Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

HARBIY OPERATSIYA
— operativ (tezkor) yoki strategik topshiriqlarni bajarish 
uchun qurolli kuchlarning bir yoki bir necha turlaridan tuzilgan operativ birlashmalar 
tomonidan yagona reja asosida amalga oshiradigan, maqsadi, vaqti va amalga 
oshiriladigan joyi kelishib olingan o‗zaro bog‗liq zarbalar, janglar majmui. Quruqlik, 

---

106 
dengiz, havo va havo-desant operatsiyalari (amaliyotlari), hujum va mudofaa 
operatsiyalari, strategik, front (armiyalar guruhi), armiya, flot, flotiliya operatsiyalari 
farqlanadi. 
HARBIY SIR
— oshkor qilinishi mamlakat mudofaa qobiliyati, davlat xavfsizligi 
va qurolli kuchlari uchun og‗ir oqibatlar keltirib chiqarishi mumkin bo‗lgan harbiy 
yo‗sindagi ma‘lumotlar. H.s.ni oshkor qilganlik uchun O‗zbekiston Respublikasi 
qonunchiligida jazo choralari belgilangan. 
HARBIY STRATEGIYA
— harbiy
 
san‘atning eng oliy sohasi. Mamlakat va 
qurolli kuchlarni urushga tayyorlash nazariyasi va amaliyoti, urushni rejalashtirish va 
olib borish masalalarini o‗z ichiga oladi, urush qonuniyatlarini tadqiq qiladi, strategik 
operatsiyalarni tayyorlash va o‗tkazish usullari hamda shakllarini ishlab chiqadi, front, 
flot va armiyalarning maqsad va vazifalarini belgilab beradi, kuchlarni harbiy harakatlar-
maydonlari va strategik yo‗nalishlar bo‗yicha taqsimlaydi. H.s. davlat siyosati bilan 
uzviy bog‗liq bo‗lib, harbiy doktrina talablaridan kelib chiqadi. Siyosat H.s. oldiga 
vazifalar qo‗yadi. H.s. esa ularning bajarilishini ta‘minlaydi. H.s. iqtisod bilan 
jamiyatning iqtisodiy tuzumi, ishlab chiqarish, fan va texnikaning taraqqiyot darajasi 
bilan bog‗liq. H.s. qurolli kuchlar uchun yagona hisoblanib, tavsiyalarini bajarish uning 
barcha turlari uchun majburiydir. H.s, operativlik (tezkorlik) san‘ati va taktikaga nisbatan 
dasturiy rol o‗ynaydi va ayni vaqtda ularning imkoniyatlarini hisobga oladi.