Namangan davlat universiteti valeologiya

GLOSSARIY 
 
Tushuncha nomi 
Tushuncha mazmuni 
Akromegaliya 
O‘sib rivojlangan organizmda samatotrop garmonini ko‘p 
ishlab chiqarilishi natijasida o‘sish xususiyatiga ega 
bo‘lgan qismlarini o‘sib kattalashishi. 
Bazedov kasalligi 
Kattalashgan qalqonsimon bez funksiyasi kuchayganda 
kelib chiqadigan kasallik 
Gipoglikemiya 
Qonda glyukoza miqdorining kamayib ketishi. 
Giperglikemiya 
Qonda glyukoza miqdorining ko‘payib ketishi. 
Gormon 
Ichki sekresiya bezlaridan ishlanib chiqadigan mahsulotlar, 
ulardan ajraladigan suyuqliklarga (horman - qo‘zg‘ataman). 
Gormonlar 
qonga 
yoki 
boshqa 
suyuqliklarga 
chiqarilgandan so‘ng, ular bilan organizmning xilma-xil 
organ va to‘qimalariga tarqaladi hamda tegishli organ yoki 
to‘qimalardagi hayotiy jarayonlarining belgili tomonlariga 
ta‘sir qilib, ular faoliyatini boshqarib, moddalar 
almashinuvida ishtrok etadi. 
Diurez 
Ajralib chiqadigan siydik 
Eksterpasiya
Tadqiqot usuli bo‘lib, operasiya qilib, tegishli endokrin 
bezini olib tashlash va shundan keyin organizmda ro‘y 
beradigan o‘zgarishlarni kuzatish. 
Implantatsiya 
Otalangan tuxum hujayrani bachadon devoriga 
payvandlanishi. 
Transplantasiya
Tadqiqot usuli bo‘lib, endokrin bezini (yoki boshqa 
organni) ko‘chirib o‘tkazish (auto, gomo va getero 

---

161 
transplantasiya). 
Parabioz 
Tadqiqot usuli bo‘lib, ikki hayvon o‘rtasida biologik 
uzviylik hosil qilish. Buning uchun ikki yoki undan ortiq 
tajribadagi hayvonning qon tomirlari bir-biriga ulanadi. 
Keksa va yosh, jinsiy jihatdan yetilgan va yetilmagan, 
bichilgan va bichilmagan, urg‘ochi va erkak hayvonlar qon 
aylanish tizimini bir-biriga ulash va keyin tegishli 
kuzatuvlarni olib borish yo‘li bilan belgili endokrin bezlar 
faoliyatini o‘rgansa bo‘ladi.