni quvg’in qilinishi. Dunyoning 8 ta davlatida Temur tuzuklari o’rganilmoqda. Amir Temurning vasiyatnomasida ham “Millatning dardiga darmon bulingiz...!” degan so’zlari nazarimizda yurtimizda prezidentimiz tomonidan tashkil etilgan Xalq qabulxonalarining zamonaviy variantidir.
Ibn Arabshohning asari 1636 yil lotin tiliga, 1658 yil fransuz tiliga tarjima qilgan.