Nanozarrachalar sintezi

Nanozarrachalar sintezi

Nanozarrachalar sintezi

• Nanozarrachalar sintezi
• Nanozarrachalarning sintez qilish metodlarini sinflanishi.
• Fizik usullar. Mexanosintez, Portlatishli va elektroportlatishli sintez…….
• Kimyoviy usullar. Foto-, radiosion va kimyoviy qaytarish usullari. Kriokimyoviy sintez. Gaz fazada sintez (bug’larni kondensatlash). Plazmakimyoviy sintez. Zol-gel usuli. Termik parchalash usuli.

Nanozarrachalar olish usullarini ikkita katta guruhga bo‘lishimiz mumkin:

• Nanozarrachalar olish usullarini ikkita katta guruhga bo‘lishimiz mumkin:
• -dispergatsion usullar, yoki makronamunani maydalash yo‘li bilan nanozarra olinadigan usullar;
• -kondensatsion usullar, yoki alohida atomdan “o‘stirish” yordamida nanozarra olish usullari.
• Birinchi guruh bu-«yuqoridan pastga» borish usuli. Boshlang‘ich jismlar nanozarra bo‘lgunga qadar maydalaniladi. Bu nanozarra olishning eng oddiy usuli, makrojism uchun o‘ziga xos “go'shtmaydalagich”dir.
• Ikkinchi guruh-«pastdan yuqoriga» borish usuli, ya’ni nanozarra alohida atomlarni birlashtirish yo‘li bilan olinadi.

Kondensatsiya (lotincha condensation-quyiqlashish, zichlashish so‘zidan olingan) ta'rifiga ko‘ra-bu moddani sovutish natijasida gazsimon holatdan kondensatsiyalangan (qattiq yoki suyuq) holatiga o‘tishidir. Agar shishaga yaxshi puflasangiz u terlab qoladi. Aslida bunda shishada bir talay mayda, ko‘zga ko‘rinmas suv tomchilari o‘tirib qoladi.
Biokimyoviy, fotokimyoviy va radiatsion-kimyoviy sintezlarda nanozarra kondensatsiyasi bug‘dan emas, nanozarra yopishishidan va eritma bilan reaksiyaga kirishib ketishishidan saqlovchi maxsus to‘yingan eritmadan sodir bo'ladi.
Dispergatsion usulda-keragicha mexanik energiya ta'sirida, monokristallning parchalangan fragmentlari o‘lchami kamayib boradi. Mexanik energiya oqimi katta bo‘lgan vaqtda ko'pchilik fragmentlar nanometrli o‘lchamga ega bo'lganligi uchun sistema nanoholatda qoladi. Qachonki «maydalagich» to‘xtasa, nanozarralar sirtqi bog‘larining kompensatsiyalanmaganligi natijasida nanofragmentlar o‘sishni va kattalashishni boshlaydi. Bu jarayon sistemada dastlabki monokristall tiklanguncha davom etaveradi. Bunday ko‘ngilsizlik oldini olish uchun, sistemaga oqsilning molekular eritmasi, polimer va sirtiy faol moddalardan (SFM) tuzilgan turg‘unlashtirgichlar kirgiziladi.
Ba'zi nanozarralar, ma'lum fulleren va nanonaychalarning turg‘unligini qanday tushinish mumkin? Nanonaychalar o'zlarining nanometrli o‘lchamiga qaramay, ular ajoyib tarzda “yolg‘iz” holda ham mavjud va o‘ziga o‘xshash nanonaychalar bilan birikishga intilmaydi.
"Sehrli” nanozarralarning barcha atomlari bir-biri bilan mahkam bog'langan, bu esa ularga kerakli turg‘unlikni beradi.
Jismni mexanik harakat yordamida maydalashdan boshqa uslublari ham bor. Masalan, nanozarrachalarni ingichka metall simlarini portlatib ham olish mumkin, buning uchun simdan katta quvvatli tok impulsi o’tkaziladi.
Elektroportlatish usulida olingan NiO nanozarrachalari