Намду филология факультети ўзбек тили йўналиши магистранти Саидаҳмедова Нигора Сулаймоновнанинг “Наманган вилояти агиотопоним ва экклезионимларининг социолингвистик тадқиқи” мавзуидаги магистрлик диссертацияси

I. Ot+ot modelidagi qo’shma tarkibli agitoponim va ekklezionimlar: Otbozor (Nam. sh.), Dashtepa (Kos. t.), Mug’tepa (Kos. t.), Bo’ritepa (Uchqo’r.t.), Ilontepa (Yangi.t.), Tolmozor (Uychi t.), Langarbuva (Pop t.) kabi.
II. Sifat + ot modelidagi qo’shma tarkibli agitoponim va ekklezionimlar: Sirli masjid (Nam.t.), Qoratepa (Kos. t.), Zo’rtepa (Yangi.t.), Yassitepa (Yangi.t.), Oqtepa (Pop t.), Qiziltepa (Chust t.), Dumaloqtepa (Yangi.t.), Eskimasjid (Nam.t.), Baliqlimozor (Chust t.) kabi. Bu modeldagi agitoponim va ekklezionimlarni yuzaga kelishida , eski, oq, qora, yassi,dumaloq qizil kabi belgi-xususiyat bildiruvchi maxsus sifatlar faol qatnashgan. Biz to’plagan nomlar orasida oq, qizil, yangi sifatlari qatnashgan nomlarning 8-10 tagacha ekanligi fikrimizning dalilidir.
III. Ot + ot modelidagi qo’shma tarkibli agitoponim va ekklezionimlar.
Namangan viloyati agitoponim va ekklezionimlarni ot+ot modelidagi oykonimlarni o’z ichida quyidagicha guruhlash mumkin:
a) turdosh ot + tepa formanti modelidagi qo’shma tarkibli agitoponim va ekklezionimlar: Yortepa (Kos. t.), Nog’oratepa, Kultepa (Kos. t.), Qo’rg’ontepa (Pop t.), O’rdatepa (Yangi.t. Navkent QFY), Tillatepa (Yangi.t. Navket QFY), Munchoqtepa(Chust t. Yorqishloq MFY) kabi;
v) atoqli ot + tepa formanti modelidagi qo’shma tarkibli agitoponim va ekklezionimlar: Berdixo’ja tepa (Yangi.t. Nanay QFY), Niyozbektepa (Uychi t. Qizilravot q.), Do’stboytepa (Chor., Navoiy MFY), Abdumajidhojitepa (Yangi.t. Nanay QFY), Marg’uzormozor (Pop t. Marg’uzor QFY) kabi.
Shuningdek, sifat+tepa formanti modelidagi agitoponim va ekklezionimlar: ham kuzatiladi: Yorqintepa (Kos.t.), Yaydoqtepa (Nor. t. ), Nomsiztepa – 1, Nomsiztepa – 2, Nomsiztepa -3 (Uychi t. G’ayrat, Yangiobod, Yorkatay QFY), Yumoloqtepa (Ming. t. Gurtepa QFY), kabi.
Keltirilgan dalillardan ko’rinadiki, hudud toponimiyasida tepa tarkibli agitoponim va ekklezionimlar takrorlari bilan 100 dan ziyod. Bu hozirgi viloyat toponimiyasida, jumladan, hudud agitoponim va ekklezionimlari guruhida tepa formanti bilan, xususan, ot+tepa, sifat+tepa, son+tepa formanti modelida agitoponim va ekklezionimlar yasash faolligini ko’rsatadi.