Namangan muhandislik qurilish

Avtomobillarga texnik xizmat ko`rsatishda bajariladigan ishlar. Kundalik 
texnik xizmat ko`rsatishda (KXK) bajariladigan ishlar. 
Kundalik texnik xizmat 
ko`rsatishda (KXK) qo`yidagi ishlar bajariladi: 
-
nazorat ishlari; 
-
tozalash-yuvish ishlari; 
-
yonilg`i moylash materiallari va boshqa suyuqliklar sathini tekshirish va 
to`ldirish; 
-
avtobuslar va yengil avtomobillarga xos ishlar. 
Birinchi texnik xizmat ko`rsatishda
(1-TXK) bajariladigan ishlar.
Avtomobilni umumiy nazoratdan o`tkazish: avtomobilni ko`zdan kechirib va 
kabina, ‘latformalar (kuzov), oynalar, orqani ko`rish ko`zgusi, old, nomer belgilari 
holatini, eshik mexanizmlari, ‘latforma bortlarini dvigatel va yukxona ka’oti 
ilgichlarini hamda shataklovchi asboblar sozligini tekshirish. Oyna tozalagich, old 
oynani yuvish qurilmasi, shamollatish tizimi, qishki mavsumda esa isitish tizimi va 
old oynani isitish va issiq havo bilan shamollashtish qurilmasini ishi tekshiriladi. 
Dvigatel, sovutish va moylash tizimlari. Dvigatelni sovutish va moylash 
tizimlarini, ishga tushirish isitkichini germetikligi hamda dvigateldagi agregat 
va tarmoqlarni qotirilganligi teshkiriladi, lozim bo`lganda qotiriladi. Uzatma
tasmalarini tarangligi sozlanadi, lozim bo`lganda dvigatel, ovoz so`ndirgichni 
quvur o`tkazgichlari qotiriladi. 
Ikkinchi texnik xizmat ko`rsatishda
(2-TXK) bajariladigan ishlar. 
Avtomobilni umumiy nazoratdan o`tkazish: avtomobilni ko`zdan kechirib kabina, 
‘latformalar (kuzov), oynalar, orqani ko`rish ko`zgusi, old, nomer belgilari 
holatini, eshik mexanizmlari, ‘latforma bortlarini dvigatel va yukxona ka’oti 
ilgichlarini hamda shataklovchi asboblar sozligini tekshirish. Oyna tozalagich, old 
oynani yuvish qurilmasi, shamollatish tizimi, qishki mavsumda esa isitish tizimi va 
old oynani isitish va issiq havo bilan shamollashtish qarilmasini ishi tekshiriladi. 

---

220 
Avtomobillarga TXK va T texnologiyasi
-bu ish qobilyatini ta`minlash 
maqsadida uning texnik holatini o`zgartirish metodlarini yig`indisidir.
Texnologik jarayon
-vaqt birligida avtomobilda (agregatda) rejali va ketma-ket 
bajariladigan o’eratsiyalar yig`indisidir.
O’eratsiya
-texnologik jarayonni tugatilgan qismi bo`lib, bitta ishchi joyida bita 
yoki bir nechta bajaruvchilar ob`ektda (avtomobilda) yoki uning elementlarida 
bajariladigan ishdir. 
O`tish
-bu ishlatilayotgan jihoz yoki asbob holatini o`zgartirmasdan 
bajariladigan o’eratsiyani bir qismidir. 
Eyilish
-bu detallni shikastlanishi va uning sirtidan materialni ajralishi va (yoki) 
ularni ishqalanishida qoldiq deformatsiyani to`’lanishidir, bular o`zaro ta`sirlagi 
detallarni shaklini va va o`lchovini doimo o`zgartirishi bilan namoyon bo`ladi. 
Eyilganlik
-bu detal sirti o`lchovini, shaklini va holatini o`zgarishi ko`rinishida 
‘aydo bo`luvchi yeyilish natijasidir. yeyilganlik mkm/km, mkm/moto-soatlarda 
o`lchanadi. 
Ishqalanishni
uch turi mavjud: quruq, suyuqlik va aralash muhitda. quruq 
ishqalanishda ishqalanayotgan sirtlar bir-biri bilan ta`sirda bo`ladi (misol, tormoz 
kolodkalarini tormoz barabanlariga ishqalanishi, ilashish muftasi yetaklovchi 
diskini maxovika ishqalanishi va hokazo). Bu turdagi ishqalanish ishqalanayotgan 
detal sirtlarini jadal yeyilishi bilan kuzatiladi. Suyuqlik (gidrodinamik) 
ishqalanishida ishqalanayotgan detal sirtlari orasida moy qatlami hosil qilinadi, bu 
moy qatlami ishqalanayotgan detal sirtlari mikronotekisliklaridan katta bo`lib, 
detal sirtlarini kontaktda bo`lishiga yo`l qo`ymaydi (misol, tirsakli val 
‘odshi’niklari), bu detallar sirtini yeyilishini kamaytiradi. Amalda avtomobil 
mexanizmlari ishlash jarayonida bu ikkita ishqalanish turi almashib turadi va bir-
biriga o`tib aralash ishqalanish turini hosil qiladi. 
Abrazivli, okisidlanishdan, charchashdan, eroziyadan yeyilish hamda qotib 
qolishdan, freting va freting korroziyadan yeyilish turlari mavjud.