Namangan muhandislik qurilish instituti «qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish»


GAZ holatining termodinamik parametrlari



Download 2,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/73
Sana03.10.2022
Hajmi2,75 Mb.
#851112
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   73
Bog'liq
Namangan muhandislik qurilish instituti «qurilish materiallari,

GAZ holatining termodinamik parametrlari. 
GAZ holatining termodinamik parametrlariga harorat, solishtirma hajm, bosim ki- 
Harorat yuqorida eslatib o’tilgandek jism molekulasining kinetik energiyasini bel- 
gilovchi kattalikdir. Bir xil haroratda gaz molekulalarining harakati turlicha bo’ladi. 
SHuning uchun o’rtacha kinetik energiyani oluvchi harorat «absolyut harorat» 
tushunchasi kiri- tilgan. Absolyut harorat va ideal gaz kinetik energiyasi quyidagi 
munosabat bilan ifoda- lanadi. 
m

2
m

2


kT , 
bu 
yerda: 
- molekula ilgarilanma harakatining o’rtacha kinetik energiyasi; 



k - proportsionallik koeffitsienti
T - absolyut harorat T = t
o

273,15. 
Solishtirma hajm 1 kg gaz massasining egallagan hajmi tushuniladi, ya’ni 

=

; m
3
/kg. 

Solishtirma hajmga teskari bo’lgan kattalik 
zichlik 
deyiladi va bilan 
belgilanib quyidagicha ifodalanadi. 

=

; kg/m
3


Gazni bosimi deganda idishga solingan gaz molekulalarning idish devorlariga 
bergan o’rtacha zarba natijalari tushuniladi. Fizika kursidan ma’lumki gazning bosimi 
son jihatdan molekula harakati kinetik energiyasining 2/3 qismiga teng, ya’ni 

=



m

2




bu yerda: n - hajm birligidan gazning molekulyar 
miqdori m - molekula massasi; 
v - molekula harakatining o’rtacha tezligi. 
Gazni kengayishida bajarilgan ishlari. 
Gazni kengayishida bajargan ishni oddiy tsilindr va tsilindga joylash tirilgan 
por- shenь harakati orqali bilishi mumkin. 
R- diagramma 1-tsilindr, 2- porsheni, 3 - issiqlik manbai. 
Dastlabki holatda, ya’ni issiqlik manbai va tsilindrdagi gaz haroratlari ayirmasi 
cheksiz kichik bo’lganda tsilindrdagi gazning kengayishi yoki siqilishi cheksiz kichik 
bo’ladi. Boshqacha aytganda gaz muvozanat holatda turadi. Bunday holatda 
porshenga qo’yilgan kuch F = p
1

A. Issiqlik manbaidagi harorat oshirilsa bu 
muvozanat yo’qoladi ya’ni p
1

A > F bo’ladi. Buning natijasida porsheni o’ng 
tomonga qarab harakat qiladi, bosim p
1
dan p
2
gacha kamayadi 
va solishtirma hajm V
1
dan V
2
ga oshadi 

elementar uchaskada bajarilgan elementar ish 


= p

A


bo’ladi. A - 




ekanligini hisobga olsak bajarilgan ish diagrammasidan 
abcd 
v

elementar to’g’ri burchak yuzasiga teng bo’ladi. Gazni to’la 
bajargan ishi bilan ifodalanadi. 

Download 2,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish