Namangan muxandislik-texnologiya instituti «yuqori kuchlanish texnikasi»

Faza kuchlanishini nominal kuchlanishdan oshirilishi
1,15
Atmosfera sharoitining noqulay o‘zgarishi	1,07
Ekspluatatsiya sharoiti bilan o‘lchash sharoiti farqlanishi:
Yomg‘ir kuchining	0,95
Yomg‘ir suvining qarshiligi	0,9
Кuchlanishning ta’sir qilish vaqti	0,95
Razryadlanish kuchlanishdan chidash mumkin bo‘lgan kuchlanishga o‘tishdagi zaxira	1,10

2- formuladagi koeffitsiyent К = 1,1
Кoeffitsiyent К- ning qiymati hamma koeffitsiyentlarni ko‘paytirish yordamida hisoblanadi.
Yuqoridagilarni hisobga olganda izolyatorlar soni qabul qilinadi:
n 1,1U_io‘k/E_xrN (3)
Bu formula yordamida topilgan izolyatorlar soniga doimo yana bir dona qo‘shimcha izolyator qo‘yiladi, chunki izolyatorlardan biri shikastlangan bo‘lishi mumkin. Ankerli va burchak tayanchlaridagi tortuvchi izolyatorlar shodasidagi izolyatorlar soni 35-150 kV kuchlanishdagi liniyalarda bittaga, 220 kV va undan yuqori kuchlanishlarda ikkitaga oshiriladi. Ushlab turuvchi shodadagi izolyatorlar soni 2 - jadvalda keltirilgan

2-jadval

Nominal kuchlanish (kV)			35		110		150		220		330	500
Faza kuchlanishiga nisbatan ichki o‘ta kuchlanish karrasi (kV)			77 3.8		204 3.2		260 3.0		381 3.0		510 2.7	6872.5
Shodadagi izolyatorlar soni	Hisobiy	P-7 P-4,5	- 2,3	5,6 5,1		7,2 7,8		10 11		14,1 15,3
	PUE tavsiyasi bo‘yicha	P-7 P-4,5	- 3	7 7		9 9		12 13		15 16

Bu jadval yordamida tanlangan izolyatorlar shodasi yetarli elektrik mustahkamlikka ega bo‘lib, u liniyaning ishonchli ishlashini ta’minlaydi.
Yuqorida ko‘rilgan izolyatorlar sonini tanlash usulida izolyatorlar sirtining kirlanishiga qarab razryadlanish kuchlanishining pasayishi hisobga olinmagan. Izolyatorlar sirtining oddiy chang bilan kirlanishi uning quruq razryadlanish kuchlanishining o‘zgarishiga deyarli ta’sir etmaydi. Lekin har doim quruq razryadlanish kuchlanishi ho‘l razryadlanish kuchlanishidan ancha katta bo‘ladi.
Izolyatorlar yarim o‘tkazuvchan minerallar bilan kirlanganda elektrik mustahkamligining ancha pasayishi kuzatiladi. Bu asosan kim-yo va metallurgiya korxonalari joylashgan rayonlardan, dengiz qirg‘oqlaridan hamda sho‘rlangan zonalardan o‘tgan havo elektr uzatish yo‘llarida kuzatiladi. Bu hollarda ishonchli izolyatsiyani tashkil etish ancha muhim va murakkab masala hisoblanadi. Bu masalani yechish uchun quyidagi tadbirlarni qo‘llash lozim:
a) izolyatorlar shodasida maxsus izolyatorlarni qo‘llash;
b) izolyatorlar shodasida normal parametrli izolyatorlarni ko‘proq qo‘llash;
d) davriy ravishda izolyatorlar sirtini tozalash.