Namangan davlat universiteti fizika matematika fakulteti fizika kafedrasi

Magnetoelektrik mexanizmli elektr o’lchash asboblarining afzallik va kamchilik tomonlari va ishlatilish sohalari. Magnitoelektrik tizimga taalluqli asboblarning afzalliklari quyidagilardan iborat:

1) aniqlik sinfining yuqoriligi;

2) tashqi magnit maydonlar tavsifining kam sezishi (chunki ular o’zining kuchli magnit maydoniga ega);

3) shkalaning tekisligi;

4) o’zi iste’mol qiluvchi quvvatning ancha kichik bo’lishi (sezgirligining yuqoriligi).

Uning kamchiliklariga ortiqcha yuklanishga sezgirligi, mexanizmlarning nisbatan qimmatligini keltirish mumkin.

Magnitoelektrik o’lchash mexanizmlaridan yuqori sezgir asboblar (ampermetr, volьtmetr va galvonometrlar) tayyorlashda foydalanilib, asosan nolь indikatorlar (nol asboblar), ya’ni zanjir yo’qligini qaydlagichlar (fiksatorlar) sifatida ishlatiladi.

Magnitoelektrik ampermetrlar va volьtmetrlarning o’lchash mexanizmlari, umuman olganda, bir-biridan farq qilmaydi. Farqi faqat o’lchash zanjiridadir. Kuchlanishni o’lchash uchun-bu kuchlanishga proportsional bo’lgan tokni o’lchashdir, ya’ni

.

bo’lganda va bunday ampermetrning shkalasi volьtlarda darajalangan bo’ladi.

Ampermetrlar zanjirga ketma-ket ulanib, ularning ichki qarshiliklari (parallel ulangan shunt bilan birga) nolga yaqin bo’ladi. Volьtmetrlar zanjirga parallel ulanib, ichki qarshiligi bir necha yuz va ming Omni tashkil etadi (o’ramlar soni ko’p bo’lgan ingichka sim). Bundan tashqari, o’lchash mexanizmi bilan ketma-ket qilib qo’shimcha qarshilik ulanadi. Volьtmetrlar qarshiliklarining yig’indisi bir necha o’n ming Omni tashkil etadi.

Asbobsozlikda aniqligi yuqori (aniqlik sinfi 0,1) bo’lgan aboblar ko’plab ishlab chiqariladi. Chunonchi, o’lchash chegaralari 750 mkA gacha, 45 mV gacha bo’lgan M1150 A, M1151 mV, M1150 V asboblar, M95 mikroampermetrlar va M1201 volьtmetrlar shular jumlasidandir.