Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

2. Borat—limon reaksiyasi. Chinni idishchaga bir xil hajmda flavonoidlarning asetondagi erytmasidan hamda borat va limon kislotalarining metil spirtidagi 1%li eritmasidan solib chayqatilsa, sariq —yashil tusda tovlanadigan tiniq sariq rang hosil bo’ladi. Bu reaksiyani 5 —uglerod atomidagi gidroksil guruxi bilan flavon va flavonol unumlari beradi.

Borat —limon reaksiyasi 5 — gidroksiflavon yoki 5 — gidrok — siflavonollarning borat kislotasi bilan limon (yoki oksalat) kislotasi ishtirokida bataxrom kompleksi hosil qilishiga asoslangan:
Limon kislota o’rnida oksalat kislota ishlatilgan holda flavonoidlarning aglikonlari reaksiya natijasida turg’un sariq rang hosil qiladi, lekin gidroksidlarning rangi tezda o’chib ketishi mumkin.
3. Surma (ІІІ)-xlorid tuzlari bilan reaksiyasi.
Flavonoidlarning spirtdagi eritmasini surma (III) — xlorid eritmasi bilan chinni idishchada aralashtirilsa, sariq yoki qizil rang hosil bo’ladi. Reaksiya 5 — gidroksiflavonlar hamda 5 — gidroksiflavonollarning 3 — yoki 5 — uglerod atomiga joylashgan gidroksil guruhi bilan surma va flavonoidlarning karbonil guruhi ishtirokida kompleks birikma hosil bo’lishiga asoslangan. Agar 5 — gidroksiflavonollarning 3 —uglerod atomidagi gidroksil guruhi bo’sh bo’lsa, oldin shu guruh reaksiyaga kirishadi:

Agar 5 — gidroksiflavonollarning 3 —uglerod atomidagi gidroksil guruhi band (qandlar bilan glikozid hosil qilgan) bo’lsa, u holda 5 — uglerod atomidagi gidroksil guruhi reaksiyaga kirishadi:

4. Ammiak bilan reaksiyasi. Chinni idishchada olingan flavonoidlarning spirtdagi eritmasiga ammiak eritmasidan qo’shib, suv hammomida biroz qizdiriladi. Reaksiya natijasida flavonlar, flavonollar, flavanonlar, flavanonollar eritmasi zarg’aldok yoki qizil rangga o’tadigan sariq rang hosil qiladi. Xalkonlar va auronlar eritmasiga ammiak eritmasi qo’shilishi bilan qizdirilmasdan qizil yoki to’q qizil rang hosil bo’ladi. Antosianlar esa ammiak eritmasi ta’sirida (natriy bikarbonat eritmasi ta’sir ettirilsa ham) zangori yoki binafsha rangga bo’yaladi.
Bu reaksiya ishqor eritmalari bilan qilinsa ham yuqoridagiga o’xshash natija olish mumkin [66-74].