Навоий давлат кончилик институти корхона жиҳозлари

1.9-расм. Оксидлаш коллонаси
Кейин газ-трубаларининг ён тешиги орқали уларнинг ичига киради. Трубалар ичига газ пуфакчалар ҳосил қилиб катта тезлик билан юқорига кўтарилади ва ўзи билан суюқликни олиб кетади. Газ реакторнинг баландаги қопқоғидаги штуцердан чиқиб кетади. Суюқлик эса айлананинг трубалари орқали тушади. Трубалар орасидаги майдонга реакциянинг иссиқлик эффектига қараб иссиқлик ёки совуқлик ташувчи берилади.


1.10-расм Барбатожли кожух-трубали реактор.
23- маъруза

4. 
   Газ ва қаттиқ жисм ўртасидаги реакциялар учун ускуналар
   

Цемент ишлаб чиқаришда клинкерни пишириб (ўтга тоблаш ёпиқ оҳактош ва гипсни пишириш ва яна бошқа бир қатор ҳолларда реакция газ билан қаттиқ жисм орасида боради. Бундай жараёнлар одатда юқори температурада амалга оширилади ва катта миқдордаги иссиқлик бериш ёки олишни талаб қилади. Шунинг учун бундай реакторлар печлар ҳам дейилади. Газ ( аралашмаси таркибидаги маълум бир компонент) реагент, ёқилғи иссиқлик ташувчи бўлиши ёки реакция жараёнида қаттиқ жисмдан ажралиб чиқиши мумкин. Реакторларнинг қўйидаги асосий турлари учрайди: вертикал цилиндр реакторлари ( шахта печлари ва газ генераторлари), полкали пишириш печлари, айланувчи барабанли печлар, мавҳум қатламли реакторлар. Шахта печлари оловга чидамли материаллардан қилинган вертикал цилиндр корпусга эга. Хом ашё материал уларнинг тепасига киритилади ва остидан чиқариб олинади. Ускунанинг остки қисмида ёки газсимон ёқилгини ёқиш ҳисобига тушириш учун зарур иссиқлик олинади. Газ генераторларинининг узилиши шахта печларидан фарқ қилади. Фақат уларнинг баландлигининг диаметрига нисбати кичик. Бу ускуналарнинг ичи буш бўлади (7.11-расм). Полкали печлар ичида қатор горизонтал пролкалари ўрнатилган, ғиштдан футеровка қилинган вертикал цилиндр корпусдан иборат. қаттиқ матиериал ускуналарнинг тепасидан киритувчи бункер .рдамида энг баландаги полкага берилади ва кейин айланувчи қанотли парраклар ёрдамида пастки полкаларга туширилади. Реакторларнинг осттидан кирадиган ҳаво ( баъзида исситилган) қаттиқ материалга нисбатан қарама-қарши ҳаракат қилади.
Айланувчи барабанли печларнинг асосий элементи одатда ясси пулатдан ясаладиган узун айланувчи барабан ҳисобланади. Айлантирувчи тишли йилдирак ва
иккита бандаж билан таъминланган барабан горизонталга нисбатан озроқ қияликда ўрнатилади. Барабаннинг тишли ғилдираги юритма ғилдираги билан улашади. Барабан бандажлар ёрдамида таянч тиралаш станциястига таянади. Диаметри 2-7,0м узунлиги 230мгача бўлган барабанларнинг айланиши тезлиги 0,5-2,0мин-1 оралиғида бўлади. Қаттиқ материал айланувчи печнинг баланд учидан киритгич ёрдамида юкланади ва паст томонига қараб ҳаракатланади ҳамда у ёрдамида чиқариб олинади.