Namazın Adabı Merhum İmam Humeyni (r a)

Üçüncü Bölüm

Namazın Ta’kibatı Hakkındadır

Namazda tekid edilen ve terkinin mekruh olduğu ve özellikle de sabah ve ikindi namazlarında daha fazla tekid edilen müstahaplardan biri de, namazın ta’kibatıdır.¹ Nakledilen takibatlar oldukça çoktur, onlardan biri de namazın sonunda yer alan üç tekbir cümlesidir.

Büyük şeyhler tıpkı iftitahiye tekbirleri gibi, her tekbirde elini kulağına kadar kaldırmaya ve avuçlarını kıbleye doğru açmaya dikkat gösterirler. Bunun isbatı müşküldür, gerçi bazı rivayetlerden elleri üç defa kaldırmayı istifade etmek mümkündür, belki de elini üç defa kaldırmak ve üç defa tekbir getirmek, sonra da “la ilahe illallahu vehdehu vehde”² okumak yeterlidir. Eğer büyük şeyhlerin dikkat gösterdikleri şekilde elleri kaldırmak müstahap ise, bu zikredilen sırları temkin etmektir, belki de kendi namazını ve ibadetlerini reddetmektir ki, sakın kalpte bencillik ortaya çıkmasın.

Üç tekbir belki de namazın tüm ruhunun kıvamı olan üç tevhitten tekbire işarettir. O halde bu tekbirlerin kalbi adabı, her elini kaldırdığında, üç tevhitten birini tardetmektir. Yüce ve Celil olan Hakk’ı tavsiflerden ve tevhidlerden tenzih ve tekbir etmektir. Yüce ve celil olan Hakk’ın mukaddes dergahına kusurunu, zilletini ve acizliğini arzetmektir. Biz Sırr’us Salat kitabında bu tekbirlerin ve elini kaldırmanın ruh haletini güzel bir şekilde, bu risalede yer aldığı gibi zikrettik ve o da bu miskine Allah-u Teala’nın lütuflarından biridir. Hamd Allah’a mahsustur.

Takibat-i Şerife’den biri de Sıddıka-i Tahire’nin (a.s) tesbihatıdır. Resulullah (s.a.a) kendisine bizzat öğretmiştir ve o takibatların en üstünüdür. Bir hadiste yer aldığı gibi “Eğer ondan daha üstün bir şeyi olsaydı, Resulullah (s.a.a) Fatıma’ya (a.s) onu ihsan ederdi.”³

İmam Sadık’tan (a.s) nakledildiğine göre de “Bu tesbihatı her gün ve her namazın ardından okumak, benim nezdimde her gün bin rekaat namaz kılmaktan daha sevimlidir.”¹ Ashab nezdinde maruf olan tertibe göre; otuz dört defa tekbir, otuz üç defa hamd ve otuz üç defa da tesbih etmektir. Bu esas üzere, bunun belirlenmiş değil de, en üstün olması ihtimaldir. Hatta insan hamd ve tesbihin takdim ve tehiri hususunda da özgürdür. Belki de tekbiri ertelemek ve tesbihi öne almak hususunda da özgürdür. Ama üstün ve ihtiyata yakın olanı meşhur olan tertiptir.

Bunun kalbi adapları da tesbihat-i erbaa’da zikredilmiştir. Ayrıca bu değerli zikirler, namazdan sonrası için nakledilmiştir. Tesbihi ise, tekbir ve ubudiyete hakkıyla kıyam etmekten tenzihtir. Allah’ın mukaddes huzuruna ibadet liyakatinden, tekbir ve tenzihtir ve hakeza ibadetin gayeti olan marifeti tekbir ve tenzihtir. Dolayısıyla salih kul, namazın ardından bir miktar noksanlıklarını, ibadetlerini ve muhabbet mezhebinde günah sayılan huzur halindeki gafletini tefekkür etmelidir. Azameti yüce olan Hakk’ın mukaddes huzurundaki nasipsizliklerini göz önüne getirmeli, bizzat başka bir kapıyı fethetmek olan takibat’ta Hak Tebarek ve Teala’nın rahmetinden mümkün mertebe istifade etmeli, bu değerli zikirleri kalbine ulaştırmalı, kalbini onlarla ihya etmelidir. Olur ki böylece akıbeti iyilik ve saadetle son bulur. Hz. Fatıma’nın (a.s) tesbihatındaki tehmidde, ubudiyete kıyam övgüsünü ilahi hüviyet için ispat etmelidir. Ayrıca bunu o Mukaddes Zat’ın başarısı, teyidi ve gücü olarak kabul etmelidir. Bu işlerin hakikatini kalbine ulaştırırsa ve o latifelerin gizliliklerini kalbe tattırırsa, böylece kalp, Hakk’ın zikriyle ihya olur ve kalp Hak ile ebedi hayata kavuşur. Sabahleyin, kesretle meşguliyetin başlangıcı ve dünyaya giriş olduğundan ve de yaratıklarla meşgul olma ve Hakk’tan gaflet tehlikesiyle karşı karşıya olduğundan, sâlik insan hassas zamanlarda bu karanlık yere girmek için Hak Teala’ya tevessül etmeli ve Allah’a sarılmalıdır. Eğer kendini o mukaddes dergahta değerli görmüyorsa, o zaman da son Peygamber’e ve Masum İmamlar’a sarılmalı, o değerli zatları şefaatçi karar kılmalıdır. Her günün bir sahibi olduğu için de, Cumartesi günü Resulullah’ın mübarek vücuduna, Pazar günü Hz. Ali’ye (a.s), Pazartesi günü Hasan ve Hüseyin’e (a.s), Salı günü İmam Seccad, imam Bakır ve İmam Sadık’a (a.s), Çarşamba günü, İmam Kazım, İmam Rıza, İmam Taki ve İmam Naki’ye (a.s), Perşembe günü de Hz. Hasan-i Askeri’ye (a.s) ve Cuma günü de -Allah zuhurunu yakın kılsın-, Veliyy-i Emr’e aittir. ¹

Dolayısıyla sabah namazından sonra, bu zulmanî helak edici denize ve şeytani korkunç tuzağa girmek için, o günün sahibine tevessül etmek ve ünsiyetin mahremleri ve kutsal dergahın yakınları olan İmamlar’ın şefaatiyle Hak Teala’dan şeytanın ve nefsi emmare’nin kötülüğünü gidermesini taleb etmek gerekir. Nakıs ibadetlerinin tamamlanması ve kabulü hususunda, o büyükleri vasıta karar kılmalıdır. Elbette yüce Hak Teala, Muhammed’i (s.a.a) ve Ehl-i Beyti’ni hidayet aracıları ve önderlerimiz kılmıştır. Onların bereketi, ümmeti sapıklıktan, cehaletten kurtarmaktadır. Onların şefaati vasıtasıyla kusurlarımızı gidermekte, doğru olmayan itaat ve ibadetlerimizi kabul buyurmaktadır. Şüphesiz ihsan ve nimetlerin sahibi Allah’tır. Dua kitaplarında menkul olan takibatlar mezkurdur ve herkes kendi haliyle münasip olarak birini seçmeli, bu değerli yolculuğu hayır ve saadetle sona ulaştırmalıdır.