Namangan pedagogika kolleji

Ongning to‘rtinchi ta’rifi uning tarkibiga muayyan munosabatlarningkirganligidir. Rang-barang his-tuyg‘ular olamiodam ongining tarkibiga kiradi. Unda murakkab obyektiv va odamningo‘zi ham jalb etilgan ijtimoiy munosabatlar o‘z aksini topadi. Bu o‘rinda ham, boshqa ko‘pgina hollarda bo‘lgani kabi patalogiya normal ongning mohiyatini yaxshiroq anglab olishga yordam beradi. Turli xususiyatli munosabatlar ong nazoratidaamalga oshirilsa, shaxs xulq-atvorida, faoliyatida va muomala jarayonida, hech qanday nuqsonlar, chetga og‘ishlar sodir bo‘lmaydi. Ongning zaiflashuvi esa shaxsning histuyg‘ulari va munosabatlarini o‘zgartiradi, masalan, quvonch qayg‘u bilan, optimizm pessimizm bilan vaqti-vaqti bilan o‘rin almashib turishi kuzatiladi. Ayrim ruhiy kasalliklarga chalinganda ongning buzilganligi aynan his-tuyg‘ular va munosabatlardagi buzilish bilan belgilanadi.
Psixikaning quyi darajasi ongsizlikdir. Ongsizlik odam ongiga borib yetmaydigan psixik jarayonlar, xususiyatlar va holatlardir. Bunday hodisalarga ong osti holatlari deyiladi. Shaxsdagi ongsizlik holatlari kishining o‘zi anglamagan holda qiziqishi va ehtiyojlarini bajarishga intilishdir. Jumladan tush ko‘rish, shirin xayol, orzu kabilar kishining ixtiyorsiz xulq-atvorida namoyon bo‘ladi. Odamda ong asta-sekin rivojlana boradi. Yangi tug‘ilgan bolada ong bo‘lmaydi, lekin u ruhan va jismonan taraqqiy etgan sari rivojlana boradi va takomillashadi. Ongga yuqori darajali izchillik xosdir. U doim jadalligi, chuqurligi va kengligi bilan boshqa bilish jarayonlaridan farq qiladi. Odam hayotining turli davrlarida, o‘smirlik, o‘rta yosh, qarilik chog‘ida ong turli ko‘rinishda bo‘lsa-da, u bir butundir.

Mavzu yuzasidan savollar

1. Ong nima?
2. Ong tuzilishiga qaysi bilish jarayonlari kiradi?
3. Ongning qanday ta’riflari bor?
4. Ongsizlik nima?

Foydalanilgan adabiyotlar

1.M.Zufarova Umumiy psixologiya. Toshkent-Faylasuflar-2010
2. E.G’oziyev. “Psixologiya” Darslik. “O’qituvchi” nashriyot-matbaa ijodiy uyi. Toshkent-2008.