Navoiy davlat konchilik instituti "avtomatlashtirish va boshqaruv" kafedrasi

 
3,2 -расм. Қалинликни ўлчайдигансхемалар 
 
Сиғим датчикларда
, конденсатор сиғимини пластиналар
майдони,улар 
орасидаги 
масофа 
ва диэлектр доимийлиги
орасидаги 
боғлиқликдан 
фой- даланишади.
Сиғимли датчиклар ёрдамида чизиқли ва бурчак силжиш-лари, 
ҳарорат, ҳавони нисбий намлиги ва бошқа параметрларни ўлчаса бўлади. 
Хусусан 3.2,
б
-расмда тасвирланган сиғимли датчик диэлектрикдан 
қилинган 
конденсаторни А
ва
Бқалинл
игиниўлчайди. 
пластиналари 
орасида 
жойлаштирилган
варақа 
h 
Инфрақизил нурланиш 
оптик датчиклари 
ёрдамида (3.3-расм) қизиган 
жисм ҳарорати ўлчанади. У сезгир элемент 3 юзасида инфрақизил нурлар-ни қайд 
қил
увчи 
л
инза 2 
д
ан, 
қиздирила
диган 
ва нур тарқатадиган жисм 1 дан иборат 
бўлади. Бу ўлчаш натижасида сезгир 3 элементнинг 
қаршилиги 
ўзгаради, ҳамда 4 ва 5
чиқишларида 
кучланишпайдобўлади.Худдишунгатўчхиш
кашда (болометр) поездлардаги 
қизиб
кетган буксаларни автома-тик 
аниқлаш аппаратларидаишлатилади. 
Оралиқ 
ўзгартиргичга эга датчиклар
.
Бу
 
датчиклар кетма-кет 
бир 
нечта 
бевосита
ўзгартирадиган ва 
ишлайдиган 
датчиклардан ташкилэтилган. 
Бундаги 
битта датчикни 

---

3
5 
чиқиш катта-лиги келгуси 
датчикни кириш миқдори бўлиб хизмат қилади. 
3.4,а-расмда 
тасвирланган 
дат
чик 
бурчак 
тезлигини 
конденсатор 
С 
сиғимига
айлантиришга 
хизматқилади.Датчикниқабулқилувчижисмбўлиб 
марказдан қочма ростлагич ҳисобланади. У бурчак тезликни 
П 
пружинани 
(оралиқ қисми) сиқиш 
кучи 
б
илан 
таққосланад
иган 
мар-каздан қочма кучга 
айлантиради. Оралиқ қисмидакуч 
С 
конденсаторни юқори қопламаси билан