Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar va ekologiyaga oid ayrim muammolar

Tabiiy fanlar va ekologiyaga oid ayrim muammolar (Ilmiy maqolalar to’plami) XVII
25 
II-guruh vazifasi: 
1. Ko’kamaron mahsulotini kimyoviy tarkibi. 
III-guruh vazifasi: 
1. Ko’kamaron mahsulotining tashqi ko’rinishi. 
«Vertushka»
usuli. Bu usulda talabalar ikki guruhga bo’linadilar, har bir guruhga bir 
xil jadval beriladi Talabalar jadvalni mustaqil to’ldiradilar, so’ngra bu jadval 3-5 marta 
boshqa guruhga aylana bo’yicha o’tadi Talabalar yana o’z fikrlarini bildiradilar Oxirida 
o’qituvchi yordamida berilgan jadvaldagi vazifa munozara jarayonida umumlashtirilib, 
to’g’ri javob aniqlanadi. Berilgan o’simlik oilalarini aniqlang. 
№ O’simlik oilasi 
O’simlik nomi 
Meniantadoshlar 
Astradoshlar 
Erbaxodoshlar 
1
Dorivor qoqi 
2
Ko’kamaron 
Berilgan o’simlik mahsulotini aniqlang 
№ Mahsulot nomi 
O’simlik nomi 
yer ustki qismi 
bargi 
ildizpoya 
ildiz 
1
Dorivor qoqi 
2
Ko’kamaron 
Gerbariy va mahsulotlar bo’yicha o’simliklarni tasvirlashni bilish, ularga sifat 
reaksiyalarni bajarishni bilish kerak. 
Test savollari: 
1. Achchiq glikoizdalarni sinflarga bo’linishi 
A) Gvayan, evdеsman, gеrmakran. 
B) Tropan, indol, evdеsman. 
C) Atsiklik, sеskvitеrpеn, gvayan. 
D) Ochiq zanjirli, tritеrpеn. 
2. Achchiqlik ko’rsatkichi dеb nimaga aytiladi? 
A) Tеkshirilayotgan efir moyini tarkibidagi murakkab efirlarni sovunlash uchun 
kеtgan ishqorning mg miqdoriga aytiladi. 
B) Tеkshirilayotgan achchiq moddani suvdagi eritmasining tayyorlangan 
qaynatmaning achchiq maza bеruvchi eng ko’p miqdoriga aytiladi. 
C) Tеkshirilayotgan achchiq moddani suvdagi eritmasining yoki achchiq glikozidli 
o’simliklardan tayyorlangan qaynatmaning sеzilarli darajada achchiq maza bеruvchi eng 
kichik miqdoriga aytiladi. 
D) Tеkshirilayotgan achchiq moddani suvdagi eritmasining tayyorlangan 
qaynatmaning achchiq maza bеruvchi eng ko’p miqdoriga aytiladi. 
3. Ko’kamaron mahsulotining kimyoviy tarkibi. 
A) Mahsulot tarkibida taraksatsin, taraksatsеrin-achchiq glikozidlari, taraksеrol, 
taraksastеrol, 40% gacha inulin va boshqa moddalar bo’ladi. 
B) Mahsulot tarkibida achchiq glikozidlar, mеniantin, loganin, svеrozid, foliamеntin, 
xamda flavonoidlar, oshlovchi moddalar bo’ladi. 

---