Namangan muhandislik qurilish instituti «qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish»



Download 2,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/73
Sana03.10.2022
Hajmi2,75 Mb.
#851112
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   73
Bog'liq
Namangan muhandislik qurilish instituti «qurilish materiallari,

Gey -Lyussak qonuni: 
bosim va massa o’zgarmas bo’lganda gaz hajmi 
absolyut tempera- turalarning o’zgarishiga to’g’ri proportsional ravishda o’zgaradi: 
V
1
/V
2
= T
1
/T
2
(4) 
yoki 
V = V
0
(1+

t), 
(5) 
bu yerda V
0
va V - gazning tegishlicha 0 va t
o
C temperaturalardagi hajmi. 
Bu qonunlardan foydalanib, ideal gazniig holat tenglamasini chiqarish mumkin: 
Massasi 1 kg ga teng bo’lgan biror gaz p
1
V
1
va T
1
bilan tavsiflanadigan 
holatdan p
2

V
2
va T
2
bilan tavsiflanadigan boshqa holatga o’tadi deb faraz qilaylik. Bu o’zgarish 
dastlab oralik hajm V
1
gacha o’zgarmas temperatura T
1
da, so’ngra esa oxirgi hajm 
V
2
gacha o’zgarmas bosim r
2
sodir bo’lsin. 


Boylь - Mariott qonuniga ko’ra T=sonst 
bo’lganda: p
1

V
1
= p
2

V
1
yoki


 V
1
= V
1

p
1
/ p
2
Gey Lyussak qonuniga ko’ra p=sonst bo’lganda 
Topilgan ifodalarni V
1
uchun taqqoslasak, quyidagini olamiz: 
p
1
V

=
V

T



T

Bu tenglamani o’zgartirib shunday yozish mumkin: 
p
1
V

=
r

V

= const yoki 
pV 
= const 
(6) 
T

T


ya’ni gazning absolyut bosimi bilan hajmi ko’paytmasining absolyut 
temperaturaga nisbati o’zgarmaydi. 1 kg gaz uchun bu o’zgarmas kattalik gaz 
doimiysi deyiladi va R harfi bilan belgilanadi. 
pV 
= R yoki p

V = RT 
(7) 

Bu tenglama ideal gazning holat tenglamasi deyiladi. Bu tenglama ko’pincha uni 
taklif etgan olimning nomi bilan Klapeyron tenglamasi deyiladi. 
Gaz doimiysining o’lchamligi quyidagicha bo’ladi. Binobarin, gaz doimiysi R, 1 kg 
gazning 1
o
ga isitilganda bajargan kengayish solishtirma ishidir. m kg gaz uchun 
holat tenglamasi quyidagicha: 
pV = mRT 
(8) 

Download 2,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish