Нашрга тайёрлаган

Тушунишда ва руҳий ҳолатда ўзгариш ясаш учун қўлланилган синтетик психотроп моддалар:

Синтетик Психотроп моддалар орасида энг кенг ишлатиладиганлари кимёвий таркиби жиҳатидан бир-бирига жуда ўхшаш бўлган амфета- минлар ва экстазидир. Амфетаминлар арзон бўлганликлари ва уларни топиш енгиллиги сабабидан Овропадаги ёшлар орасида жуда кенг до- ирада қўлланилади. Буларни қабул қилиш оқибатида келиб чиқаётган хасталиклар жуда оғир соғлик муаммоларини келтириб чиқараётгани сабабли уларни қўлланишнинг йил сайин ортиши бутун дунёда жиддий ташвишлар келтириб чиқармоқда. Бугунги дунёда Амфетамин ва экс- тази ишлаб чиқариш йилда 520 тоннага етишди.
Асаб системасини огоҳлантирадиган, руҳий ҳолатни ўзгартирадиган, оламдаги барча нарсаларни чиройли ва яхши кўрсатадиган, бироқ баъ- зан галлюциноген таъсирга сабаб бўладиган наркотик моддалар, амфе- таминлар ва экстазидир. Айниқса амфетаминлар, ўрганиб қолиш учун жуда енгил бўлган наркотик моддалар гуруҳига киради. Кўп қабул қилинилганда хурсандлик, бахтиёрлик ҳиссини, қаршилик кўрсатишни кучайтиради. Вужуднинг қаршилиги туфайли амфетамин туридаги до- рилар, кун сайин кўпайиб бориш системасида қабул қилинади.
Нарколепсия, эпилепсия, депрессия, паришонхотирли ва гиперфаол- лик ҳам биргаликда турли хил психологик ва руҳий муаммоларнинг да- восида, спортчиларга ва тунда ишлайдиганларга допинг сифатида, семиз одамнинг иштаҳасини камайтирувчи ўрнида қўлланиладиган синтетик стимуляторлар ҳам амфетаминлардан иборатдир. Антидепрессиант до- рилар ҳам айни синфдандир.
Бу дори узоқ вақт қабул қилинса, жиноятга мойиллик, ўз жонига қасд қилиш, баъзан эса параноид шизофрения ҳолига соладиган «Амфета- мин жиннилиги(психози)» содир бўлиши мумкин. Амфетаминлар, уй- ланганларга ва жинсий муносабатлар терапияси учун, яраланиш(травм) дан сўнгра пайдо бўлган стресга, фобияга, боқимандаликка қарши ва ўлаётган касалларга 1985 йилгача қонуний равишда берилиб келинди.
«GHB-Gamma Hydroxy Butyrato» исмли кимёвий психотроп модда. Ликит(суюқлик) экстази, таблеткаларидан ҳам хавфлироқдир. Анесте- зия мақсадида кўп ишлатилади. GHB, марказий асаб системасига таъ-
Ойдин Солиҳ «Ҳақиқий Тиббиёт» 385
сир қилиб, уят туйғусини йўқотади, наркотик қабул қилувчиларни янада жасур қилади ва сексга иштиёқларини оширади. Ана шу хусусиятлари сабабли бу модда секс магазинларида сотилмоқда.
Баъзан кўпроқ доза қабул қилинганида қаттиқ ухлаш, хушини йўқотиш каби ҳолатлар ҳам учраши мумкин. Бу препарат ўсиш гормони- га таъсир қилади ва ундан спортчилар мускулларини қувватлантиришда фойдаланадилар.
Liserjik Asit Diyetilamit (LSD) синтетик психотроп моддадир (галлюцинацинoгeн).
Бу модда рухсатсиз намойишга чиққан оломонга қарши ва полис би- лан оломон ўртасида чиққан олишувларда оломонни бостирмоқ, этник гуруҳлар орасида сунъий ихтилофлар чиқармоқ учун спрейдан ҳавога сепиш билан қўлланилади.
Тушунча ва руҳий ҳолатда ўзгаришга тез эришиш учун Бинаурал фа- оллашув технологиясида ҳам кенг қўлланилади. LSD ишлатилгандан 30 дақиқа сўнгра таъсир этишга бошлайди: қон босими ортади, титроқ, огизда қуруқлик ҳис этилади, ич кетиш ва назорат қилиб бўлмйдиган кулги қистай бошлайди. Кейин LSD кулланганлар ўзларини яхши ҳис этишга бошлайдилар. Кўкларга сакраб, қаҳ-қаҳа отишни хоҳлайдилар, ўйлаган нарсаларини кўра бошлайдилар,инсонлар ва ашёлар ғалати кўрина бошлайди.Дунё ва вужудлари орасидаги чегара тобор йўқ бўла бошлайди. Эшитиш ва кўриш қобилиятлар бир-бирига аралашиб кетади. Улар музикани кўриб, рангни эшита бошлайдилар. Уйкусизлик ва токат- сизлик пайдо бўла бошлайди. Унутилган хотиралар бош кўтариб, реал ҳаётдай кўрина бошлайди. Мантиқли фикрлаш бузилиб, галлюцинаци- ялар кўринади, овозлар эшитилади. Кучли бир галлюцинация ҳолидаги инсонни исталган мақсадга йўналтириш мумкин бўлади.
LSD нинг таъсири 24-48 соат давом этиши мумкин. Таъсири тугаган- дан сунг инсон теран бир амнезияга кирaди, яъни хотирасида ҳеч нарса қолмайди.