Nanozarralar klassifikatsiyasi. Nanozarralarning olish usullari

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning klassifikatsiyasi 1/9
NANOZARRALAR KLASSIFIKATSIYASI. NANOZARRALARNING OLISH USULLARI.
TILLABOYEV KOMILJON TOLQINOVICH
70110701-Aniq va tabiiy fanlarni o‘qitish metodikasi (fizika va astronomiya)

Nanozarralar nima?

Nanozarralar- o‘lchamlari 1 dan 100 nmgacha bo‘lgan, izolyatsiyalangan moddaning holati

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning klassifikatsiyasi 2/9

Nanozarralar nima?

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning klassifikatsiyasi 3/9

Nanozarralar nima?

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning klassifikatsiyasi 4/9

Nanozarralar klassifikatsiyasi

Nanozarralar o‘lchamlariga ko‘ra 3 turga bo‘linadi.

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning klassifikatsiyasi 5/9

Nanozarra klassifikatsiyasi	100 nm dan kichik o‘lchamlar soni	Misollar
Hamma o‘lchamlari 100 nm dan kichkina	3 ta tomoni	Fullerenlar,kvant nuqtalar, kolloid eritmalar, mikroemulsiyalar
Ko‘ndalang kesim o‘lchami (bo‘yi,eni) 100 nm dan kichkina	2 ta tomoni	Nanonaychalar, nanotolalar, nanokapillyarlar va nanog‘ovaklar
Faqat eni 100 nm dan kichkina	1 tomoni	Nanoparda va nanoqatlamlar

Fullerenlar Fullerenlar uglerod atomlarining olti qirrali kovalent bog‘laridan tashkil topgan ichi bo‘sh, g'ovak zarralardir.

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning klassifikatsiyasi 6/9
Fulleren molekulasi C60
Fullerenlarning mikroskopik ko‘rinishi futbol to‘pini eslatadi. Fullerenlar yangi moylar ishlab chiqarishda, antifriksion qoplamalarda, yoqilg‘ilarning yangi turlarida, yuqori qattiqlikdagi olmossimon birikmalarda, datchiklar va bo‘yoqlarda keng ko‘lamda qo‘llaniladi.

Nanonaychalar

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning klassifikatsiyasi 7/9
Nanonaycha-uglerodning 1000000 chamasidagi atomlaridan tuzilgan ichi bo‘sh, bir qatlamli, diametri bir nanometr atrofida va uzunligi bir necha o‘n mikron bolgan ulkan naychasimon molekuladan iborat.
Nanonaychaning bir qatlamli molekulasi
Oltinning bir necha nanonaychalari ko‘rinishi
Nanonaychalar elektronikada, skanerlovchi qurilmalarda ishlatiladi. Ular yuqori elektr o‘tkazuvchanlikka egaligi effektiv qurilmalarni yasashda qo‘l keladi. Ulardan yoqilg‘i yacheykalarida qo‘llaniladi. Yacheykalar telefonlarning quvvatlarini 4 kun emas 2 xaftagacha kutish rejimida ishlashiga yordam beradi.

Nanoqatlamlar

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning klassifikatsiyasi 8/9
Nanostrukturalarning bir turi hisoblanadi. Unga eng ko‘p tarqalgan grafen misol bo‘ladi.
Palladiyning nanoqatlami
2017-yildan buyon kremniyning nanoqatlamlaridan yangi tranzistorlarni ishlab chiqarilmoqda. Uglerodning nanoqatlamlari grafenning alternativi hisoblanadi.

Nanozarralarning olinishi

Chirchiq 23-fevral 2022-yil
Nanozarralarning olish usullari 9/9
Nanozarralarning olish usullari ko‘plab hisoblanadi. Moddaga ta’sir etish qonuniyatiga, asosan, barcha usullarni ikkita katta guruhga bo‘lishimiz mumkin.
Dispergatsion usullar, yoki makronamunani maydalash yo‘li bilan nanozarra olinadigan usullar
Kondensatsion usullar, yoki alohida atomdan “o‘stirish” yordamida nanozarra olish usullari