Namangan davlat universiteti raxmatova xayrixon ashiraliyevna pedagogik diagnostika

 
II. Tarbiyalovchi vaziyatlarning tashkil etilishi va namoyon bo‘lishi.
O‘quv-tarbiyalovchi vaziyatlarni namoyon bo‘lishi va tashkil etilishining shakllari 
turlicha bo‘lishi mumkin. Ularning yuzaga kelish va rivojlanish jarayonida ko‘p 
omillar o‘quv jarayonining ob’ektiv holatlari hamda pedagogik faoliyat sub’ekti – 
o‘qituvchiga bog‘liq. 
Rag‘batlantiruvchi vaziyat; tanlov vaziyati; muvafaqqiyat vaziyati; ziddiyatli 
vaziyat; o‘quv masalalarning yechimini topish vaziyatlari; tavakkal kilish 
vaziyatlari; tanqid va o‘z o‘zini tanqid kilish vaziyatlari; yordam va uzaro yordam 
kursatish; tahdid va jazolash vaziyati; o‘z-o‘zini baholash vaziyati; muloqot 
vaziyati; bo‘ysindirish vaziyati; ishonish vaziyati; ayblash vaziyati; bir 
ish(muloqot)dan boshqasiga o‘tish vaziyati; kurashish va raqobat vaziyati; dalda 
berish vaziyati; e’tiborsizlik qilish vaziyati; chegaralash vaziyati; o‘yin vaziyatlari; 

---

107
javobgarlik va mas’uliyatni sezgan holda qaror qabul qilish; faoliyatning yangi 
usullarini uzlashtirish vaziyatlari; ishonch bildirish vaziyatlari; talab qilish 
vaziyati; trening vaziyati; tartibsizlik vaziyati kabilar tarbiyalovchi vaziyatlarning 
ko‘rinishlari sanaladi. 
Mazkur holatlarni o‘quv-tarbiyaviy faoliyat jarayonida eng ko‘p yuzaga 
keluvchi alohida o‘quv-tarbiyalovchi vaziyatlar misolida ularning namoyon bo‘lish 
shakllari, mohiyati va xususiyatlarini ko‘rib chiqish mumkin.
Yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan vaziyatlar o‘quv-tarbiyalovchi vaziyatlarning 
yana bir shakli bo‘lmish muvaffaqiyatli vaziyatni rivojlanishi uchun zamin 
yaratadi. V.A.Suxomlinskiyning aytishiga ko‘ra, “qiyinchiliklarni yengib o‘tish, 
bilim olish xohishi uchun energiya hosil qiluvchi ichki kuchning yagona manbai” 
– o‘qishdagi 
muvaffaqiyatdir.
III. Tarbiyaviy xarakterdagi