Марказдан қочма йўллар (Эферент) А)марказий бўлинманинг 5-чатламидаги йирик примида хуждайраларидан (5 хужайраси) перамидал йўл бошланади. Марказий бурманинг юқори бўлмида оёқ тарафга кетадиган, ўрта бўлмида гавда тарафга, пастки бўлмида богш, бўйин ва қўллар тарафга кетадиган асаб йўллари жойлашаган, яни одам танасининг проекцияси бош мияда тескари холда кўринишига эга. Ҳамма асаб толалари йирик бир тугалликни ташкил қилиб, тиззани ва сон орқасининг 3/2 қисмини эгаллаб туради. Перамидал йўллар Варолев кўприги ва узнчоқ мия атрофидаги бош мия асаблари ярусигача етиб боради (иккиламчи афт-башара, тил, ютим, дайдиб юрувчи тил олди асаблари). Кечки тутамли ушбу толаларни пўстлоқ –бульбар йўллари деб юритидлади. Бу йўллр марказий олд бурмалардан бошланади. Ядрога кираверишда қисқа перамидал йўл толалраири бир бирилари билан кесишиб кетган бўлади. Узунчоқ пекрамидал йўл толалари марказий олд бурманинг юқори бўлимидан бошланию пастга орқа мияга кириб боради бу йўлни пўстлоқ орқа йўли деб юритилади.
Ушбу йўл толалари узунчоқ мия ва орқа мия чегарасида тўла кесишмайди, секин тўла кесишган толарлар орқа миянинг ён устунлари бўйлаб, кесишмаган иолалар эса орқа мия ён устунлари таркибига киради ва иккала толалар тутами орқа миянинг ҳаракатланиш олд шохигача етиб келади. Ҳаракат импулсни бош мия пўстлоқ хужайраларидан бош мия асабларини хужайрагача ва орқа мия хужайраларигача ўтказиб турувчи қисмини перамидал йўлнинг марказий бўлаги деб юритилади. Бу бўлак марказий асаб системаси доирасида бўлади.
Пўстлоқ мия асабларининг ҳаракат ядросидан ва орқа мия олд шохлари хужайраларидан ташқи йўл бўлаги бошланади. Бу йўл орқали импульслар мушакларга етиб боради демак, ҳаракат импульслари икки невронлар орқали узатилади. Бири импульсларни пўстлоқ хужайраларнининг ҳаракат анализаторларидан орқа мия олд шохи хужайраларигача ва мия-пўчстлоқ асаблари ядросига узатиб туради. Иккинчиси эса афт башара, бўйин, панжа қўл оёқларга узатиб туради. Перамедал йўл шикастланган пайтида тескари тарафга ҳаракатланишни бузилиши яъни ҳаракатланишини бироз заифлиги (парез) ёки мушакларнинг тўла ҳаракатланмай қолганлиги (фалажлик) каби нуқсонлар кузатилади.
Перамедал йўлнинг қайси зонади шикастланганлиг ига қараб марказий фалажлик, марказий парез, ёш переферик фалажли переферек парез деб юритилади.
Б) ўрта миянинг қизил ядроларида Монаков тутами бошланади. Қизил ядродан чиққан толалар дархол бир бири билан кешишиб орт мияга ўтади ва орқа мияга тушади. Бу асаб толалар тутами орқа миянинг ён устунларига жойлашаб худди перамедал йўлга ўхшаб, орвқа мия олд шохлари хужайраларига келиб тўхтайди. Монаков тутами мушаклар қувватиниисозлаб турувчи ҳаракат импульсларни ўтказиб туради.
В) ёнма-бел тутами. Ўрат мия олд икки дўнглигини орқа мия олд ва қисман ён устунлри билан боғлаб туради. Бу тутам эшитиш ва кўриш рефлекслари жараёнлариджа қатнашади.
Г) пойгак – бел тутами. Вистибуляр апарат ядросидан бошланади. Толалар орқа мияга тушиб олд устунлар ва қисман ён устунларга кириб боради бу толалар олд шохлар хужайраларига келиб тугайди. Детерс ядроси мия билан боғлиқ бўлганлиги сабабли, худди шу йўл билан вестибуляр апарат ва мия градан импулльслар орқа мияга боради. Бу тутам мувозанатини сақлаб туриш функциясини сақлаб туради.
Д) тўрсимон-бел тутами узунчоқ мия тўрсимон тузилмасидан бошланиб, орқа миянинг олд ва ён устунларидан ҳар хил тутамларга бўлинган холда ўтади. Бош тутамлар ол шох хужайраларига бориб тугайди ва хаётий муҳим импульсларни мураккаб ҳаракатлардаги мушакларнининг бир бирига мос ҳаракатлантириш импульсларини орт мия марказидан ўтказиб туради.
Е) орт узунчоқ тутам-юқоридан пастга ва пастдан юқорига йўналаган толалардан иборат. Бу тутам мия стволи бўйлаб ўтиб орқа миянинг олд устунларига етиб тўхтайди. Ушбу йўл орқали мия стволидан ва орқа мия сегментлари вистибуляр апарат кўз мушаклари ядроси ҳамда миячадан келаётган импульслар ўзаги .
