Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti tillaboyev komiljon tolqinovich

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


TOSHKENT VILOYATI CHIRCHIQ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
TILLABOYEV KOMILJON TOLQINOVICH

“Astronomiya fanlari amaliy mashg‘ulotlarida fotometriyani o‘qitish” mavzusida magistr ilmiy darajasini olish uchun mo‘ljallangan dissertatsiya

A S O S L O V I

Ixtisoslikligi-70110701-Aniq va tabiiy fanlarni o‘qitish metodikasi (fizika va astronomiya)

CHIRCHIQ-2021
Mavzuning dolzarbligi
Bugungi kunda ta’lim muassasalarida fizika fanini o‘qitish sifatini oshirish, ta’lim jarayoniga zamonaviy o‘qitish uslublarini joriy qilish, iqtidorli o‘quvchilarni saralash, mehnat bozoriga raqobatbardosh mutaxassislarni tayyorlash, ilmiy tadqiqot va innovatsiyalarni rivojlantirish hamda amaliy natijadorlikka yo‘naltirishga katta e’tibor qaratilmoqda. Shu bilan birga, sohada yechimini topmagan qator masalalar fizika sohasidagi ta’lim sifati va ilmiy tadqiqot samaradorligini oshirishga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish zaruratini ko‘rsatmoqda.
Hozirgi rivojlanib borayotgan jarayonda ta’lim sifatini rivojlantirish uchun dars mashg‘ulotlarida talabalarning innovatsion fikrlash qobilyatlarini kuchaytirish asosiy masala hisoblanadi. Uzluksiz fizika va astronomiya fanlarini o‘qitishda amaliy mashg‘ulotlarning o‘rni juda katta hisoblanadi. Amaliy mashg‘ulotlarni sifatli tashkil etish uchun maktablarda va oliy ta’lim muassalarida samarali o‘quv qo‘llanmalarni ishlab chiqish, ularni o‘tkazishning samarali metodlarini yaratish, tashkilotning infratuzilmasidan kelib chiqqan holda ishlarni takomillashtirish choralarini qo‘llash zarur bo‘ladi va mavzuning dolzarbligini belgilaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining PQ-5032 sonli Fizika sohasidagi ta’lim sifatini oshirish va ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi qarorida quyidagilar ham belgilab qo‘yilgan:
oliy ta’lim muassasalarida fizika fanlarini o‘qitishning integrativ prinsiplarini joriy etish, yangi va ta’lim bozorida talab yuqori bo‘lgan mutaxassisliklar bo‘yicha kadrlar tayyorlashni yo‘lga qo‘yish orqali yoshlarning fizika ta’limi bilan qamrab olish darajasini oshirish;
fizika fani bo‘yicha ta’lim sifatini oshirish, o‘quv dasturlari va darsliklarni takomillashtirish, zamonaviy pedagogik texnologiyalarni joriy qilish, kadrlar tayyorlash, qayta tayyorlash, malakasini oshirish bo‘yicha ishlarni mazmunli va maqsadli tashkil etish yuzasidan takliflar ishlab chiqish;
ta’lim, fan va ishlab chiqarishning o‘zaro mustahkam integratsiyasini ta’minlash bo‘yicha kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqish;
Ushbu dissertatsiya ishida yuqoridagi muammolar o‘rganilib, eng foydali bo‘lgan yechimlar taklif qilinadi.
Tadqiqotning maqsadi.
Fizika va astronomiya yo‘nalishi talabalarining Astrofizikaga oid bilimlarini amaliy qo‘llash uchun yo‘naltirish. Astronomik tasvirlarni qayta ishlash va fotometriyasini o‘rgatish
Tadqiqotning vazifalari
- fizika va astronomiya yo‘nalishi talabalarinig astrofizika bo'yicha o‘zlashtirish jarayonini o‘rganish;
- talabalarning Linux operatsion sistemasidan foydalanish savodxonligini oshirish yo‘llarini ishlab chiqish;
- obyektlarni birlamchi qayta ishlash, fotometriyasini o‘rganish uchun zarur bo‘lgan IRAF dasturlar paketida ishlash savodxonligini shakllantirish bo‘yicha majmua ishlab chiqish;
- tajriba-sinov natijalariga ko‘ra, fizika va astronomiya talabarida astronomiya amaliy darslaridagi fotometriyaga oid mavzulari uchun amaliy yo‘riqnomalar ishlab chiqish;
Tadqiqotning ilmiy yangiligi
Hozirgi ilm-fan, texnika rivojlanish vaqtida fizika va astronomiya yo‘nalishi talabalari uchun amaliy ko‘nikmalar zarur hisoblanadi. Ushbu ishda amaliy ko‘nikmalar berishning yangilangan pedagogik usullari qo‘llanilgan. Bunda talabalarga astronomiya amaliy darslarida qo‘shimcha ravishda Linux operatsion sistemasidan foydalanish yo‘llari o‘rgatiladi.
Tadqiqot obyekti
Fizika va astronomiya yo‘nalishlarida o‘qitiladigan astronomiya fanlarida fotometriya o‘qitish jarayoni.
Dissertatsiyaning metodologik asosi va metodi
Tadqiqot oldiga qo‘ygan maqsad va vazifalarni bajarishda talabalarga astronomiya darslarining o‘ziga xos xususiyarlarini inobatga olgan holda