Namangan pedagogika kolleji

Ongning tuzilishi va ta’riflari. Ongning tuzilishi, uning muhim psixologik ta’riflari qanday?
Ongning birinchi ta’rifi nomining o‘zidayoq berilgan bo‘lib,ong – anglash demakdir. Kishining ongi tevarak-atrofniqurshab turgan olam haqidagi bilimlar majmuasidan tashkiltopadi. Ongningtuzilishiga muhim bilish jarayonlari kiradi-ki,ular yordamidaodam o‘z bilimlarini doimo boyitib boradi. Bujarayonlar qatoriga sezgi, idrok va xotirani, xayol va tafakkurniqo‘shish mumkin. Sezgilar va idrok yordamida sezgiga ta’siretadigan hodisalarnibevosita aks ettirish natijasida inson ongidaayni chog‘da qanday aks etib turgan bo‘lsa, tashqi olamningxuddi shunday hissiytasviri hosil bo‘ladi. Xotira ongdao‘tmish obrazlarini qanday gavdalantirsa, xayol ehtiyoj obyektibo‘lgan ammo hozirgi paytda yo‘q narsaning obrazini hosilqiladi. Tafakkur umumlashgan bilimlardanfoydalanishni yokimasalani hal etishni ta’minlaydi. Aytib o‘tilgan psixik jarayonlardanbirortasining buzilishi yoki izdan chiqishi ongning barbodbo‘lishiga olib keladi.
Ongning ikkinchi ta’rifi subyekt bilan obyekt o‘rtasidagianiq farqlanishda o‘z aksini topishi, ya’ni odam «men» degantushuncha bilan «men emas» degan tushunchaga nima tegishliekanligini bilib boradi. Subyekt faqat o‘zimning fikrimdir,«men emas» degan tushuncha bilan atrofdagilarning obyektekanligini anglaydi. Odam o‘ziga, xulq-atvoriga, harakatlarigaongli ravishda baho beradi. «Men»ning «men emas»dan ajratilishihar bir kishining bolaligida boshidan kechirgan yo‘libo‘lib, o‘zini-o‘zi anglash jarayonida yuz beradi.
Ongning uchinchi ta’rifi odamning maqsadni ko‘zlovchifaoliyatidir. Faoliyat maqsadlarini yaratish ongning funksiyasigakiradi. Bunda faoliyat motivlari yuzaga keladi va chamalabchiqiladi, irodaviy qarorlar qabul qilinadi, harakatlarni bajarishningqanday borishi hisobga olinadi, tegishli tuzatishlarkiritiladi. Kishi tabiat tomonidan berilgan narsaning formasinio‘zgartirish bilan cheklanmaydi balki o‘zining ongli maqsadiniham amalga oshiradi, bu maqsad qonun sifatida kishining ishusulini va bu ishning xarakterinibelgilab beradi va kishi o‘z irodasiniana shu maqsadga bo‘ysundiradi. Kasallik oqibatida yuzbergan har qanday buzilishgaongning buzilganligi deb qaraladi.