|
1.2. Avtomodillarga o’rnatilgan diagnoz quyish jihozlari ( qurollari).
Avtomodillarga har xil kuzatish-o’lchash priborlarini qo’ll ash hozirgi
vaqtda juda keng qo’llanilmoqda. Ishlab chiqarila yegan hamma
avtomodillarda 3 ta tipdagi kuzatish-o’lchash priborlari bor; blo’kdagi suvning
haroratini ko’rsatuvchi; dvigat yeldagi moylash sistemasidagi moyning bosimini
ko’rsatuvchi; akumulyatordagi toq zaryadini ko’rsatuvchi. Ko’pgina
avtomodillarda bulardan tashqari kuzatish-o’lchash priborlari hamqo ’ llaniladi:
motosoatdagi ishlagan ish miqdorini ko ’ rsatgich; tirsakli valining aylanishlar
soni ko’rsatgich; gidrosistemadagi bosimni ko’rsatgich; va boshqalar. Havo sist
yemali avtomodillarda (K-701, T-330. T-150K) havo bosimini kuzatish
priborlari ham o’rnatilgan. Avtomodillarida dvigat yelkart yeridagi moyning
haroratini ko’rsatuvchi priborlar o’rnatilgan. Ayrim avtomodillarda havo
tozalagichni ifloslanganligining bildiruvchi priborlar ham o’rnatilgan. Bu
priborning o’rnatilishidan maqsad, havo tozalagich 60 motosoatda ochib
tozalanishi kerak, lekin ishlash sharoitiga qarab uning ifloslanishi har xil
bo’lishi mumkin M: Changli yerlarda ishlaganda havo tozalagich 10-20 soatda
ifloslanib koladi va havoni yaxshi utkazmaydi hamda tozalamaydi, buning
natijasida dvigate lning eksplu-atatsion ko’rsatgichlari o’zgaradi (quvvati
kamayadi, yekilgi sarfi oshadi); silindr-porsh yen gruppasi tez yeyila boshlaydi.
Shuning uchun avtomodilning 60 motosoat ishlashini kutib utirish maqsadga
muvofiq emas, havo tozalagichning kirlanganligini esa pribo r orqali bilish
mumkin. Yeki havo tozalagich atmosfera havosi toza joylarda 200 motosoat
ishlaganda kirlanishi mumkin, agar bunda har 60 mot osoatda ochadigan bo’lsa
kortiqcha mexnat sarflagan bo’lamiz.
Avtonom diagnoz quyish jihozlari asosan remont qorxonalari va texnik xizmat
ko’rsatish stantsiyalarida katta o’rin eg’allagan. Bu jihozlar harakatlanuvchi
diagnoz qilish ustanovkasi KI-42 70A GOSNITI komplekticha kirgan bo’lib
UAZ-452 avtomashinasiga o’rnatilgan. Undagi uskunalar va qurollar na faqat
diagnoz qilish uchun yana texnik xizmat ko’rsatish vaqtida bajariladigan bir
qancha rostlash ishlarini ham amalga oshirishni ta'minlaydi. Shuning uchun ham
avtomobil kuzovidan stellaj, verstak, stol, priborli kont yeynerlar, moslamalar va
instrum yent (ishqurollari) uchun yashiklar, kompressor va elektr jihozlari
o’rnatilgan.
Texnik dokumentlar bo’yicha avtomodildagi asosiy qismlar va o’zellarning
159
texnik holatini aniqlash uchun 2 soat, rostlashlari bilan esa - 6 soat vaqt ketadi,
yillik ish unumi 150-200 avtomodil. Ustanovkaga 2 qishi xizmat qiladi. KI-5308A
diagnoz qo’llash komplektiga 43 ta priborlar kiradi, bularning ichida asosiylari KI-
4270A GOSNITI priborlaridir. Bu komplekt asosan qo’zg’almas holda xizmat
qilishga mo’ljallangan bo’lib avtomodillarga, kombaynlarga va ularning qismlari
TXK da 3-TXK, remontlararo ish hajmi bajarilganda, remont sifatini tekshirish
vaqtida diagnoz quyish uchun qo’llaniladi. Komplektga moy quyib olish
moslamasi, stol, 2ta priborlar o’rnatilgan shkaf va verstak kiradi. Bundan tashqari
KI-1935 GOSNITI ustanovkasi ham bor. Komplekt umuman 60-70 m
2
joyga
o’rnatilishi kerak. Diagnoz quyish uchun avtomodil ko’rish chuqurchasiga keltirib
quyiladi va yong’in gaz chiqish trubkasiga maxsus egiluvchan metall truba
o’rnatiladi. Avtomodilning quvvatini oshirish vali reduktr orqali KI-1935
GOSNITI ustanovkasiga ulanadi. Bu ustanovka orqali dvigatelga har xil yo’qlanish
berish uning ekspluatatsion ko’rsatgichlari aniqlanadi va boshqa turdagi diagshnoz
quyish ishlari bajariladi. Bundan tashqari KI-1935 GOSNITI ustanovkasi
yordamida 140 dvigatel yurgiziladi yoqi yoqmasdan salt yurgizish uchun ham
xizmat qiladi.
Yuqorida aytilgan diagnoz quyish komplektlaridan tashqari KI-5308A
GOSNITI, KI-13901 GOSNITI, KI-1573 va boshqa alohida qismlarini diagnoz
quyish moslamalari ham ishlab chiqar ilmoq da.
Olib yuriluvchi KI-13901 komplektida 21 ta pribor bo’lib, shundan 16 tasi KI-
4270A GOSNITI va KI-5308 priborlariga o’xshashdir.
Bu komplektlardan tashqari quyidagi avtonomik uskunalar ham ishlab
chiqariladi:
Pribor IMD-2M dvigateldagi effektiv quvvatni aniqlashga mo’ljallangan.
Priborning asosan ishlash printsipi tir sakli valining nominal aylanishlar soniga
qadar tezlanish olishdagi burchak tezlanishini o’lchashga mo’ljallangan bo’lib,
buning natijasida keltirilgan intertsiya momenti ulchanadi va burovchi
momenti topiladi, keyin quvvati aniqlanadi. Bu priborning o’lchashlarni olish
vaqti 1...2 sek. ni tashkil etadi. Priborni o ’ rnatishga esa bor yugi 2...3 min talab
etiladi.
Elektronli EMDP-3 pribori avtomodillardagi silkinishlari, tirsakli valining
aylanishlar sonini, yekilgining berilishining burchak siljishini va berish
vaqtini, suvning haroratini va boshqa ko’rsatgichlarni o’lchashga mo’
ljallangan.
Aralash usulda o’llaniladigan diagnoz quyish jihozlarida datchiklar
avtomodillarning o’zida o’rnatilgan bo’ lib, ko’rsatgichlari esa diagnoz quyish
priborlarida bo’ladi. Bu priborlarga tormozlovchi st ye ndl ar KI-8927
GOSNITI va KI-4935 GOSNITI kiradi, hamda avtomatlashtirilgan diagnoz quyish
ustanovkasi “Urojay” ni ham kiritish mumkin.
KI-8927 GOSNITI tormozlovchi stendi asosan “Kirovets ”, “Belarus ”,
T40 avtomodillariga, hamda TXK punktlarida va MTP tarkibida 100 dan kam
bo’lmaganda diagnostika ishlarini bajarishga mo’ljallangan. unda avtomodilning
tortish kuchini tormozlash sistemasi sifatini, elektr uskunalarining umumiy
holatini va gidrosistemasi holatini tekshirish mumkin.
160
KI-4935 GOSNITI stendi T-74, T-4A. DT-75. DT-74, T-40, MTZ- 80 va
uning modifikatsiyalarining quvvat va yo’qilg’i sarfi ko’rsatgichlarini diagnoz
qilish yo’li bilan aniqlashga mo’ljallangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
